Depremden etkilenen 10-18 yaş arası çocuklarda uyku kalitesi, psikolojik dayanıklılık ve kontrol odağının değerlendirilmesi

Amaç: Bu çalışmanın amacı depremden etkilenen 10-18 yaş arasındaki çocukların uyku kalitesini, psikolojik dayanıklılığını ve kontrol odağını değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu çalışma, 6 Şubat depremini yaşamış Diyarbakır ilinde yaşayan 10-18 yaş aralığındaki 219 çocuk ile yürütülmüştür. Araştırma verileri Mart-Mayıs 2024 tarihlerinde; kişisel bilgi formu, Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeği, Ergen Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği, Rotter İç-Dış Kontrol Odağı Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Çocukların ebeveynlerinden hem sözlü hem yazılı izin alınmıştır. Veriler bilgisayar ortamında SPSS 26 paket programına aktarılarak analiz edilmiştir. Verilere parametrik değişkenler için bağımsız örneklem t testi ve ANOVA, nonparametrik değişkenler için Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testleri ile analiz edilmiştir. Bulgular: Yaş ortalaması 15,4 olan çocukların yaş, cinsiyet, birlikte yaşanılan aile tipi, anne ve/veya babanın çalışma durumu, 6 Şubat öncesi deprem deneyimi değişkenleri ile uyku kalitesi, psikolojik dayanıklılık ve kontrol odağı arasında anlamlı ilişki yoktur (p>,05). Deprem nedeniyle evinden uzak kalma, depremde bir yakınını kaybetme, apartman dairesinde yaşama gibi faktörlerin uyku kalitesini kötüleştirdiği bulunmuştur (p<,05). Özel okulda okuma, deprem tatbikatı yapmış olma, depremde bir yakınını kaybetme faktörlerinin psikolojik dayanıklılığı artırdığı bulunmuştur (p<,05). Apartman dairesinde yaşama, deprem nedeniyle evinden uzak kalma, depremde bir yakınını kaybetme anne ve babanın beraber olmaması faktörlerinin dış kontrol odağı eğilimini artırdığı bulunmuştur (p<,05). Sonuç: Araştırmada elde edilen bulgulara göre depremden etkilenen çocukların uyku kalitesi kötüdür. Çocuklarda uyku kalitesinin artması psikolojik dayanıklılığı artırmaktadır. Çocukların psikolojik dayanıklılıklarının artması ise dış kontrol eğilimlerini azaltmaktadır.

Aim: The aim of this study is to evaluate the sleep quality, psychological resilience and locus of control of children between the ages of 10-18 affected by the earthquake. Materials and Methods: This study, which is a descriptive type, was conducted with 219 children between the ages of 10-18 living in Diyarbakır province, which experienced the February 6 earthquake. Research data from March to May 2024; It was obtained using a personal information form, Pittsburgh Sleep Quality Scale, Adolescent Psychological Resilience Scale, Rotter Internal-External Locus of Control Scale. Both verbal and written permission was obtained from the children's parents. The data were analyzed by transferring them to the SPSS 26 package program in a computer environment. Data were analyzed with independent samples t test and ANOVA for parametric variables, and Mann Whitney U and Kruskal Wallis H tests for nonparametric variables. Results: There is no significant relationship between the variables of age, gender, family type, mother and/or father's employment status, earthquake experience before February 6, and sleep quality, psychological resilience and locus of control of the children, whose average age is 15.4 (p>.05). Factors such as being away from home due to the earthquake, losing a relative in the earthquake, and living in an apartment were found to worsen sleep quality (p <.05). It was found that the factors of studying in a private school, having done an earthquake drill, and losing a relative in an earthquake increased psychological resilience (p <.05). It was found that the factors of living in an apartment, being away from home due to the earthquake, losing a relative in the earthquake and not having parents together increased the tendency for external locus of control (p<.05). Conclusion: According to the findings of the research, the sleep quality of children affected by the earthquake is poor. Increasing sleep quality in children increases psychological resilience. Increasing children's psychological resilience reduces their tendency to external control.