Mısır ıslahında in vivo dihaploid teknolojisi ile saf hat geliştirilmesi
Yükleniyor...
Tarih
2023
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Klasik mısır ıslahında ıslah süresinin uzun olması, yüksek mali finans ve iş
gücü gerektirmesi yeni hibrit çeşit geliştirmede özellikle küçük ve orta ölçekli
ıslah kuruluşlarının mısır ıslahı yapmasını güçleştirmektedir. Bu bariyeri kırmak
için son yıllarda uygulamaya konan in vivo haploidi tekniği yukarıda sayılan
avantajlarının yanısıra seleksiyon etkinliğini artırmakta, tam homozigotluk
sağlamakta, moleküler marker tekniklerinin uygulanması için uygun saflık
sağlamaktadır. Bu çalışmada induser kullanarak in vivo maternal haploid bitki
elde etme yönteminin mısır ıslahında kullanılma potansiyeli araştırılmıştır.
Çalışmada kendilenmiş hat elde etmek için Karadeniz Bölgesi yerel mısır
popülasyonları ve haploid bitki elde edilmesinde tozlayıcı olarak RWS ve
RWK-76 induser (indirgeyici) genotipleri materyal olarak kullanılmıştır.
Çalışmanın kromozom katlama, tohum çoğaltımı ve bitki yetiştirme işlemleri
Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü laboratuvar, sera ve
deneme arazisinde 2016, 2017 ve 2018 yıllarında yürütülmüştür. DH hatlar 3
adet ticari hibrit çeşidiyle melezlenmiş ve bu melezleme sonucunda 9 melezde
tekerrürlü deneme kuracak kadar tohum elde edilmiştir. 2018 yılında DH
hatlardan elde edilen test melezleri 3 tekerrürlü olarak tesadüf blokları deneme
desenine göre ekilerek yetiştirilmiş ve bazı tarımsal özellikler yönünden
değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre başta tane verimi olmak üzere
bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, gövde çapı, yaprak eni ve SPAD, koçan
ağırlığı, koçan boyu, koçan çapı, koçanda sıra sayısı, koçan sırasında tane sayısı
ve uç boşluk uzunluğu, sömek çapı, koçanda tane ağırlığı özellikleri yönünden
standart çeşitleri aşan DH melez kombinasyonları saptanmıştır. İn vivo haploid
bitki elde etme yönteminde başarıyı en çok düşüren aşamanın DH bitkilerin
kendilenmesi aşaması olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmada mısır ıslahında bir
bütün olarak başarıyla kullanılabileceği ortaya konmuştur. Yerel mısır
çeşitlerimizin hem bu yöntemin uygulanmasına uygun olduğu hem de ıslahta
doğrudan anaç olarak kullanmak için uygun genotipik potansiyele sahip olduğu
belirlenmiştir. DZ-M-13 x Gariz, DZ-M-56 x Elioso, DZ-M-67 x Elioso-1 ve
DZ-M-67 x Excel-1 DH melezleri tane verimi bakımından öne çıkan genotipler
olmuşlardır. Ayrıca test melezlerinde incelenen özellikler arasında tane verimi
ile bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, koçanda tane sayısı ve koçan ağırlığı
arasında pozitif ve önemli korelasyon ilişkileri saptanmıştır.
The fact that the length of the breeding period is long, high financial finance, and labor force makes it difficult for small and medium scale breeding institutions to make maize breeding. The in vivo haploid technique introduced in recent years to break this barrier increases the efficiency of selection as well as the above-mentioned advantages, providing full homozygosity and providing appropriate purity for the application of molecular marker techniques. In this study, the potential of inducer used in vivo maternal haploid technique in maize breeding was investigated. In the study, maize landrace populations belonging to the Black Sea region and RWS and RWK-76 inducers were used as the pollinator to obtain inbred lines. Chromosome doubling, seed reproduction, and plant growing operations of the study were carried out in 2016, 2017, and 2018 years in the laboratory, greenhouse, and experiment area of the Dicle University Faculty of Agriculture, Field Crops Department. Of these plants, 274 doublehaploid (DH) seeds belonging to 6 genotypes were obtained. DH lines were hybridized with 3 commercial hybrid varieties and enough seed was obtained from 9 hybrids to establish a repeat experiment. In 2018, the test cross hybrids obtained from DH lines were planted in a randomized completed block design with 3 replications and evaluated for some agronomic properties. According to the results, DH hybrid combinations that exceed the standard types were determined for plant height, first ear height, stem diameter, SPAD, ear weight, ear length, ear diameter, number rows per ear, number grains per ear, grain weight per ear traits including grain yield. In this study, it has been shown that in vivo haploid plant obtaining method can be used successfully as a whole in maize breeding. It was determined that Turkish maize landraces were suitable both for the application of this method and for the genotypic potential to be used directly as the inbred line inbreeding. DZ-M-13 x Gariz, DZ-M-56 x Elioso, DZ-M-67 x Elioso-1 and DZ-M-67 x Excel-1 DH hybrids are superior genotypes in terms of grain yield. In addition, positive and significant correlations were found between grain yield and plant height, first ear height, number of grains per ear and ear weight in the test hybrids.
The fact that the length of the breeding period is long, high financial finance, and labor force makes it difficult for small and medium scale breeding institutions to make maize breeding. The in vivo haploid technique introduced in recent years to break this barrier increases the efficiency of selection as well as the above-mentioned advantages, providing full homozygosity and providing appropriate purity for the application of molecular marker techniques. In this study, the potential of inducer used in vivo maternal haploid technique in maize breeding was investigated. In the study, maize landrace populations belonging to the Black Sea region and RWS and RWK-76 inducers were used as the pollinator to obtain inbred lines. Chromosome doubling, seed reproduction, and plant growing operations of the study were carried out in 2016, 2017, and 2018 years in the laboratory, greenhouse, and experiment area of the Dicle University Faculty of Agriculture, Field Crops Department. Of these plants, 274 doublehaploid (DH) seeds belonging to 6 genotypes were obtained. DH lines were hybridized with 3 commercial hybrid varieties and enough seed was obtained from 9 hybrids to establish a repeat experiment. In 2018, the test cross hybrids obtained from DH lines were planted in a randomized completed block design with 3 replications and evaluated for some agronomic properties. According to the results, DH hybrid combinations that exceed the standard types were determined for plant height, first ear height, stem diameter, SPAD, ear weight, ear length, ear diameter, number rows per ear, number grains per ear, grain weight per ear traits including grain yield. In this study, it has been shown that in vivo haploid plant obtaining method can be used successfully as a whole in maize breeding. It was determined that Turkish maize landraces were suitable both for the application of this method and for the genotypic potential to be used directly as the inbred line inbreeding. DZ-M-13 x Gariz, DZ-M-56 x Elioso, DZ-M-67 x Elioso-1 and DZ-M-67 x Excel-1 DH hybrids are superior genotypes in terms of grain yield. In addition, positive and significant correlations were found between grain yield and plant height, first ear height, number of grains per ear and ear weight in the test hybrids.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Bitki ıslah, Haploid, Hibrit çeşit, İnduser, Mısır, Yerel çeşit, Haploid, Hybrid line, Inducer, Landrace, Maize, Plant breeding
Kaynak
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
28
Sayı
2
Künye
Yıldırım, M., Albayrak, Ö., Bayhan, M., Özkan, R., Akıncı, C., Kızılgeçi, F. ve diğerleri. (2023). Mısır ıslahında in vivo dihaploid teknolojisi ile saf hat geliştirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(2), 715-731.
