Yazar "Tonğa, Adil" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 7 / 7
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe cis-Jasmone ve metil jasmonate uygulamalarının uygulamalarının buğdaydaki (Triticum aestivum L.) zararlı ve faydalı böcek faunasına etkileri(2015) Tonğa, AdilBu çalışma da, üç farklı cis-jasmone (25 g/ha; 50 g/ha; 100 g/ha) ve beş farklı metil jasmonate (0.88 mM; 1.76 mM; 3.55 mM; 7.1 mM; 14.2 mM) dozunun buğday bitkisinde zarar yapan böceklerin ve doğal düşmanları üzerindeki etkileri üç farklı örnekleme yöntemi (bitki, atrap ve yapışkan tuzaklar) kullanılarak 2011-2013 yıllarında araştırılmıştır. Yaprakbiti türleri (Hemiptera: Aphididae), fitofag thrips türleri (Thysanoptera: Phlaeothripidae ve Thripidae), Ekin sap arısı türleri (Hymenoptera: Cephidae), coccinellid türleri (Coleoptera: Coccinellidae), syrphid türleri (Diptera: Syrphidae), yaprakbiti parazitoiti türleri (Hymenoptera: Brachonidae), Ekin sap arısı parazitoiti Collyria coxator (Hymenoptera: Ichneumonidae) ve altın gözlü böcek Chrysoperla carnea (Neuroptera: Chrysopidae) populasyon yoğunlukları üzerine cis-jasmone dozlarından bazılarının veya hepsinin önemli istatistiki etkileri bulunmuştur. Coccinellid ve C. coxator’e cis-jasmone cezbedici etkiler gösterirken, yaprakbitleri, thrips türleri, Ekin sap arıları ve C. carnea populasyonları üzerine uzaklaştırıcı etkiler göstermiştir. Yaprakbiti parazitoitleri ve syrphid populasyon yoğunlukları üzerine cis-jasmone uygulamalarının kontrol parsellerine göre herhangi bir etkilerinin olmamıştır ancak, bu etkiler cis-jasmone dozları arasında değişmiştir. Metil jasmonate’ın farklı dozlarının yaprakbiti türleri, fitofag thrips türleri, syrphid türleri, Ekin sap arısı türleri, coccinellid türleri, C. coxator, C. carnea ve avcı thrips türleri üzerindeki etkileri istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Yaprakbitleri, fitofag thripsler ve syrphid türleri üzerine metil jasmonate uzaklaştırıcı etkiler göstermiştir. Aynı zamanda, Ekin sap arıları, coccinellid türleri, C. coxator ve C. carnea’yı cezbetmiştir. Yaprakbiti parazitoitleri üzerinde metil jasmonate uygulamalarının bir etkisi olmamıştır. Metil jasmonate uygulamasının avcı thrips türleri üzerindeki etkileri kontrol parsellerinden farklı çıkmamış fakat metil jasmonate dozları arasında bu etkiler değişiklikler göstermiştir. Metil jasmonate uygulamaları buğday veriminin düşmesine yol açarken, cis-Jasmone uygulamasının verim ve verim bileşenleri üzerine önemli bir etkisinin olmadığı ortaya çıkarılmıştır. Dahası metil jasmonate uygulamaları bitki boy uzunluklarını baskılarken, cisjasmone uygulanan parsellerdeki bitkiler kontrol parsellerindekilere göre daha uzun bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Semiokimyasallar, cis-jasmone, metil jasmonate, zararlı, faydalı, böcek, buğday, cezbedici, uzaklaştırıcı, allelokimyasallar.Öğe Cotton treatment with methyl jasmonate at different growth stages reduces the population of sucking insect pests and marginally increases their associated predators(Wiley, 2022) Tonğa, Adil; Şeker, Kadri; Çakmak, Suna; Temiz, Mefhar Gültekin; Bayram, AhmetMethyl jasmonate (MEJA), a volatile organic compound, can induce plant defenses, thereby contributing to repelling insect pests and attracting their natural enemies. In 2013 and 2014, the influence of three exogenous MEJA doses (0.88, 1.76, and 3.55 mM) under field conditions was investigated on the abundance of the cotton pests Thrips tabaci Lindeman (Thysanoptera: Thripidae), Empoasca decipiens Paoli (Hemiptera: Cicadellidae), and Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae), as well as of the predators Coccinella septempunctata L. (Coleoptera: Coccinellidae), Aeolothrips intermedius Bagnall (Thysanoptera: Aeolothripidae), and Chrysoperla carnea (Stephens) (Neuroptera: Chrysopidae). The MEJA treatments were performed at three cotton plant