Yazar "Kaya, Eda Çavuş" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 3 / 3
  • Küçük Resim
    Öğe
    Bazı Thymbra (yabani kekik) türlerinin kimyasal içeriği, antioksidan, antikolinesteraz, üreaz, tirozinaz, sitotoksik, antimikrobiyal ve keneler üzerindeki akarisit etkilerinin belirlenmesi
    (Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2022) Kaya, Eda Çavuş; Ertaş, Abdulselam
    Lamiaceae (Labiatae) familyası, tıbbi özelliklere sahip türlerin zenginliği ile bilinmektedir ve bu türlerin çoğu Akdeniz bölgesinde çok yaygındır. Lamiaceae familyasına ait türlerin antioksidan, antikanser, antidiyabetik, nöroprotektik, antiinflamatuvar, antiviral, antifungal ve antibakteriyel etki gösterdiği bilinmektedir. Lamiaceae familyasına ait olan Thymbra L. cinsi Türkiye'de 3 türe ait toplam 5 takson ile temsil edilmektedir. Tez kapsamında Thymbra L. cinsine ait olan Thymbra spicata L. var. spicata L., Thymbra sintenisii Bornm. Et Aznav. subsp. sintenisii Bornm. Et Aznav., T. sintenisii Bornm. & Azn. subsp. isaurica P.H.Davis'in uçucu yağ ve etanol ekstreleri (kök ve toprak üstü kısımları) hazırlanmıştır. Elde edilen ekstrelerin kimyasal içeriği, biyolojik aktivitesi, nanopartikül oluşturma potansiyeli ve akarist etkileri detaylı bir şekilde incelenmiştir. Çalışılan 3 Thymbra türünün petrol eteri ekstresinin yağ asidi içeriği GC-MS ile tespit edilmiş ve palmitik asit ve ?-linolenik asitin baskın bileşenler olduğu belirlenmiştir. Thybmra türlerinin uçucu yağ içeriği GC-MS/FID cihazı ile tespit edilmiştir. Karvakrolün (%71.19-63.78) her 3 türde de en çok bulunan bileşen olduğu belirlenmiştir. Türlerin aroma içeriği Headspace-GC-MS/FID ile tayin edilmiştir. Karvakrol (%24.71-20.79) ve ?-terpinen (%42.02-4.98) en çok bulunan bileşenler olarak belirlenmiştir. Çalışılan türlerin toprak altı ve toprak üstü etanol ekstrelerinin fenolik içeriği daha önce grubumuz tarafından geliştirilen ve valide edilen LC-MS/MS metodu ile belirlenmiştir. Yapılan çalışma sonucunda tüm etanol ekstrelerinin hesperidin (32910.02- 3900.28 µg analit/g ekstre) bakımından zengin olduğu tespit edilmiştir. Antioksidan belirleme çalışmaları sonucunda her 3 türünde yüksek antioksidan aktivite gösterdiği tespit edilmiştir. Özellikle her 3 türün uçucu yağlarının ABTS (IC50:1.50±0.014-1.50±0.01 µg/mL) ve CUPRAC (A0.5:1.30±0.12-1.52±0.01 µg/mL) aktivitelerinin oldukça yüksek olduğu belirlenmiştir. Çalışılan türlerin enzim inhibisyon aktivite sonuçları genel olarak 3 türün de antikolinesteraz enzim inhibitörü olma potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir. Yine özellikle uçucu yağ örneklerinin hem AChE (%İnhibisyon:95.65±1.45-78.52±1.81) ve hem de BChE (%İnhibisyon:97.94±0.71-94.23±4.61) yönteminde daha aktif oldukları tespit edilmiştir. Thymbra türlerinin toprak altı ve toprak üstü etanol ekstrelerinin üreaz enzim inhibisyon aktivitesi göstermezken uçucu yağların üreaz enzim inhibisyon aktivitesi gösterdiği, aksine tirozinaz enzim inhibisyon aktivitesinde ise toprak altı ve toprak üstü etanol ekstrelerinin aktivite gösterirken uçucu yağların aktif olmadığı belirlenmiştir. Çalışılan Thymbra türlerinin genel olarak uçucu yağ, toprak altı ve toprak üstü etanol ekstrelerinin standart oleanolik asite göre orta veya düşük seviyede elastaz enzim inhibisyon aktivitesi, standart epikateşin gallata göre düşük düzeyde kollajenaz enzim inhibisyon aktivitesi gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca türlerin ACE enzim inhibisyon aktivitesi göstermediği belirlenmiştir. Thymbra türlerine ait üç uçucu yağın antimikrobiyal aktiviteleri Minimum İnhibisyon Konsantrasyonu (MİK) değerlerine göre belirlenmiş ve üç uçucu yağın da kullanılan bakterilere karşı orta düzeyde antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu tespit edilmiştir. Çalışılan tüm örneklerin HT-29 ve MCF-7 hücreleri üzerinde düşük sitotoksik etkiye, PDF hücreleri üzerinde ise toksik etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Çalışılan Thymbra türlerine ait uçucu yağlarla sentezlenen gümüş nanopartiküllerin karakterizasyonu Ultraviyole ve Görünür Işık (Uv-Vis) Absorpsiyon Spektroskopisi, Fourier Transform Kızılötesi Spektroskopisi (FT-IR), X-Işını Kırınım Analizi (XRD), Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM), Enerji Dağılımlı X-Işını Spektroskopisi (EDX), Geçirimli Elektron Mikroskobu (TEM) ile yapılmıştır. Karakterizasyon çalışmaları sonucunda elde edilen veriler sentezlenen gümüş nanopartiküllerin varlığını kanıtlamaktadır. Çalışılan türlerin uçucu yağları ve bu uçucu yağlarla sentezlenen gümüş nanopartiküllerin Hyalomma marginatum türü kenelerin nimfleri üzerindeki 24 saatlik LC50 ve % mortalite değerleri belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar uçucu yağ ve gümüş nanopartiküllerin genel olarak Hyalomma marginatum türü kenelerin nimfleri üzerinde şiddetli derecede toksik olduğunu göstermektedir.
