Gîya dı Dîwana Şêx Ebdurrahmanê Aqtepî da

Basit Öğe Kaydı
dc.authorid0000-0001-6534-3125
dc.contributor.authorAslanoğlu, Osman
dc.date.accessioned2025-03-08T18:29:38Z
dc.date.available2025-03-08T18:29:38Z
dc.date.issued2020
dc.departmentDicle Üniversitesi, Sezai Karakoç Edebiyat Fakültesi, Doğu Dilleri ve Edebiyatları Bölümü, Kürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
dc.description.abstractŞeyh Abdurrahman Aktepî Diyarbakır’ın Çınar ilçesinde dünyaya geldi. Nakşibendî-Halidî şeyhi idi. Aynı zamanda müderris, araştırmacı ve şairdi. Çok farklı alanlarda önemli eserler yazmıştır. Eserlerinin çoğu Arapça’dır. Ancak iki Kürtçe/Kurmancî eseri vardır. Biri Ravdunneîm, diğeri ise divanıdır. Divanının adı Divan-ı Ruhî olup klasik tarzda yazılmıştır. Aktepî divanında farklı konularla beraber anladığımız kadarıyla ağırlıkla ilahi aşk üzerinde durmuştur. Tasavvufî-aşk şiirlerinde pek çok mazmun kullanmıştır. Bu mazmunlar daha çok hayvan, bitki, kişilik ve sevgilinin güzellik unsurlarıdır. Bu çalışmamızda bitkiler grubu üzerinde duracağız. Bitkiler grubunda ağaçlar, meyveler ve çiçekler vardır. Bu mazmunlar klasik şiirde çoğunlukla sevgilinin güzelliği için kullanılır. Aktepî de aynı şekilde bu türden benzetmelere yer vermiştir. Aktepî 14 kadar bitkisel mazmun kullanmıştır. Bazıları bir açıdan, bazıları ise bir kaç açıdan işlenmiştir. Biz her bir mazmun için kaç tane farklı anlam varsa onlara yer vereceğiz. O anlamla ilgili benzer örnekler ise altında verilecektir. Bu şekilde Aktepî’nin bitkiler hakkındaki edebî yaklaşımı daha iyi görülecek ve anlaşılacaktır.
dc.description.abstractSheikh Abdurrahman Aktepî (1842-1910) was born in the Çınar district of Diyarbakır. He was a Naqshbandi-Khalidi sheikh. He was also a lecturer, researcher and poet. He has written crucial works in many different fields. Most of his works are in Arabic. However, he has two Kurdish/Kurmanji works. One of them is the Divan. The name of the Divan is “Divan of Ruhi” and it has been written in classical style. Along with different subjects, he has focused more on divine love in his Divan. He has utilized a lot from symbols in his poems themed mysticism and love. These symbols are mostly animals, plants, personality and beauty elements. In this study, we are going to focus on the group of plants. There are trees, fruits and flowers in this group. These symbols are mostly used for lover and for its beauty elements in classical poetry. Aktepi has also likewise given place to such metaphors. Aktepi has given place 14 symbols in this field. Some of them have been studied from only one aspect, some of them from several aspects. We will talk about all the different meanings they have that are loaded on them and give examples of same types one under the other. In this way, Aktepî’s literary view of plants will be better seen and understood.
dc.description.abstractŞêx Evdirrehman Aqtepî (1842-1910) li navçeya Çinarê ya Amedê hatiye dinyayê. Şêxekî Neqşîbendî-Xalidî bû. Lê di heman demê de muderrîs, lêkolîner û helbestvan bû. Di gelek qadên cuda da berhemên pir girîng nivîsandine. Piranîya berhemên wî bi Erebî ne. Lê du berhemên xwe yên Kurdî/Kurmancî hene. Yek ji wan dîwana wî ye. Navê dîwana wî Dîwana Rûhî ye û bi awayekî klasîk hatiye nivîsandin. Aqtepî di dîwana xwe de teva mijarên cur bi cur bi giranî li ser evîna îlahî sekinîye. Di helbestên xwe yên tesewwufî-evînî de ji remz û nîşaneyan pir îstîfade kiriye. Ev remz bi piranî ji qadên wek ajal, gîya, kesayet û endamên yarê ne. Em ê di vê xebatê de li ser beşa gîyayan bisekinin. Di beşa gîyayan da dar, meywe û kulîlk hene. Ev remz di helbesta klasîk da bi piranî ji bo xweşikîya yarê tên bikar anîn. Aqtepî jî bi heman awayî cih daye şibandinên bi vî rengî. Aqtepî dora 14 heb nîşaneyên gîyayî bi kar anîne. Hinek ji van bi alîyekî tenê, hinek jî bi çend alîyan hatine behskirin. Em ê ji bo her remzekê ku çend wateyên cuda hebin behsa wan bikin û mînakên wek hev ên derbarê wê wateyê li bin bidin. Bi vî awayî nêrîna edebî ya Aqtepî ya li ser gîyayan baştir dê were dîtin û fehmkirin.
dc.identifier.citationAslanoğlu, O. (2020). Gîya di Dîwana Şêx Ebdurrehmanê Aqtepî da. The Journal of Mesopotamian Studies, 5(1), 2-46.
dc.identifier.doi10.35859/jms.2020.676912
dc.identifier.issn2147-6659
dc.identifier.issn2687-6388
dc.identifier.issue1
dc.identifier.startpage16834
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.35859/jms.2020.676912
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11468/31988
dc.identifier.volume5
dc.institutionauthorAslanoğlu, Osman
dc.institutionauthorid0000-0001-6534-3125
dc.language.isoku
dc.publisherMardin Artuklu Üniversitesi
dc.relation.ispartofThe Journal of Mesopotamian Studies
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_DergiPark_21250205
dc.subjectAktepi
dc.subjectİmaj
dc.subjectDivan
dc.subjectNebat
dc.subjectAğaç
dc.subjectRuhi Divanı
dc.subjectAqtepi
dc.subjectimages
dc.subjectdivan
dc.subjectplant
dc.subjectflower
dc.subjecttree
dc.subjectDivan of Ruhi
dc.subjectAqtepî
dc.subjectMazmûn
dc.subjectDîwan
dc.subjectGîya
dc.subjectKulîlk
dc.subjectDar
dc.subjectDîwana Rûhî
dc.titleGîya dı Dîwana Şêx Ebdurrahmanê Aqtepî da
dc.title.alternativePlants in the Divan of Sheikh Abd-el-Rahman Aqtepi
dc.title.alternativeŞeyh Abdurrahman Aqtepî’nin Divanında Nebat
dc.typeArticle

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
Şeyh Abdurrahman Aqtepî’nin Divanında Nebat.pdf
Boyut:
749.86 KB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
İndir

Koleksiyon

Edebiyat Fakültesi Doğu Dilleri ve Edebiyatları Bölümü Koleksiyonu