growth stages: 6-8 true leaves-early squaring, square bud, and boll forming. The abundances of A. gossypii, T. tabaci, and E. decipiens varied considerably among strata and growing seasons and between experimental years, but overall they were lower on MEJA-treated cotton plants than on control plants. The population density of A. intermedius and C. septempunctata did not differ between MEJA-treated and control plants, whereas the intermediate MEJA concentration had an attractive but inconsistent effect on C. carnea. Most of the insect pests and predators showed a preference for specific plant strata. The abundance of T. tabaci was higher in earlier plant growth stages, whereas A. gossypii and E. decipiens were more abundant in later growth stages. Our results demonstrate the deterrent effects of MEJA-induced cotton plants on sucking pests and suggest that MEJA could be exploited as a non-toxic pest management tool. Possible mechanisms underlying the effectiveness of MEJA-mediated cotton plant responses to insect pests are discussed.Öğe Güneydoğu Anadolu Bölgesi mısır alanlarında zararlı lepidoptera takımına bağlı türler ve mısır koçan kurdu, Sesamia spp. (Lepidoptera: Noctuidae)'nun yumurta parazitoitleri ile bu parazitoitlerden Telenomus busseolae (Hymenoptera: Scelionidae) üzerine bazı insektisitlerin letal ve subletal etkilerinin belirlenmesi(Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2021) Tonğa, Adil; Bayram, AhmetMısır (Zea mays L.) farklı değerlendirme yöntemleri nedeniyle oldukça önemli bir kültür bitkisi olup mısır üretim alanı ve miktarı Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde son yıllarda önemli düzeyde artmıştır. Mısır verimini düşüren faktörlerin başında Lepidoptera takımına bağlı zararlılar gelmektedir. Bu çalışmanın ilk aşamasında mısırın en önemli zararlılarından olan Sesamia nonagrioides, S. cretica (Lepidoptera: Noctuidae) ve Ostrinia nubilalis (Lepidoptera: Crambidae)'in 2018-2020 yıllarında Güneydoğu Anadolu Bölgesi mısır ekiliş alanlarındaki yaygınlık ve yoğunluklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Surveyler sonucunda, Sesamia spp.'nin Diyarbakır ilinde diğer illere göre daha yoğun olduğu saptanmıştır. Survey bulguları ilçeler bazında değerlendirildiğinde ise Sesamia spp.'nin en yoğun olduğu ilçe Bismil bulunmuştur. Bu çalışmada ayrıca, Sesamia spp.'nin biyolojik mücadelesindeki en önemli doğal düşmanlardan olan yumurta parazitoitlerinin bölge illerindeki varlıkları ve doğal parazitleme oranlarının (konukçu bulma etkinliği, parazitleme etkinliği ve parazitoit etkisi) belirlenmesi amaçlanmıştır. Surveylerde toplanan Sesamia spp. yumurtalarından laboratuvar koşullarında iki önemli yumurta parazitoiti türü, Telenomus busseolae (Hymenoptera: Scelionidae) ve Trichogramma evanescens (Hymenoptera: Trichogrammatidae) elde edilmiştir. Bu parazitoit türlerinden T. busseolae Güneydoğu Anadolu bölgesi illerinde daha yaygın iken, T. evanescens coğrafik olarak daha sınırlı bir alanda yayılış göstermiştir. Bununla beraber, T. busseolae erginleri survey çalışmalarının yürütüldüğü her üç yılda, ancak T. evanescens ise sadece 2019 yılı surveyleri sırasında elde edilmiştir. Laboratuvar koşullarında ilk olarak farklı ergin öncesi dönemlerde (genç larva, olgun larva ve pupa) farklı etki mekanizmasına sahip insektisitlerin (chlorantraniliprole, imidacloprid, indoxacarb, lambda-cyhalothrin, lufenuron, malathion ve thiamethoxam + lambda-cyhalothrin) farklı dozlarına (önerilen tarla dozu, T, T/2, T/4, T/8 ve kontrol) maruz bırakılan T. busseolae'nin ergin çıkış oranları incelenmiştir. İnsektisit uygulamasına maruz kalan parazitoitlerin ergin çıkış oranlarında meydana gelen azalmalar Uluslararası Biyolojik ve Entegre Mücadele Organizasyonu (IOBC) standartlarına göre sınıflandırılmıştır. Daha sonra, insektisit uygulamalarından sonra çıkış yapmayı başaran dişi parazitoitlerin üreme güçleri ve sonraki