Din ve beslenme ilişkisi üzerine sosyolojik inceleme
| dc.contributor.advisor | Kaya, Abdussamet | |
| dc.contributor.author | Şahin, Şefik | |
| dc.date.accessioned | 2022-11-29T13:25:48Z | |
| dc.date.available | 2022-11-29T13:25:48Z | |
| dc.date.issued | 2022 | en_US |
| dc.date.submitted | 2022 | |
| dc.department | Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı | en_US |
| dc.description.abstract | Beslenme şekilleri, insanların dinî düşünce ve kültür birikimini yansıtan önemli göstergeler arasındadır. Bireylerin nasıl beslendiğine bakarak dinî kimliği hakkında fikir yürütülebileceğinden, beslenme alışkanlıklarının dinî kimlik inşasında önemli bir rolü olduğu söylenebilir. Beslenme düzeni üzerinden bir kimlik inşa etmek gerek tarihi dinler gerekse Yeni Dinî Hareketlerin önemli bir boyutunu oluşturmaktadır. Birçok dinde oruç, kurban, dua gibi ritüeller, pratik olarak birbirine benzese de, beslenme düzenleri; coğrafya, ekonomik koşullar, kültürel etkileşimler gibi faktörlere göre farklılaşabilmekte, bütün bunlar modern çağdaki gelişmelerle birlikte dönüşebilmektedirler. Bu bağlamda yeryüzünde mensuplarının beslenme alışkanlıklarına müdahale etmeyen bir dinin olmadığını söylemek büyük bir iddia sayılmaz. Bu çalışmada beslenme ve din ilişkileri: beş Orta Doğu dini, beş Hint ve Uzak Doğu dini ve beş Yeni Dinî Hareket örnekleminde, literatür taramasının sağladığı formasyon çerçevesinde irdelenmiştir. Elde edilen bulgular, sosyolojik bağlamda analiz edilmiştir. Çalışmada, beslenmenin din vasıtasıyla rutin bir eylem olmaktan çıkıp kimliksel bir olguya dönüştüğü şeklindeki genel bir sonuca ulaşılmıştır. Bunun yanında dinlerin beslenmeyi bir davet metodu olarak işlevselleştirdikleri de tespit edilmiştir. Bu çalışma, beslenme ve din ilişkilerinin nasıl geliştiğini, beslenme ve dinin karşılıklı olarak birbirlerini nasıl etkilediklerini ve bu etkileşimin tarihteki etkilerine yönelik bir perspektif oluşturmayı amaçlamaktadır. Bunun yanında, dinlere göre çeşitlenen beslenme düzenleri ve besinlerin önemli bir unsurunu oluşturduğu çeşitli ritüellerin insan sağlığı üzerindeki etkileri bağlamında, bir toplumsal kurum olarak dinin beslenme üzerinden sağlık kurumunu ve bazı besinlerin üretim ve tüketimi konusunda ortaya koyduğu normlar nedeniyle ekonomi kurumu üzerindeki dolaylı veya doğrudan etkileri betimsel ve analitik bir yaklaşım ile incelenmiştir. Ayrıca dinî otoritelerin dinsel saiklerle dikte ettikleri besin kısıtlamalarını veya tavsiyelerini, bilimsel söylemlerle destekleme çabası içerisine girmeleri bağlamında, modern toplumda din-bilim ilişkisine dolaylı ve özlü bir bakış ortaya konulmuştur. Bu çalışmanın dinî beslenme ritüelleri, beslenme alışkanlıkları ve rejimleri, beslenme yasakları ve beslenmenin dinî kimlik inşasındaki rolü gibi konularda çalışacak araştırmacılara faydalı olması umulmaktadır. | |
| dc.description.abstract | Dietary patterns are among the significant indicators that reflect people's religious thoughts and cultural backgrounds. Since it is possible to put forward an idea about their religious thoughts based upon how they take nourishment, it can be said that dietary habits play a major role in the construction of religious identity. Building identity through diet constitutes a significant dimension of both historical religions and new religious movements. Although the rituals such as fasting, sacrifice and prayer in many religions are practically similar to each other, on the other hand, diets may differ according to factors such as geography, economic conditions, acculturations, and all of these may transform with the developments in the modern age. Concordantly, it cannot be considered as a big claim to say that there is no religion on earth that does not interfere with the food habits of its members. In this study, nutrition and religion relations were scrutinized within the context of the formation provided by the literature review in the samples of five Middle Eastern religions, five Indian and Far Eastern religions and five New Religious Movements. The obtained findings were analyzed in the sociological context. In the study, it has been concluded that nutrition has ceased to be a routine act through religion and it has transformed into an identity fact. Besides, it has been determined that religions have operationalized nutrition as an invitation method. This study aims to establish a perspective on how nutrition and religion relations develop, how they affect each other and the effects of this interaction in history. In addition, the effects of diets that vary according to religions, and various rituals which constitute an important factor of nutrition on human health have been examined. Within this context, it has been analyzed how religion, as a social institution, affects the health institution over nutrition. Furthermore, the effects of the norms put forward by religions on the production and consumption of some nutrition were examined, and the indirect or direct effects of religions on the economic institution by the reason of their approaches to food habits are also studied with a descriptive and analytical approach. Moreover, within the context of the religious authorities' efforts to support the dietary restrictions or recommendations dictated by religious motives with scientific discourses, an indirect and concise view of the religion-science relationship in modern society has been offered. It is hoped that this study will avail researchers who will study issues such as religious nutrition practices, food habits and diets, dietary prohibitions and the role of nutrition in the construction of religious identity. | |
| dc.identifier.citation | Şahin, Ş. (2022). Din ve beslenme ilişkisi üzerine sosyolojik inceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır. | en_US |
| dc.identifier.uri | file:///C:/Users/User/Downloads/756008.pdf | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11468/10894 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | Din | en_US |
| dc.subject | Beslenme | en_US |
| dc.subject | Gıda | en_US |
| dc.subject | Koşer | en_US |
| dc.subject | Helal | en_US |
| dc.subject | Vejetaryen | en_US |
| dc.subject | Vegan | en_US |
| dc.subject | Religion | en_US |
| dc.subject | Nutrition | en_US |
| dc.subject | Nourishment | en_US |
| dc.subject | Kosher | en_US |
| dc.subject | Halal | en_US |
| dc.subject | Vegetarian | en_US |
| dc.title | Din ve beslenme ilişkisi üzerine sosyolojik inceleme | en_US |
| dc.type | Master Thesis | en_US |
