Bitlis, Muş ve Van illeri lahana ekim alanlarındaki zararlı ve faydalı böcek türleri, önemli zararlı ve faydalı türün popülasyon değişiminin belirlenmesi
[ X ]
Tarih
2021
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Osman SAĞDIÇ
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışma Bitlis, Muş ve Van illeri lahana alanlarında parazitoit, predatör ve zararlı olan böcek türlerinin belirlenmesi, bu türlerden ana zararlı tür ve parazitoitinin popülasyon gelişiminin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmaların 2017 yılında Bitlis Ahlat, Adilcevaz, Muş Merkez ve Korkut, Van Erciş ilçelerindeki lahana alanlarında tür teşhis çalışmaları, 2018-2019 yılları arasında Bitlis Adilcevaz ve Ahlat ilçelerinde Pieris brassicae (L.) ve parazitoiti Cotesia glomerata L.’nın popülasyon takibi yapılmıştır. Pieris brassicae’nın ergin takibinde atrap metodu, larva popülasyonu takibinde ise gözle kontrol metodu kullanılmıştır. Larva parazitoiti C. glomerata’nın popülasyon takibinde yalnızca atrap metodu kullanılmıştır. Yapılan sürveyler sonucunda 4 takım 12 familya da 21 zararlı tür belirlenmiş. bunlardan Pieris rapae L., P. brassicae (Lepidoptera: Pieridae) [lahana Kelebeği], Hellula undalis (Fabricius) (Lepidoptera: Pyralidae) [lahana göbekkurdu], Plutella xylostella L., (Lep.:Yponomeutidae)[lahana yaprak güvesi], Aleyrodes proletella L. (Hemiptera: Aleyrodidae), [lahana beyaz sineği], Spodoptera littoralis (Bois.) (Lepidoptera: Noctuidae) [pamuk yaprakkurdu] başlıca önemli zarar türler olarak görülmüştür. Ayrıca 1 takıma ait 2 familyada 8 parazitoit ve 5 takıma ait 8 familyada 12 predatör tür tespit edilmiştir. Parazitoitlerden en fazla sayıda C. glomerata (Hym.:Braconidae) ve Hyposoter ebeninus Grav. (Hymenoptera: Ichneumonidae), predatörlerden Polistes gallicus (L.) (Hymenoptera: Vespidae) belirlenmiştir. Pieris brassicae’nın çalışmanın yapıldığı yıllarda ve lokasyonlarda C. glomerata ile aynı dönemlerde görülmeye başlandığı, popülasyonunun yüksek olduğu aylarda parazitoitinin yoğunluğunun da yükseldiği belirlenmiştir. Yıllar itibarı ile değişmekle birlikte P. brassicae’nın nisanın III. haftası ile ekimin III. haftasına kadar olan sürede doğada larvalarının bulunduğu ve larvaların 17 Ağustos 2018’de en yüksek yoğunluğa (10 adet larva/bitki) ulaştığı saptanmıştır. Larva parazitoiti, C. glomerata erginlerinin ise haziran ayının ikinci haftası ile ağustos ayının sonuna kadar doğada bulunduğu ve en yüksek yoğunluğa (40-39 birey/50 atrap) 2018 yılında ulaştığı belirlenmiştir.
Bu çalışma Bitlis, Muş ve Van illeri lahana alanlarında parazitoit, predatör ve zararlı olan böcek türlerinin belirlenmesi, bu türlerden ana zararlı tür ve parazitoitinin popülasyon gelişiminin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmaların 2017 yılında Bitlis Ahlat, Adilcevaz, Muş Merkez ve Korkut, Van Erciş ilçelerindeki lahana alanlarında tür teşhis çalışmaları, 2018-2019 yılları arasında Bitlis Adilcevaz ve Ahlat ilçelerinde Pieris brassicae (L.) ve parazitoiti Cotesia glomerata L.’nın popülasyon takibi yapılmıştır. Pieris brassicae’nın ergin takibinde atrap metodu, larva popülasyonu takibinde ise gözle kontrol metodu kullanılmıştır. Larva parazitoiti C. glomerata’nın popülasyon takibinde yalnızca atrap metodu kullanılmıştır. Yapılan sürveyler sonucunda 4 takım 12 familya da 21 zararlı tür belirlenmiş. bunlardan Pieris rapae L., P. brassicae (Lepidoptera: Pieridae) [lahana Kelebeği], Hellula undalis (Fabricius) (Lepidoptera: Pyralidae) [lahana göbekkurdu], Plutella xylostella L., (Lep.:Yponomeutidae)[lahana yaprak güvesi], Aleyrodes proletella L. (Hemiptera: Aleyrodidae), [lahana beyaz