Bitlis, Muş ve Van illeri lahana ekim alanlarındaki zararlı ve faydalı böcek türleri, önemli zararlı ve faydalı türün popülasyon değişiminin belirlenmesi

dc.contributor.authorÖlmez, Mustafa
dc.contributor.authorSertkaya, Erdal
dc.contributor.authorBuyuk, Musa
dc.contributor.authorAlaserhat, İsmail
dc.date.accessioned2025-03-08T18:25:49Z
dc.date.available2025-03-08T18:25:49Z
dc.date.issued2021
dc.departmentDicle Üniversitesi
dc.descriptionTAGEM-BS-12/08-01/01-19
dc.description.abstractBu çalışma Bitlis, Muş ve Van illeri lahana alanlarında parazitoit, predatör ve zararlı olan böcek türlerinin belirlenmesi, bu türlerden ana zararlı tür ve parazitoitinin popülasyon gelişiminin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmaların 2017 yılında Bitlis Ahlat, Adilcevaz, Muş Merkez ve Korkut, Van Erciş ilçelerindeki lahana alanlarında tür teşhis çalışmaları, 2018-2019 yılları arasında Bitlis Adilcevaz ve Ahlat ilçelerinde Pieris brassicae (L.) ve parazitoiti Cotesia glomerata L.’nın popülasyon takibi yapılmıştır. Pieris brassicae’nın ergin takibinde atrap metodu, larva popülasyonu takibinde ise gözle kontrol metodu kullanılmıştır. Larva parazitoiti C. glomerata’nın popülasyon takibinde yalnızca atrap metodu kullanılmıştır. Yapılan sürveyler sonucunda 4 takım 12 familya da 21 zararlı tür belirlenmiş. bunlardan Pieris rapae L., P. brassicae (Lepidoptera: Pieridae) [lahana Kelebeği], Hellula undalis (Fabricius) (Lepidoptera: Pyralidae) [lahana göbekkurdu], Plutella xylostella L., (Lep.:Yponomeutidae)[lahana yaprak güvesi], Aleyrodes proletella L. (Hemiptera: Aleyrodidae), [lahana beyaz sineği], Spodoptera littoralis (Bois.) (Lepidoptera: Noctuidae) [pamuk yaprakkurdu] başlıca önemli zarar türler olarak görülmüştür. Ayrıca 1 takıma ait 2 familyada 8 parazitoit ve 5 takıma ait 8 familyada 12 predatör tür tespit edilmiştir. Parazitoitlerden en fazla sayıda C. glomerata (Hym.:Braconidae) ve Hyposoter ebeninus Grav. (Hymenoptera: Ichneumonidae), predatörlerden Polistes gallicus (L.) (Hymenoptera: Vespidae) belirlenmiştir. Pieris brassicae’nın çalışmanın yapıldığı yıllarda ve lokasyonlarda C. glomerata ile aynı dönemlerde görülmeye başlandığı, popülasyonunun yüksek olduğu aylarda parazitoitinin yoğunluğunun da yükseldiği belirlenmiştir. Yıllar itibarı ile değişmekle birlikte P. brassicae’nın nisanın III. haftası ile ekimin III. haftasına kadar olan sürede doğada larvalarının bulunduğu ve larvaların 17 Ağustos 2018’de en yüksek yoğunluğa (10 adet larva/bitki) ulaştığı saptanmıştır. Larva parazitoiti, C. glomerata erginlerinin ise haziran ayının ikinci haftası ile ağustos ayının sonuna kadar doğada bulunduğu ve en yüksek yoğunluğa (40-39 birey/50 atrap) 2018 yılında ulaştığı belirlenmiştir.
