Hadis mecmualarında yer alan kıraate dair hadislerin değerlendirilmesi ve bu hadislerin kıraat ilmindeki yeri

Kur’ân-ı Kerîm, İslâm dininin birinci, hadisler ise ikinci kaynağı kabul edilmektedir. Hadis mecmualarında kıraat ilmine dair birtakım rivâyetler mevcuttur. İlgili rivâyetler; Kur’ân’daki bir ayetin veya bir kelimenin eda keyfiyetine dair olduğu gibi Kur’ân okuma adabı, Kur’ân’ı öğretmek ve öğrenmeye dair de olabilmektedir. Bu rivâyetlerde geçen kıraat farklılıkları, hadis ilminin kaidelerine göre sahih, hasen veya zayıf olabilmektedir. Sahih kabul edilen bir hadis rivâyetindeki kıraat farklılığı, kıraat ilmi literatüründe de sahih kabul görülür. Ancak bazı rivâyetler hadis ilmi açısından sahih kabul edilmesine rağmen resm-i mushafa ters düştüğü için şâz kıraat kabul edilmektedir. Öte yandan hadislerde zayıf kabul edilen bir kıraat rivâyeti, kıraat ilmi açısından sahih kabul edilebilmektedir. Bu çalışmamızda kıraat ilmi usulüne göre sahih olan bir veçhin neden hadis kaynaklarında zayıf görüldüğü, hadis ilmi literatüründe sahih görülen bir hadisteki kıraat veçhinin kıraat ilmi literatüründe neden şâz veya merdut görüldüğü hususları üzerinde durulacaktır.

While the Quran is recognized as the primary source of Islam, hadiths are regarded as the second. Narrations in hadith collections regarding qiraat may be about articulating a word or verse in the Qur'an, or it may be about how the Qur'an should be recited, learnt, and taught. Based on the standards established, the differences in reciting the Quran as recounted in hadiths could be authentic, good and weak. A difference in a hadith narration acknowledged to be authentic is likewise acceptable in the qiraat literature. A weak qiraat, however, may be acknowledged as authentic in qiraat. The current study focuses on why one aspect of qiraat authorized authentically according to qiraat is judged weak in hadith sources, besides why an aspect available in an authentic hadith is seen as shaz (weakly supported) or mardut (rejected). Therefore, the present study analyzes the various causes of the differences in question.