Akçahisar (Kruya) Bektaşi Tekkesi Şeyhi Şemimi Baba ve bilinmeyen bir mektubu

Üç kıtada hâkimiyet sürmüş olan Osmanlı Devleti’nin kültürel izlerinin yoğun bir şekilde hissedildiği coğrafyalardan biri de şüphesiz Balkanlardır. Osmanlı Devleti Balkanlarda yaklaşık 550 sene hüküm sürmüş ve süreç boyunca dinî, tarihî, iktisadî, kültürel ve edebî açıdan silinmez izler bırakmıştır. Türk-İslâm kültürünün söz konusu coğrafyada yaygınlaşmasına vesile olan en önemli âmillerden biri de Bektaşîlik’tir. Kendine has yapısı ve prensipleriyle tasavvuf cereyanları arasında farklı ve özgün bir konuma sahip olan Bektaşîlik, asırlar boyunca Balkanlarda etkinliğini hissettirmiştir. Hâlihazırda Balkanların birçok noktasında bu tarikata mensup birçok şahsiyete izafe edilen tekke, dergâh, türbe veya makamın varlığı bilinmektedir. Bu çalışmada üzerinde duracağımız Kemâleddîn Şemîmî Baba da şimdi Arnavutluk sınırları dâhilinde olan İşkodra’nın Akçahisar kasabasındaki Bektaşî dergâhında şeyhlik yapan şahsiyetlerden biridir. Kaynaklara göre XVIII. yüzyılın sonlarında Akçahisar’da vefat eden Şemîmî Baba, postnişin olduğu dergâhın hazîresine defnedilmiştir. Şemîmî Baba’nın hayatı hakkındaki bilgiler sınırlı olup teyit edilemeyen bilgi kırıntılarından ibarettir. Edebiyatla da münasebeti olan Şemîmî’nin aruz ve hece ile şiirler söylediği rivayet edilmiştir. İlgili kaynaklarda ve antolojilerde bulunan birkaç örnek dışında şâirin herhangi bir eseri veya şiiri olduğu bilinmiyordu. Milli Kütüphanede kayıtlı yazma eserler arasında bulunan Bektaşî şiirleri antolojisi ma hiyetindeki bir mecmûada Şemîmî Baba’ya ait olduğu belirtilen manzûm-mensûr bir mektuba rastladık. Genel çerçeve itibarıyla tasavvufî bir neşveyle kaleme alındığı görülen bu mektup, Şemîmî Baba’nın hayatı hakkındaki birtakım yeni ipuçlarına ulaşmamızı sağlamanın ötesinde ona ait bazı yeni şiirleri tespit etmemizi sağlamıştır. Bu çalışmada ilgili mektubun muhtevasına değinilecek ve manzum kısımları değerlendirilecektir. Çalışmanın son aşamasında ise mektubun metnine yer verilecektir.

One of the geographical regions where the cultural traces of the Ottoman Empire, which had been dominant over the three continents, were intensely felt, is undoubtedly the Balkans. The Ottoman Empire ruled for about 550 years in the Balkans and left indelible marks in religious, historical, economic, cultural and literary terms throughout the process. One of the most important instruments leading to the spread of the Turkish-Islamic culture in this geography is Bektashism. Bektashism, which has a distinctive and unique position between its own structure and principles and mysticism, has felt its effectiveness in the Balkans for centuries. At present, the existence of the tekke, dergah, tomb or authority is known in many places of the Balkans, which refers to many persons belonging to this sect. At this study we work about the Kemâleddîn Şemîmî Baba who is also one of the sheikh of the Bektaşî dergâh where is in the Akchahisar town of Shkodra, which is within Albanian borders. According to sources Şemîmî Baba, who died in Akçahisar in the end of the XVIII. century, was buried in the jar of the dervish lodge. The information about Şemîmi Baba’s life is limited and it is made of irrefutable information breaks. It is rumored that Şemîmî, who has a relationship with literature, has spoken poems with aruz and syllabus. It was not known that the poet had any artifacts or poems, except for a few examples in related sources and anthologies. We came across a verse-prose letter that belonged to Şemîmî Baba among the writing works registered in the National Library, where is a mecmûa in the form of anthology of Bektashi poems. This letter, which seems to have been received with a mystical joy in general terms, beyond providing us with access to some new clues about the life of Sammi Baba, we have established some new poems of him. In this study, the contents of the relevant letter will be referred to and the parts of the verse will be evaluated. In the last phase of the work, the letter will be written in the new written form.