Mela Niyaziyê Boşatî ve 'Menzûme We Gotinê Jîr û Kalan' Isimli Eseri

dc.contributor.authorÇelik, Murat
dc.date.accessioned2025-03-08T18:29:03Z
dc.date.available2025-03-08T18:29:03Z
dc.date.issued2024
dc.departmentDicle Üniversitesi
dc.description.abstractTarih boyunca medrese Kürtlerin en önemli ilim ve eğitim kurumu olmuştur. Medreselerin varlığı sayesinde insanlar bilgiye ulaşma imkânı bulmuş, böylece yeni nesilleri okutup eğitmek kolay hale gelmiştir. Bu amaçla birçok bölge, şehir ve köyde medreseler açılmış, çocuklar bu eğitim kurumunun müfredatına göre yetiştirilmiştir. Medresede eğitimini başarı ile tamamlayıp icazet alanlar daha sonra hoca ve müderrislik gibi görevler üstlendiler. Medreselerden mezun olup araştırma ve eser yazmaya ilgi duyan bazı kişiler kitap telif etmiş, şiirler yazmış ya da Arapça ve Farsçadan temel kaynakları tercüme ederek Kürtçeye kazandırmışlardır. Medrese eğitiminden sonra çeşitli yerlerde hoca olarak vazife yapmış ve bu arada eser vermiş şahsiyetlerden biri de Mela Niyazî Boşatî’dir. Bugün elimizde Mela Niyazî’nin Menzûme we Gotinê Jîr û Kalan adlı çalışması var. Biz bu çalışmamızda müellifi tanıtıp, pek tanınmayan eseri hakkında bilgi verip içeriğine dair değerlendirmelerde bulunacağız, diğer taraf taraftan eserin nüshalarını tanıttıktan sonra Kürtçe olan el yazmayı Arap alfabesinden Latin alfabesine transkripsiyonunu yapıp edisyon-kritiğini yapacağız.
dc.description.abstractMedrese di dîrokê de hertim ji bo civaka kurd bûye navendeke sereke ya ilm û perwerdeyê. Bi xêra medreseyê gel derfet dîtiye bi ilim re têkiliyê dayne û nifşên nû bide xwendin û perwerdekirin. Ji ber vê li gelek herêm, bajar û gundan medrese hatine vekirin, zarok çûne medreseyê û li gor mufretada wê hatine perwerdekirin. Kesên ku dersên xwe qedandine û îcazeta xwe wergirtine bûne mela û muderis. Ji kesên li medreseyan xwendine yên eleqeya wan li ser xwendin, nivîsîn û berhemdanê hebûn pirtûk amade kirine, şi‘r nivîsîne û yan çavkaniyên erebî û farisî yên bingehîn wergerandine kurdî. Ji wan kesên li medreseyê perwerde bûne û piştî bûne mela û dest avêtine pênûsê û berhem nivîsîne yek jî Mela Niyazî Boşatî ye. Li ber destê me berhema wî ya bi navê Menzûme we Gotinê Jîr û Kalan heye û em ê di vê xebata xwe de qala jiyana muelif bikin û berhema wî ya pir nayê zanîn bidin nasîn, naveroka wê tehlîl bikin, nusxeyên wê bidin nasîn û herî dawîn destxeta kurmancî ya bi herfên erebî hatiye nivîsîn transkirîbeyî herfên latînî bikin û edîsyon-krîtîka wê bikin.
dc.description.abstractThe madrasa has always been a major center of science and education for the Kurdish community throughout history. Thanks to the madrasa, people have the opportunity to interact with science and educate new generations. As a result, madrassas were opened in many areas, cities and villages, and children went to madrassas and were educated according to their curriculum. Those who completed their classes and received their authorization became mullahs and teachers. Those who studied in madrassas and had an interest in reading and writing wrote books and poetry, or translated basic Arabic and Persian sources into Kurdish. One of those people who was educated in a madrasa and then became a mela and started writing is Mela Niyazi Boşati. We have his product called Menzume we Gotinê Jîr û Kalan and in this article, we will talk about the author's life and introduce his unknown product, analyze its content, introduce its copies and the latest Kurdish manuscript written in Arabic letters is transcribed into Latin letters and edited-critiqued.
dc.identifier.doi10.55106/kurdiname.1431848
dc.identifier.endpage78
dc.identifier.issn2687-5438
dc.identifier.issn2687-5438
dc.identifier.issue10
dc.identifier.startpage30
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.55106/kurdiname.1431848
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11468/31616
dc.identifier.volume0
dc.language.isoku
dc.publisherOsman ASLANOĞLU
dc.relation.ispartofKurdiname
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_DergiPark_21250205
dc.subjectEdebiyat
dc.subjectEğitim
dc.subjectFolklor
dc.subjectEser
dc.subjectMela Niyazî Boşatî
dc.subjectEdebiyat
dc.subjectPerwerde
dc.subjectFolklor
dc.subjectBerhem
dc.subjectMela Niyazî Boşatî
dc.subjectLiterature
dc.subjectEducation
dc.subjectFolklore
dc.subjectBook
dc.subjectMela Niyazi Boşati
dc.titleMela Niyaziyê Boşatî ve 'Menzûme We Gotinê Jîr û Kalan' Isimli Eseri
dc.title.alternativeMela Niyaziyê Boşatî û Berhema Wî ya Bi Navê 'Menzûme We Gotinê Jîr û Kalan'
dc.typeArticle

Dosyalar