sineği], Spodoptera littoralis (Bois.) (Lepidoptera: Noctuidae) [pamuk yaprakkurdu] başlıca önemli zarar türler olarak görülmüştür. Ayrıca 1 takıma ait 2 familyada 8 parazitoit ve 5 takıma ait 8 familyada 12 predatör tür tespit edilmiştir. Parazitoitlerden en fazla sayıda C. glomerata (Hym.:Braconidae) ve Hyposoter ebeninus Grav. (Hymenoptera: Ichneumonidae), predatörlerden Polistes gallicus (L.) (Hymenoptera: Vespidae) belirlenmiştir. Pieris brassicae’nın çalışmanın yapıldığı yıllarda ve lokasyonlarda C. glomerata ile aynı dönemlerde görülmeye başlandığı, popülasyonunun yüksek olduğu aylarda parazitoitinin yoğunluğunun da yükseldiği belirlenmiştir. Yıllar itibarı ile değişmekle birlikte P. brassicae’nın nisanın III. haftası ile ekimin III. haftasına kadar olan sürede doğada larvalarının bulunduğu ve larvaların 17 Ağustos 2018’de en yüksek yoğunluğa (10 adet larva/bitki) ulaştığı saptanmıştır. Larva parazitoiti, C. glomerata erginlerinin ise haziran ayının ikinci haftası ile ağustos ayının sonuna kadar doğada bulunduğu ve en yüksek yoğunluğa (40-39 birey/50 atrap) 2018 yılında ulaştığı belirlenmiştir.
Bu çalışma Bitlis, Muş ve Van illeri lahana alanlarında parazitoit, predatör ve zararlı olan böcek türlerinin belirlenmesi, bu türlerden ana zararlı tür ve parazitoitinin popülasyon gelişiminin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmaların 2017 yılında Bitlis Ahlat, Adilcevaz, Muş Merkez ve Korkut, Van Erciş ilçelerindeki lahana alanlarında tür teşhis çalışmaları, 2018-2019 yılları arasında Bitlis Adilcevaz ve Ahlat ilçelerinde Pieris brassicae (L.) ve parazitoiti Cotesia glomerata L.’nın popülasyon takibi yapılmıştır. Pieris brassicae’nın ergin takibinde atrap metodu, larva popülasyonu takibinde ise gözle kontrol metodu kullanılmıştır. Larva parazitoiti C. glomerata’nın popülasyon takibinde yalnızca atrap metodu kullanılmıştır. Yapılan sürveyler sonucunda 4 takım 12 familya da 21 zararlı tür belirlenmiş. bunlardan Pieris rapae L., P. brassicae (Lepidoptera: Pieridae) [lahana Kelebeği], Hellula undalis (Fabricius) (Lepidoptera: Pyralidae) [lahana göbekkurdu], Plutella xylostella L., (Lep.:Yponomeutidae)[lahana yaprak güvesi], Aleyrodes proletella L. (Hemiptera: Aleyrodidae), [lahana beyaz sineği], Spodoptera littoralis (Bois.) (Lepidoptera: Noctuidae) [pamuk yaprakkurdu] başlıca önemli zarar türler olarak görülmüştür. Ayrıca 1 takıma ait 2 familyada 8 parazitoit ve 5 takıma ait 8 familyada 12 predatör tür tespit edilmiştir. Parazitoitlerden en fazla sayıda C. glomerata (Hym.:Braconidae) ve Hyposoter ebeninus Grav. (Hymenoptera: Ichneumonidae), predatörlerden Polistes gallicus (L.) (Hymenoptera: Vespidae) belirlenmiştir. Pieris brassicae’nın çalışmanın yapıldığı yıllarda ve lokasyonlarda C. glomerata ile aynı dönemlerde görülmeye başlandığı, popülasyonunun yüksek olduğu aylarda parazitoitinin yoğunluğunun da yükseldiği belirlenmiştir. Yıllar itibarı ile değişmekle birlikte P. brassicae’nın nisanın III. haftası ile ekimin III. haftasına kadar olan sürede doğada larvalarının bulunduğu ve larvaların 17 Ağustos 2018’de en yüksek yoğunluğa (10 adet larva/bitki) ulaştığı saptanmıştır. Larva parazitoiti, C. glomerata erginlerinin ise haziran ayının ikinci haftası ile ağustos ayının sonuna kadar doğada bulunduğu ve en yüksek yoğunluğa (40-39 birey/50 atrap) 2018 yılında ulaştığı belirlenmiştir.
Açıklama
TAGEM-BS-12/08-01/01-19
Anahtar Kelimeler
Lahana, Popülasyon değişimi, Parazitoit, Predatör, Lahana, Zararlı türler, Popülasyon değişimi, Pieris brassicae, Cotesia glomerata, Parazitoit, Predatör, Bitlis, Muş, Van.
Kaynak
Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
31
