Multipl skleroz hastalarında Th17 ile ilişkili IL-17 ve IL-23 düzeylerinin saptanması

Amaç: Multipl Skleroz (MS) ; merkezi sinir sisteminin (MSS ) yineleyici ya da ilerleyici, inflamatuar, demiyelinizan, dejeneratif hastalığıdır. Genetik yatkınlık zemininde çevresel etmenler ve otoimmun yanıt hastalık patogenezinde suçlanan önemli faktörlerdir. MS’li hastaların hastalıklı dokularında interlökin 17 (IL-17) üreten T helper (Th ) hücrelerine rastlanması, bu hücre grubunun inflamatuar ve otoimmün hastalıkların gelişiminde T helper 1 (Th1) ile birlikte rol aldığı görüşünü ortaya koymuştur. İnterlökin 23 (IL-23 ); T helper 17 (Th17) hücrelerinin stabilizasyonunu sağlayan bir sitokindir. Çalışmamızda Relapsing-Remitting MS (RR-MS ) hastalarında atak ve remisyon dönemi ile kontrol grubu arasında ölçülen serum IL-17 ve IL-23 düzeylerini karşılaştırmayı planladık. Bu çalışma ile MS hastalığının patogenezisine, takip ve yeni tedavi yöntemleri açısından katkı sunmayı amaçladık. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı’nda klinik ve tanısal testler sonucu 2010 Mc Donald kriterlerine göre kesin RR-MS tanısı alan 30 hasta ve 30 sağlıklı gönüllü alındı. RR-MS tanısı almış hastalardan atak döneminde ve ataktan en az bir ay sonra remisyon döneminde olmak üzere iki kez, sağlıklı kontrol grubundan bir kez kan örneği alındı. RR-MS hastalarında atak ve remisyon döneminde ölçülen IL-17 ve IL-23 düzeyleri kendi arasında ve sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırıldı. Çalışılan parametreler hastalık süresi, atak sıklığı, Expanded Disability Status Scale (EDSS ), uygulanan tedavi, cinsiyet, aile öyküsü ve Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) lezyon yükü ile karşılaştırıldı. Bulgular: IL-17 düzeyi RR-MS atak ve remisyon dönemindeki hastalarda sağlıklı kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşük bulundu. RR-MS atak dönemindeki hastalarda serum IL-23 düzeyi, sağlıklı kontrol grubuna göre istatistiki olarak yüksek bulundu (p<0, 05).RR-MS remisyon dönemindeki hastalar ile sağlıklı kontrol grubu arasında IL-23 düzeyleri arasında istatistik olarak anlamlı ilişki gözlenmedi. RR-MS hasta grubunda atak döneminde IL-17 ve IL-23 değerlerinin ortalaması remisyon dönemindekine göre yüksek bulundu, ortalamalar arasındaki bu fark istatistik olarak anlamlı bulundu (p<0,05). Hastalık süresi, atak sıklığı, cinsiyet, EDSS, aile öyküsü ve MRG lezyon yükü ile IL-17 ve IL-23 değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit edilmedi. Hastalık süresi ile atak EDSS arasında istatiksel olarak güçlü pozitif ilişki tespit edildi (p<0, 001). Sonuç: Farklı çalışmalardaki bulguların immünmodülatör tedaviden kaynaklandığı düşünüldü.Daha kapsamlı, örneklem sayısının fazla olduğu çalışmalar yapılması etyopatogenezin aydınlatılmasına ışık tutacaktır. Anahtar Sözcükler: Relapsing-Remitting Multipl Skleroz, T helper 17, İnterlökin 17, İnterlökin 23

Objective: Multiple sclerosis ( MS ) is an inflammatory, demyelinating and degenerative disease of central nervous system which can be progressive or relapsing. Environmental factors and autoimmune response are important factors that can be blamed for pathogenesis of the disease on the basis of genetic predisposition. Encountering T helper (Th) cells which produce Interleukin 17 (IL-17) in the diseased tissues of patients with MS has revealed the opinion that this cell group has a part with T-helper 1 (Th1) in the development of inflammatory and autoimmune diseases. Interleukin 23 ( IL-23 ) is a cytokine which provides the stabilization of T helper 17 (Th17) cells. In our study; we planned to compare the measured serum IL-17 and IL-23 levels between the control group and RR-MS patients in attack and remission periods. The aim of this study was to contribute to the pathogenesis of MS patients in terms of follow-up and new therapeutic approaches. Material and Methods: 30 patients diagnosed with definite RR-MS according to 2010 Mc Donald criteria as a result of clinical and diagnostic tests in Neurology Department of Dicle University Medical Faculty and 30 healthy control group were included in this study. Blood sample was taken from control-group for once and twice from patients diagnosed with definite RR-MS, once during the attack period and once at least one month after attack in the remission period. IL-17 and IL-23 levels of RR-MS patients measured during attack and remission periods were compared with each other and with control-group. The studied parameters were compared with the duration of disease, attack frequency, sex, family history, Expanded Disability Status Scale (EDSS), the applied treatment and Magnetic Resonance Imaging (MRI) lesion load. Results : IL-17 level was found significantly low in patients in RR-MS attack and remission period compared to the healthy control-group. Serum IL-23 level was found statistically high in patients in RR-MS attack period compared to the healthy control-group ( p<0,05). A meaningful relation wasn’t observed statistically between IL-23 levels between the patients in RR-MS remission period and healthy control-group. The average of IL-17 levels of RR-MS patietns in attack period was found high compared to the average in remission period, the difference betweeen the averages was found statistically meaningful (p<0,05). The average of IL-23 levels of RR-MS patients in attack period was high compared to the average in remission period. The difference between the averages was found statistically meaningful .A meaningful relation wasn’t statistically found between duration of disease, attack frequency,sex, EDSS, family history, MRI lesion load and IL-17 and IL-23 values. A strong positive relationship was statistically observed between the duration of disease and attack EDSS(p<0, 001). Conclusion : We thought that the findings in different studies stemmed from immunomodulatory treatment. Broader studies in which the samples are many in number can shed light on the etiopathogenesis. Key Words:Relapsing –Remitting Multiple Sclerosis, T helper 17, Interleukin 17, Interleukin 23