Teori ve pratikte namaz sonrası tesbihât

Tesbihât, en genel anlamıyla Allah'ı zikretmek, noksanlıklardan beri tutmak ve şükretmek gibi anlamları ihtiva etmektedir. Allah'ı zikretmek ise İslâm hukukuna göre farzdır. Namazlardan sonra yapılan zikr ve tesbihât da bu farza icabet etmenin önemli bir vesilesidir. Ancak namaz sonrası yapılan tesbihâtın şer'i hükmü farz değil sünnettir. İslâm'ın rükünlerinden biri olan namazdan sonra yapılan "tesbihât", birçok hikmete matuftur. Tesbihât, Allah'a yaklaşmak ve Hz. Peygamber (s.a.v.)'in önemli bir sünnetini yerine getirme gayesi ile de asr-ı saadetten günümüze kadar kesintisiz olarak uygulana gelmiştir. Mezheplerde farklı uygulamalarla kendisini gösteren bu ibadet, Hz. Peygamber ve sahabe tarafından bireysel olarak uygulanmıştır. Tesbihâtın, sonraki dönemlerde cehrî ve cemaatle tatbik edilmesi ise talim amaçlıdır. Tesbihat uygulamalarındaki farklılığın kaynağı Hz. Peygamber'den varid olan rivâyetlerin çeşitliliğidir. Dolayısıyla tesbihâtta standart bir formattan söz etmek mümkün değildir.

Tesbihât, in the most general sense, is remembrance of Allah, keep away Allah from shortcomings and be thankful. Remembrance of Allah is fard (divine command) according to Islamic law. Tesbihât after prayer is ın important tool to reply this demand. At the same time, it is posible to read tesbihat while standing, sitting and lying. İn brief it is not connected to state and space. Therefore tesbihat after prayer not fard but it is sunnah.There are a lot of wisdom of tesbihat after prayer which it is one of the most important principles of Islam. Tesbihât has been applied to approach Allah and to practice one important sunnah of Prophet without interruption from his period until today. Nevertheless, the different narrations from Prophet and the presence of dhikir and prayer of specific people and circumstances was reflected to tesbihât after prayer in a different way. Thus, voice tesbihât application after prayer alone or in community varies from prayer to prayer, sect to sect, country to country, community to community even person to person. Whereas, audibly dhikr and tesbihât after five times prayer which prayed with community is not an application of Prophet, Sahabe and tabiun period. But this is appropriate behavior on condition teaching.