dc.description.abstractBu çalışma Bitlis, Muş ve Van illeri lahana alanlarında parazitoit, predatör ve zararlı olan böcek türlerinin belirlenmesi, bu türlerden ana zararlı tür ve parazitoitinin popülasyon gelişiminin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmaların 2017 yılında Bitlis Ahlat, Adilcevaz, Muş Merkez ve Korkut, Van Erciş ilçelerindeki lahana alanlarında tür teşhis çalışmaları, 2018-2019 yılları arasında Bitlis Adilcevaz ve Ahlat ilçelerinde Pieris brassicae (L.) ve parazitoiti Cotesia glomerata L.’nın popülasyon takibi yapılmıştır. Pieris brassicae’nın ergin takibinde atrap metodu, larva popülasyonu takibinde ise gözle kontrol metodu kullanılmıştır. Larva parazitoiti C. glomerata’nın popülasyon takibinde yalnızca atrap metodu kullanılmıştır. Yapılan sürveyler sonucunda 4 takım 12 familya da 21 zararlı tür belirlenmiş. bunlardan Pieris rapae L., P. brassicae (Lepidoptera: Pieridae) [lahana Kelebeği], Hellula undalis (Fabricius) (Lepidoptera: Pyralidae) [lahana göbekkurdu], Plutella xylostella L., (Lep.:Yponomeutidae)[lahana yaprak güvesi], Aleyrodes proletella L. (Hemiptera: Aleyrodidae), [lahana beyaz sineği], Spodoptera littoralis (Bois.) (Lepidoptera: Noctuidae) [pamuk yaprakkurdu] başlıca önemli zarar türler olarak görülmüştür. Ayrıca 1 takıma ait 2 familyada 8 parazitoit ve 5 takıma ait 8 familyada 12 predatör tür tespit edilmiştir. Parazitoitlerden en fazla sayıda C. glomerata (Hym.:Braconidae) ve Hyposoter ebeninus Grav. (Hymenoptera: Ichneumonidae), predatörlerden Polistes gallicus (L.) (Hymenoptera: Vespidae) belirlenmiştir. Pieris brassicae’nın çalışmanın yapıldığı yıllarda ve lokasyonlarda C. glomerata ile aynı dönemlerde görülmeye başlandığı, popülasyonunun yüksek olduğu aylarda parazitoitinin yoğunluğunun da yükseldiği belirlenmiştir. Yıllar itibarı ile değişmekle birlikte P. brassicae’nın nisanın III. haftası ile ekimin III. haftasına kadar olan sürede doğada larvalarının bulunduğu ve larvaların 17 Ağustos 2018’de en yüksek yoğunluğa (10 adet larva/bitki) ulaştığı saptanmıştır. Larva parazitoiti, C. glomerata erginlerinin ise haziran ayının ikinci haftası ile ağustos ayının sonuna kadar doğada bulunduğu ve en yüksek yoğunluğa (40-39 birey/50 atrap) 2018 yılında ulaştığı belirlenmiştir.
dc.description.sponsorship[TR] Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü
dc.identifier.doi10.31590/ejosat.986284
dc.identifier.endpage267
dc.identifier.issn2148-2683
dc.identifier.issue31
dc.identifier.startpage256
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.31590/ejosat.986284
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11468/30411
dc.language.isotr
dc.publisherOsman SAĞDIÇ
dc.relation.ispartofAvrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_DergiPark_21250205
dc.subjectLahana
dc.subjectPopülasyon değişimi
dc.subjectParazitoit
dc.subjectPredatör
dc.subjectLahana
dc.subjectZararlı türler
dc.subjectPopülasyon değişimi
dc.subjectPieris brassicae
dc.subjectCotesia glomerata
dc.subjectParazitoit
dc.subjectPredatör
dc.subjectBitlis
dc.subjectMuş
dc.subjectVan.
dc.titleBitlis, Muş ve Van illeri lahana ekim alanlarındaki zararlı ve faydalı böcek türleri, önemli zararlı ve faydalı türün popülasyon değişiminin belirlenmesi
dc.title.alternativeDetermination of harmful and beneficial insect species and population development of important pest and beneficial species in cabbage cultivation areas of Bitlis, Muş and Van provinces
dc.typeArticle

Dosyalar