Yetiştirici koşullarında akkaraman-şavak kuzularının büyüme, doğum tipi ve cinsiyet oranı özelliklerinin araştırılması

Bu çalışma, yetiştirici koşullarında beslenen Akkaraman-Şavak kuzularının büyüme, doğum tipi ve cinsiyet oranı özelliklerinin araştırılması için tasarlandı. Araştırma, 2018-2020 yılları arasında Tunceli ili merkez ve Pertek ilçesine bağlı 7 yerleşim bölgesinde toplam 14336 veri kullanılarak yürütüldü. Kuzuların yıllara göre doğum, 30, 60 ve 90. gün canlı ağırlıklarının istatistiki olarak birbirinden farklı olduğu (p<0.0001), en yüksek doğum ağırlığının 2019 yılında 3.77±0.76 kg, en yüksek 30. gün canlı ağırlığının 2020 yılında 12.79±2.72 kg ve en yüksek 60 ve 90. gün canlı ağırlıklarının ise, 2018 yılında sırasıyla 22.72±5.50 ve 33.91±8.25 kg olarak tespit edildi. Bölgelere göre doğum, 30, 60 ve 90. gün canlı ağırlıkları incelendiğinde bölgeler arasında doğum ve canlı ağırlıkları arasında önemli derecede istatistiksel farkın olduğu (p<0.0001), en yüksek doğum ağırlığının Aşağıgülbahçe’de 3.96±0.87 kg, 30, 60 ve 90. gün canlı ağırlıklarının ise, Ayazpınar bölgesinde sırasıyla12.86±2.36, 22.75±4.95 ve 32.64±7.72 kg olarak gerçekleştiği tespit edildi. Akkaraman-Şavak kuzularının yıllara göre en düşük cinsiyet oranının 2019 yılında %50.3 olduğu ve istatistiki farklığının (p<0.05) bu düşük orandan kaynaklandığı, 2018 ve 2020 yıllarında ise, cinsiyet oranının %52.5 ile benzer olduğu görüldü. İkizlik oranının yıllar arasında istatistiki olarak birbirinden farklı olduğu (p<0.0001), en yüksek ikizliğin 2019 yılında %10.2, en düşük ikizliğin ise, 2018 yılında %4.2 olarak gerçekleştiği tespit edildi. Sonuç olarak; 30, 60 ve 90. günlerdeki Akkaraman-Şavak kuzularının canlı ağırlıklarının araştırmacıların bildirdiklerinden yüksek olması, yetiştirici koşullarında yapılan kontrollü ıslah çalışmalarının önemli bir pozitif etkisinin olduğunu göstermiştir.

This study was designed to investigate the growth, birth type and sex ratio characteristics of Akkaraman-Şavak lambs fed under breeder conditions. The research was carried out using a total of 14336 data in 7 residential areas of Tunceli city center and Pertek district between in 2018-220. Birth, 30th, 60th and 90th day live weight of lambs are statistically different from each other (p <0.0001). The highest birth weight was 3.77±0.76 kg in 2019, the highest 30th day live weight was 12.79±2.72 kg in 2020, and the highest 60th and 90th day live weights were 22.72±5.50 and 33.91±8.25 kg in 2018, respectively. When the birth, 30th, 60th and 90th day live weights are examined according to the regions, there is a statistically significant difference between the birth and live weigh between the regions (p < 0.0001), the highest birth weight is 3.96±0.87 kg, 30, 60 and 90 in Aşağıgülbahçe. On the other hand, it was determined that the live weights on the first day were 12.86±2.36, 22.75±4.95 and 32.64±7.72 kg in the Ayazpınar region, respectively. It was seen that the lowest sex ratio of Akkaraman-Şavak lambs was 50.3% in 2019 and the statistical difference (p<0.05) was due to this low rate, while the sex ratio was similar (52.5%) in 2018 and 2020. It was determined that the twinning rate was significantly different from each other between the years (p<0.0001), the highest twinning was 10.2% in 2019 and the lowest twinning was 4.2% in 2018. As a result; The fact that the live weights of Akkaraman-Şavak lambs on the 30th, 60th and 90th days were higher than those reported by the researchers showed that controlled breeding studies carried out under breeder conditions had a significant positive effect.