Merkezi mekan fonksiyonu ve coğrafi çevre ile entegrasyonu açısından Diyarbakır Ulucami

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Ensar Neşriyat

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Tarihi dönemlerde insanın doğa ve doğa olayları ile ilişkileri yaşadığı mekan ve mimari yapılara da yansımıştır. Anadolu’da Ulucamiler merkezi tarihi mekanlar olarak bu ilişkileri en iyi yansıtan mimari öğelerdir. Sözkonusu mekanlar kentin merkezi konumunda, çevresel ihtiyaçlara doğrultusunda düzenlendikleri gibi, birçok coğrafi (yerbilimsel, astronomik ve klimatik) düzeneği ve mimari öğeyi bünyelerinde bulundurur. Bunlara; zamanı anlamak için güneşin gün içindeki hareketlerini esas alan güneş saati, deprem veya yer hareketlerinde binanın statik durumunu haber veren denge sütunları, astronomik gözlemlerin yapıldığı muvakkithaneler örnek olarak verilebilir. Çok çeşitli kültür ve uygarlıklara ev sahipliği yapmış Anadolu’da hem yerleşim birimleri ve mimari yapılar coğrafi koşullara gore düzenlenmiş, hem de doğal olaylara ilişkin fenomenlerle bağlantılı düzenekler ve mekan üniteleri inşa edilmiştir. Anadolu'da tarihin çeşitli dönemlerine ait mimari yapılarda benzeri yapı ve düzeneklere rastlamak mümkündür. Bu durum söz konusu dönemlerde günlük yaşamda ve mekansal düzenlemelerde coğrafi çevrenin ve doğanın ne derece dikkate alındığını, tasarımlarda ve yaşam ünitelerinde bilimsel kaygıların ne derece ön planda olduğunu göstermektedir.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Diyarbakır Ulu Cami, Merkezi Mekan Fonksiyonu, Coğrafi Çevre, Güneş Saati, Denge Sütunu, Muvakkithâne

Kaynak

Diyarbakır’ın Gelecek Tasavvuru Şehir ve Mimari Kent Tarihinden Geleceğe Yolculuk

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Karadoğan, S. (2024). Merkezi mekan fonksiyonu ve coğrafi çevre ile entegrasyonu açısından Diyarbakır Ulucami. Ali Karakaş, Abdusselam Ertekin, Fatma Demet Aykal, Mehmet Cebe (Ed.), Diyarbakır’ın Gelecek Tasavvuru Şehir ve Mimari Kent Tarihinden Geleceğe Yolculuk içinde, (171-197.ss.), İstanbul: Ensar Kitabevi.