Mardin Kenti

Tarihi Mardin kenti, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Dicle bölümünde yer alır.Türkiye’nin ve bölgenin önemli tarihi kentlerinden olan ve 1923 yılında idari olarak il merkezi olan Mardin kentinin 1927 nüfus sayımında 20.000 olan nüfusu 1935'ten sonra artmaya başlamış, 1940-1950 döneminde azalmış, 1950'den sonra ise düzenli artmaya başlayarak 1990 yılında 53.005'e 2000 yılında ise 65.072 ye, 2023 yılında ise 194.073’e ulaşmıştır. Mardin çevresindeki kıvrım yapıları ve bunlara paralel uzanan faylar bölgenin tektonik açıdan hareketli olduğunu göstermektedir.Genç tektonik hareketlere bağlı olarak yükselen, güneyi faylanan Mardin antiklinali güney kanadında, bu kesimde Kalkerli Midyat formasyonunun da incelme göstermesine ve altta aşınmaya karşı dirençsiz Gercüş formasyonunun ortaya çıkmasına bağlı olarak aşınım dalgası hızla ilerlemiş ve şahit tepeler dizisi ortaya çıkmıştır. Eski Mardin kenti zamnının savunma ihtiyaçlarına bağlı olarak böyle bir şahit tepenin üzerinde kurulmuş ve gelişmiştir. Mardin, geleneksel mimarinin en çeşitli ve çarpıcı örneklerini barındırmaktadır. Mardin’in mimari tarzı, dünya genelinde yalnızca Kudüs'te görülebilen nadir bir türdür. Artuklu Beyliği döneminde, Mardin’de yoğun bir yapılaşma sürecine girilmiştir. Bu dönemde inşa edilen dini ve sosyal yapılar, işlevleri, planları, formları ve süslemeleriyle Anadolu mimarisi açısından büyük bir önem taşımaktadır. Mardin evlerinin yapımında en belirleyici unsur, bölgenin iklimi ve topografyasıdır. Kentin bulunduğu arazinin fiziksel özellikleri, konutların kütlesel oluşumunu etkiler. Eğimli bir arazide inşa edilmesi, evlerin genellikle güneye yönelmesini zorunlu kılarken, kısıtlı bir alanda gelişim, yatay yayılma yerine dikey katmanların tercih edilmesine neden olmuştur. Harem-selamlık düzenine sahip evlerin mimarisinde, yüksek taş duvarlarla çevrili avlular ve teraslar, merkezde yer alan geniş mutfaklar gibi özellikler öne çıkmaktadır. Güneye bakan cepheler, bu tasarımda önemli bir rol oynar; yaşam birimleri, eyvan ve revak gibi ana mekânlar genellikle güney cephesinde bir araya gelir. Ayrıca, her yapı, birinci katlarından itibaren diğerinin önünü kapatmaz ve pencereler birbirini görmeyecek şekilde tasarlanmıştır.