İSLAM GELENEĞİNDE DUA EDEBİYATINI ORTAYA ÇIKARAN FAKTÖRLER

Kişinin Allah’a yönelerek istekte bulunması olarak kabul edilen duanın önemine binaen İslâm âlimleri de pek çok eser kaleme almıştır. Kur’an ve sünnette önemli bir yere sahip olan duaya ilişkin litaretürün ortaya çıkmasında dini, sosyo politik, psikolojik faktörlerin yanı sıra kültürel etkileşim ve dini yozlaşmayla birlikte toplumun yöneticilerinin ve ileri gelenlerinin duayla ilgili eser yazımı için istekte bulunmasının etkili olduğu müşahede edilmektedir. Dua literatürünün ortaya çıkmasında pek çok sebep etkili olmakla birlikte toplumda duayla ilgili oluşan yanlış algıların düzeltilmesi ile konuyla ilgili yaşanan tartışmaların sağlıklı bir zeminde yürütülmesi amaçlarının öne çıktığı görülmektedir. Zira İslam top- lumunda zaman içerisinde duayla alakalı İslam’ın temel ilkeleriyle uyuşmayan birtakım uygulamalar ortaya çıkmış bu da teolojik alanda konuyla ilgili tartışmaların yaşanmasına sebebiyet vermiştir. Bu sebeplere bağlı olarak İslam âlimleri, hem Müslümanların dua tasavvurunu sağlıklı temeller üzerine inşa etmek hem de toplumsal zeminde yapılan tartışmaları çözmek amacıyla duaya dair müstakil eserler telif etmişlerdir. Bu çalışmada İslâm geleneğinde dua literatürünün ortaya çıkmasında etkili olan teolojik, sosyo-politik, psikolojik, kültürel etkileşim ve dinî yozlaşma ile istek faktörleri ele alınıp seçilen örnek eserler üzerinden konu incelenmiştir.