Germüş Platosu çevresinde jeomorfoloji çalışmaları ve Göbekli Tepe yerleşimi konusunda düşündürdükleri
| dc.authorid | 0000-0002-0680-5745 | en_US |
| dc.authorid | 0000-0003-2044-842X | en_US |
| dc.contributor.author | Karadoğan, Sabri | |
| dc.contributor.author | Güzel, Abdülkadir | |
| dc.contributor.author | Al, Aladdin | |
| dc.contributor.author | Özcanlı, Mehmet | |
| dc.contributor.author | Akbıyık, Mehmet | |
| dc.contributor.editor | Öner, Ertuğ | |
| dc.date.accessioned | 2022-11-15T12:00:24Z | |
| dc.date.available | 2022-11-15T12:00:24Z | |
| dc.date.issued | 2022 | en_US |
| dc.department | Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi, Coğrafya Eğitimi Bölümü | en_US |
| dc.description.abstract | İnsanların yerleşik yaşam sürmeye başlamalarında birincil etmen olarak gösterilen Erken Holosen Dönemde iklim koşulları (klimatik optimum) çok durağan olmamış, sıcak ve soğuk dönemler halinde değişimler göstermiştir. Sıcak dönemler önemli uygarlıkların gelişime olanak sağlarken, soğuk dönemlerde önemli çöküş ve değişimler ortaya çıkmıştır. Dünyanın ilk anıtsal mimarilerinden birine sahip olmanın yanı sıra, olasılıkla geniş bir kültürel çevre için sosyal bir merkez niteliği taşıyan bir yerleşim merkezi konumundaki Göbeklitepe kronolojisinde de doğal çevre ile ilişkilendirilen problemler söz konusudur. Göbekli Tepe’nin üzerinde bulunduğu Germüş platosu ve çevresi biri birine kavuşan iki tali akarsu havzası tarafından drene edilir. Karstik kaynaklardan beslenerek oluşmuş mevsimlik yan derelerden oluşmuş bu iki vadi birleşerek tektonik bir boğazdan Harran Ovasına Ulaşır. Bugün için sürekli bir akışın söz konusu olmadığı vadilerin Harran Ovası ile kontakt sahasında belirgin bir eşik, yani fluviyal taraçalar söz konusudur. Bu taraçaların oluşumu kuşkusuz Kuvaterner’deki önemli bir iklimsel ve fluviyal çevre değişiminin işaretleridir. Bu nedenle bu çevresel süreçler başta Göbeklitepe olmak üzere çevredeki tarih öncesi yerleşmelerle ilişkilendirilebilir.Bu çalışmada özellikle Göbeklitepe ören yeri ve kronolojisi ile ilişkilendirmek üzere, Harran Ovasının kuzeydoğu bölümünde (Germüş Platosu) arazi gözlemleri ve Holosen boyunca alüvyal biriktirme ve aşındırma faaliyetlerin aşamalarını ve yaşlarının belirlenmesi amacıyla, geçmiş sulak alanları temsil eden yan derelerin sağ ve sol yakasında oluşmuş taraçalardan örnekler alınarak radyokarbon tarihlendirmeleri yapılmıştır. Sonuç olarak yaşlandırma verileri ile bu taraçaların, Holosen dönemi taraçası olduğunu ve buzul sonrası dönemde şiddetli bir erozyon ve tortulanmanın meydana geldiğini düşündürmektedir. | en_US |
| dc.description.abstract | In the Early Holocene Period, which is shown as the primary factor for people to start a settled life, the climatic conditions (climatic optimum) were not very stable and changed in hot and cold periods. While the warm periods allowed the development of important civilizations, important collapses and changes occurred in the cold periods. The Germus plateau, on which Göbekli Tepe is located, and its surroundings are drained by two converging river basins. These two valleys, fed by karstic springs and formed by seasonal streams, merge and reach the Harran Plain with a tectonic gorge valley. In the contact area of the valleys, where there is no continuous flow today, with the Harran Plain, there is a clear threshold, namely fluvial terraces. The formation of these terraces is undoubtedly the signs of an important climatic and fluvial environmental change in the Quaternary. Therefore, these environmental processes are related to the prehistoric settlements in the surrounding area, especially Göbeklitepe. There are also problems related to the natural environment in the chronology of Göbeklitepe, which has one of the world's first monumental architectures and is a social center for a wide cultural environment. In this study, field studies were carried out in the northeastern part of the Harran Plain (Germüş Plateau), especially in order to relate it to the Göbeklitepe ruins and chronology. In addition, in order to determine the stages and ages of alluvial deposition and erosion activities during the Holocene, samples were taken from the terraces formed on the right and left banks of the side streams representing the past wetlands and radiocarbon dating was performed. In conclusion, the dating data show that these terraces are terraces of the Holocene period and were formed by severe erosion and sedimentation in the postglacial period. | en_US |
| dc.identifier.citation | Güzel, A., Karadoğan, S., A. Al, M. Özcanlı, Akbıyık, M. (2022). Germüş Platosu çevresinde jeomorfoloji çalışmaları ve Göbekli Tepe yerleşimi konusunda düşündürdükleri. Prof.Dr. Ertuğ Öner (Ed.), Ayhan SÜR ve Özdoğan SÜR Anısına paleocoğrafya ve jeoarkeoloji araştırmaları-I içinde (541-554. ss.). Ege Üniversitesi Yayınları, Edebiyat Fakültesi Yayın No:216, İzmir. | en_US |
| dc.identifier.endpage | 554 | en_US |
| dc.identifier.isbn | 978-605-338-372-7 | |
| dc.identifier.startpage | 541 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11468/10746 | |
| dc.institutionauthor | Karadoğan, Sabri | |
| dc.institutionauthor | Al, Aladdin | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Ege Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.ispartof | Ayhan SÜR ve Özdoğan SÜR anısına paleocoğrafya ve jeoarkeoloji araştırmaları-I | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Kitap Bölümü - Ulusal | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | Göbeklitepe | en_US |
| dc.subject | Harran Ovası | en_US |
| dc.subject | Germüş Platosu | en_US |
| dc.subject | Alüvyal taraçalar | en_US |
| dc.subject | Radyokarbon tarihlendirmeleri | en_US |
| dc.subject | Harran Plain | en_US |
| dc.subject | Germus Plateau | en_US |
| dc.subject | Alluvial terraces | en_US |
| dc.subject | Radiocarbon dating | en_US |
| dc.title | Germüş Platosu çevresinde jeomorfoloji çalışmaları ve Göbekli Tepe yerleşimi konusunda düşündürdükleri | en_US |
| dc.title.alternative | Geomorphological studies around the Germus Plateau and their reflections on Göbekli Tepe settlement | en_US |
| dc.type | Book Chapter | en_US |