dölün ergin çıkış oranı ve eşey (dişi birey) oranları araştırılmıştır. Bu anlamda, uygulama yapılan parazitoitlerin ergin çıkış oranları ve üreme güçleri ile sonraki neslin ergin çıkış oranı ve eşey (dişi) oranı insektisite, uygulama dozuna ve ergin öncesi yaşa göre farklılık göstermiştir. Çalışmanın son bölümünde farklı ergin öncesi dönemlerde insektisit uygulamalarına maruz kalan T. busseolae erginlerinin ovipozisyonu ve konukçuya ayırdığı süre içerisinde sergilemiş oldukları davranışsal parametreleri araştırılmıştır. Parazitoitin antennal ret etme sıklığı, ovipozitoral ret etme sıklığı, ovipozisyonu, konukçudan geçici süreliğine uzaklaşma sıklığı ve ovipozisyon indeksinin uygulanan insektisit, kullanılan doz ve uygulama yapılan ergin öncesi gelişme dönemine göre farklılık gösterdiği saptanmıştır. İnsektisitlerin bu parametreler üzerine önemli düzeyde olumsuz etkileri olduğu belirlenmiştir. Parazitoitin doğadaki etkinliğine temel teşkil eden biyolojik ve davranışsal parametrelerinin kullanılan insektisitlerden olumsuz etkilenebileceği ve bu parametrelerin entegre zararlı yönetim stratejilerinde kullanılacak insektisit seçiminde göz önünde bulundurulması gerektiği sonucuna varılmıştır.Öğe Lethal and sublethal effects of various insecticides on the immature stages of the solitary egg parasitoid, Telenomus busseolae(Elsevier B.V., 2024) Tonğa, Adil; Bayram, AhmetTelenomus busseolae Gahan (Hymenoptera: Scelionidae) is the most effective egg parasitoid of corn borers, Sesamia spp. (Lepidoptera: Noctuidae). A balanced pest management requires the use of insecticides compatible with T. busseolae since relying solely on the parasitoid may prove inadequate in controlling pest outbreaks. This study investigated the lethal and sublethal effects of chlorantraniliprole, imidacloprid, indoxacarb, lambda-cyhalothrin, lufenuron, malathion, and thiamethoxam + lambda-cyhalothrin, at various concentrations on emergence rate and fecundity of treated generation as well as emergence rate and sex ratio of offspring generation. The experiments were performed by immersing the host eggs with the parasitoid, encompassing its early larval, late larval, and pupal stages into the insecticide solutions. All concentrations of the insecticides reduced emergence rate in the treated generation, with the pupal stage being most vulnerable except for controversial effects of lambda-cyhalothrin and immature stage-independent effects of imidacloprid. The insecticides, at least one of the concentrations, negatively affected parasitoid fecundity regardless of a consistent pattern across immature stages. The insecticides did not affect the tested attributes of offspring generation except for that imidacloprid reduced female offspring numbers, and malathion decreased emergence rates. This study provides insights into immature stage-specific susceptibility and fecundity responses of treated generation along with potential impacts on subsequent generation, highlighting the necessity of prudent insecticide usage within the context of integrated pest management strategies (IPMs) in maize fields. Additionally, it underscores the urgency of performing field studies to ascertain actual toxicological scenarios.Öğe Maize (Zea mays L.) as a new host plant for the Naked Grass-Mealybug, Heterococcus nudus (Hemiptera: Pseudococcidae)(American Entomological Society, 2020) Tonğa, Adil; Ataş, Mustafa; Bayram, AhmetMaize cultivation has enormously increased in Southeastern Turkey in recent years. The naked grass-mealybug, Heterococcus nudus (Green, 1926) (Hemiptera: Pseudococcidae), is known as a pest for many uncultivated Poaceae plants. The aims of this study are to report maize as a new host plant for H. nudus and its early region-wide distribution in Southeastern Turkey and to examine its parasitoids. The mealybug was detected on the first (sown in March-April) crop maize plants in Çınar