  • [ X ]
    Öğe
    The Detailed Chemical and Biological Analysis of Ziziphora clinopodioides Lam. Species Growing in Cultural and Natural Environments
    (Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, 2024) Çavuşoğlu, Mehmet; Yiğitkan, Serkan; Yener, İsmail; Çağlayan, Mehmet Veysi; Reşitoğlu, Barış; Akdeniz, Mehmet; Kaya, Eda Çavuş
    The Lamiaceae family is an important resource for the pharmaceutical, food, cosmetic, and perfumery sectors. The species Ziziphora clinopodioides Lam., belonging to the Lamiaceae family, has been used in folk medicine since ancient times. The aim of the present study was to determine the total phenolic and flavonoid contents, antioxidant, cytotoxic and enzyme (AChE, BChE, tyrosinase, urease, elastase, collagenase and ACE) inhibition activities of ethanol extracts of the aerial parts of natural and cultivated samples of the species Z. clinopodioides. In addition, the aroma contents of the species were determined by GC-MS/FID, and the phytochemical composition of the ethanol extracts was determined by LC-MS/MS. According to the aroma analysis results, the major components of the culture sample of the Z. clinopodioides species were determined as pulegone (39.83%), cis-menthone (21.36%), trans-menthone (16.64%), while the major components of the natural sample were determined as pulegone (62.42%), neoisomenthol (5.93%) and cis-pulegone oxide (5.47%). According to LC-MS/MS results, quinic acid (25.841, 15.694 mg analyte g-1 extract, respectively), rosmarinic acid (6.804, 25.523), and acacetin (6.115, 10.764) were detected as major compounds in cultured and natural samples of the species. Also, hesperidin (5.725) was higher in culture sample. According to the enzyme activity results, it was determined that cultured and natural samples of the species showed moderate butyrylcholinesterase enzyme inhibition activity (inhibition %: 45.14±1.40; 43.57±0.73, respectively). In urease enzyme inhibition activity, it was determined that culture sample showed moderate activity (inhibition %: 43.64±0.39) but natural sample did not show activity, and culture sample showed high antihypertensive activity (inhibition %: 81.6±1.19). When the results were evaluated in general, it was determined that the cultured sample of the species showed higher antioxidant, butyrylcholinesterase, urease, and antihypertensive activity compared to natural sample.
  • [ X ]
    Öğe
    Ziziphora capitata L. Türünün Farklı Kısımlarının LC-MS/MS Analizi ve Biyolojik Aktiviteleri
    (Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, 2024) Yiğitkan, Serkan; Çavuşoğlu, Mehmet; Çağlayan, Mehmet Veysi; Yener, İsmail; Fırat, Mehmet; Kaya, Eda Çavuş; Yılmaz, Mustafa Abdullah
    Lamiaceae familyasının altında sınıflandırılan Ziziphora türleri güçlü aromatik özelliğe sahiptir. Halk hekimliğinde Ziziphora türleri yatıştırıcı, midevi, afrodizyak, şişkinlik ve gaz giderici olarak kullanılmıştır. Mevcut çalışmada Ziziphora capitata L. türünün çiçek, yaprak, dal, karışık ve kök kısmlarının etanol ekstrelerinin fenolik ve flavanoid içeriği LC-MS/MS cihazı ile belirlenmiştir. Ayrıca ekstrelerin antioksidan, sitotoksik etkileri ile enzim inhibisyon aktiviteleri (antihipertansif, AchE (asetilkolinesteraz), BchE (bütirilkolinesteraz), elastaz, tirozinaz, kollajenaz ve üreaz) belirlenmiştir. LC-MS/MS sonuçlarına göre Z. capitata türünün çiçek, yaprak, dal, karışık ve kök ekstrelerinde kinik asidin (sırasıyla, 25578, 5842, 25171, 14055, 10597 µg g-1,) diğer bileşenlerden daha yüksek içeriğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca rosmarinik asit (17097 µg g-1), sinarozit (8432) ve hesperidin (8067) bileşiklerinin majör bileşenler olduğu bulunmuştur. DPPH, ABTS ve CUPRAC yöntemlerinde türün çiçek ekstresinin güçlü antioksidan aktivitesi (sırasıyla: IC50: 37.18±1.36 µg mL-1; 9.89±0.45; A0.5:16.27±0.02) sergilediği görülmüştür. Z. capitata türünün yaprak ekstresinin HT-29 (kolon kanseri hücre hattı) üzerine (% canlılık: 9.26±0.69) güçlü sitotoksik etki gösterdiği belirlenmiştir. Bütirilkolinesteraz (BChE) enzim inhibisyon aktivitesinde türün kök kısmının (%inhibison: 40.56±0.88) diğer kısımlarından daha yüksek aktivite sergilediği görülmüştür. Z. capitata türünün etanol ekstrelerinin asetilkolinesteraz, üreaz, tirozinaz, elastaz, kollajenaz ve antihipertansif enzim aktivitesi göstermediği veya düşük aktivite gösterdiği belirlenmiştir. Sonuç olarak, Z. capitata türünün çiçek ekstresinin incelenen parametreler açısından daha iyi sonuçlara sahip olduğu, yaprak ekstresinin ise kolon kanseri hücre hattı üzerindeki sitotoksik etkisinden dolayı türün ilaç endüstürisinde kullanılabilmesi için in vitro ve in vivo olarak detaylı araştırmalara tabi tutulması gerektiği düşünülmektedir.