ŞİTÂİYYE’NİN DESTAN TÜRÜNE YANSIMASI OLARAK AHMED KUDDÛSÎ DİVANI’NDA BİR KIŞ DESTANI
[ X ]
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Bahir SELÇUK
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Kış mevsimi Klasik Türk şiirinde bahar kadar olmasa da en çok işlenen konulardandır. Özellikle teşbip bölümlerinde kış mevsiminin işlendiği kasidelere şitâiyye denilmektedir. Şairler zaman zaman kış mevsiminin zorlu şartlarından hareketle kalıplaşmış hayalî kış tasvirlerine müracaat etseler de bunlardan birçoğu gerçek yaşanan olayların ya kişinin iç âlemine yansıması ya da doğrudan tasviri niteliğindedir. Bu bölümlerde insanların kış karşısındaki acizliği, zayıflığı, çaresizliği dile getirilir. Bu yönüyle Klasik Türk şiiri aslında yaşadığımız gerçeklerin de tasvir edildiği bir sanat alanıdır. Kış mevsiminin anlatılması sadece Klasik Türk şiirine mahsus değildir. Halk şairlerinin de mutasavvıf şairlerin de şiirlerinde zaman zaman bu konuları işledikleri görülmektedir. Bu durum bazen duyguların ifadesi için bir vesile olsa da, genellikle bir zaman tespiti ya da tarihî bir ana şahitlik etme manasını da taşımaktadır. Halk edebiyatında toplum zihninde önemli, derin, kalıcı izler bırakan olayların ele alındığı bu tarz şiirlere destan denilir. Malum olduğu üzere destanlar genellikle zaferden ziyade felaketleri ve bu felaketlerin getirdiği acıları, yoklukları, işkenceleri anlatır. Kendisi mutasavvıf bir şair olan Ahmed Kuddusî Hazretleri’nin Divanı’nda yer alan bir şiir de 1248/1833 kışının zorluklarını anlatmaktadır. Şair bu şiirinde yaşanan şiddetli kışın zorluklarını anlatırken tabiattaki değişiklikleri de tasvir eder. Bu tebliğde Divan’da 31. Numarada yer alan ve kış tasvirinin yapıldığı 6+5=11’li hece vezniyle yazılan bu şiiri klasik edebiyattaki şitâiyye nazım türünden hareketle incelemeye çalışılacaktır. Bu çalışmada betimsel tarama yöntemi kullanılacaktır. Bu çalışmayla Klasik bir şair ile mutasavvıf bir şairin kış mevsimine bakışlarındaki farlılıkların ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Ahmed Kuddûsî Divanı, Klasik Türk Edebiyatı, kaside, teşbip, şitâiyye
Kaynak
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
6
Sayı
3