during periodic surveys in June and August 2018. In total, forty-two maize fields from fourteen counties belonging to five provinces, namely Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Mardin, and Şanlıurfa, were checked for the presence of the mealybug and its parasitoids. The mealybug was recorded in only two counties, Bismil and Çınar of Diyarbakır province while it was not present on maize plants in other surveyed provinces. Mealybug specimens were found feeding between leaf sheets and the stem of maize plants. Mean infestation ratios, i.e. the number of adults + larvae (±SEM), were 2.69 (± 0.52) and 0.5 (± 0.23) adult ± larvae for Çınar and Bismil respectively. The pest did not infest second crop maize plants (sown in June-July). In addition, incubation of collected grass mealybug individuals yielded no parasitoids. Since the pest is not widely distributed throughout the region and currently has very low population densities, no control practices are recommended for the pest.Öğe Methyl jasmonate affects population densities of phytophagous and entomophagous insects in wheat(Corvinus University of Budapest, 2018) Bayram, Ahmet; Tonğa, AdilMethyl jasmonate (MEJA), a well-known herbivore-induced plant volatile, promotes plant defences against various stress factors. The aim of this study was to investigate the effects of different doses of exogenously applied MEJA on the population densities of wheat insect pests and their natural enemies by employing three sampling methods (direct visual sampling, sweep net, sticky traps) in 2012 and 2013 under semi-arid conditions. MEJA treatments had repellent effects on aphids (Hemiptera: Aphididae), phytophagous thrips species (Thysanoptera: Phlaeothripidae and Thripidae) and hoverfly species (Diptera: Syrphidae), whereas it was attractive to wheat stem sawflies (Hymenoptera: Cephidae), lady beetle species (Coleoptera: Coccinellidae) and Collyria coxator (Hymenoptera: Ichneumonidae). MEJA treatments had no effect on aphid parasitoids abundances (Hymenoptera: Braconidae). The experimental outcomes varied, depending on plant phenology and sampling method. MEJA treatment also led to reductions in wheat yield and plant height. MEJA treatment could be beneficial as a natural pest control tool when certain species are targeted.Öğe Natural parasitism of maize stemborers, Sesamia spp. (Lepidoptera: Noctuidae) eggs by Trichogramma evanescens (Hymenoptera: Trichogrammatidae) in Southeastern Turkey(Gültekin Özdemir, 2021) Tonğa, Adil; Bayram, AhmetMaize, Zea mays L., is currently among the leading cultivated crops in Turkey. Several lepidopteran stemborer species especially, Sesamia nonagrioides Lefèbvre and S. cretica Lederer (Lepidoptera: Noctuidae) may cause high maize yield losses. This study is the first to report parasitism of Sesamia spp. eggs by Trichogramma evanescens (Hymenoptera: Trichogrammatidae) in Southeastern Turkey. During our extensive 3-years region-wide survey program (2018-2020), we collected Sesamia spp. eggs laid between leaf sheets and cobs/stalks. T. evanescens adults hatched from the host eggs collected from two locations in Diyarbakır: one in the central county (L10) and the other in Bismil county (L11). The discovery efficiency, parasitism efficiency, and parasitoid impact indexes of T. evanescens were 77.5%, 38.92%, and 32.87% in L10 and 50.0%, 33.45%, and 12.42% for L11, respectively. Sesamia spp. eggs collected from other counties of Diyarbakır province and other provinces such as Batman, Mardin, and Şanlıurfa did not yield in T. evanescens emergence. To our best knowledge, this study is the first to report the presence of T. evanescens in Southeastern Turkey. Possible factors involved in the restriction of T. evanescens are discussed. Special attention should be devoted to increase the potential of conservative biological control strategies to support egg parasitoids.
