Yazar "Kaplan, Mehmet Emin" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Bazı Karacadağ çeltik çeşitlerinin pirince işlenmesi esnasında meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişimlerin belirlenmesi
    (Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2021) Kaplan, Mehmet Emin; Eliçin, Ahmet Konuralp
    Bu çalışmada Güneydoğu Anadolu Bölgesinin içerisinde bulunan Karacadağ Bölgesi(Şanlıurfa, Diyarbakır ve Mardin üçgeni)’de yetiştirilen ve en yaygın ekimi yapılan yerel Karacadağ çeltik çeşitlerinden olan Beyaz kılçık çeşidinin farklı devir sayısında harmanlanarak laboratuvar ortamında kurutulması ve sonrasında belirli miktar ve belirli sürede pirince işlenerek Kırıksız dane, kırık dane, randıman, kepek, kavuz miktarları belirlenmeye çalışılmış olup ve çalışmanın son aşamasında pirincin besin değerleri (Ham kül, ham yağ, ham protein, ham selüloz, karbonhidrat ve kuru madde miktarı)’ ne etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamındaki Beyaz kılçık çeltik çeşidinin hasat işlemi elle (orakla) yapılmış olup, alınan örnekler laboratuvar koşullarında nem oranı %14-12 oranına ininceye dek kurutulmuştur. Kurutulan çeltik, farklı devirlerde (650-750-850-950 ve 1050 d/d) harman edilmiş ve laboratuvar koşullarında kurutulmuştur. Kurutulan çeltiklerin nem değerleri belirlendikten sonra belirli miktarlarda (20-40-60 ve 80 g) ve belli sürelerde (10-15-20-25 sn.) pirince işlenmiştir. Bu işlemlerin sonunda kırıksız dane, kırık dane, kepek, randıman ve kavuz miktarları belirlenmiştir. Çalışmanın son aşamasında yukarıdaki parametrelere göre pirincin besin değerleri (Ham kül, ham yağ, ham protein, ham selüloz, karbonhidrat ve kuru madde miktarı) belirlenmiş ve istatistiksel değerlendirmeler yapılmıştır. Çeltik hasadı sırasında kullanılan devir sayısının ölçülen tüm parametreler üzerindeki etkisi önemli bulunmuştur (p<0.01). Devir sayısının sağlam dane (kırıksız) üzerinde etkisine bakıldığında en yüksek sağlam dane, 650 d/da da % 67.10 olarak elde edilirken en düşük oran % 65.75 olarak en yüksek devir olan 1050 d/d’da elde edilmiştir. Aynı durum kırık dane oranı içinde meydana geldiği söylenebilir. Devir sayısının artışına bağlı olarak kırık dane oranı artmıştır. Bu oran % 3.633 ile % 4.485 arasında değişmiştir. Kepek miktarında da, kırık dane de olduğu gibi devir sayısının artmasıyla birlikte artış göstermiştir. En düşük kepek oranı 650 d/d’da % 0.680 olarak elde edilirken en yüksek oran % 1.865 olarak 1050 rpm batör devinde harmanlanan çeltikte elde edilmiştir. Devir sayısının artmasıyla birlikte randıman oranı hafif bir azalma eğilimi göstermiştir. Randıman oranı % 71.40 ile % 70.28 arasında değişmiştir. Benzer durum kavuz miktarında elde edilmiştir. En düşük devir olan 650d/d’da kavuz oranı % 29.039 iken, bu oran hafi bir şekilde azalmış ve en yüksek devir sayınında % 27.665 olarak elde edilmiştir. Çeltiğin pirince işlenmesi sırasında İşleme süresi arttıkça, kırık tane ve kepek oranı istatistiksel olarak artmış, sağlam tane oranı ve randıman değeri düşmüştür. Besleme miktarlarına bağlı olarak kırıksız tane, kırık tane, kepek miktarı, randıman ve kavuz miktarı incelendiğinde besleme miktarının bu ölçülen değerler üzerindeki etkisi önemli olmuştur. Besleme miktarı artıkça randıman oranı ve kırıksız dane oranının düştüğü görülmüştür. Buna bağlı olarak kırık dane oranı ve kepek miktarı artmıştır. Kavuz oranında ise önemli bir değişiklik gözlenmemiştir. Çalışmanın son aşamasında Karacadağ bölgesinde yetiştirilen Beyaz kılçık çeltik çeşidinin işlenmesi sonucunda elde edilen Karacadağ pirincinin besin değerleri değerlendirilmiştir. Batör devir sayısının selüloz miktarının değişmesinde önemli bir etkisinin olmadığı belirtilmiştir. Bunun yanında parlatma süresi selüloz miktarını azaltırken, besleme miktarının artmasıyla birlikte selüloz miktarında artış olmuştur. Batör devri, beslenme miktarı ve parlatma sürelerinin kuru madde miktarı üzerinde önemli bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Batör devir sayısının ham kül üzerindeki etkisinin önemli olduğu belirtilmiştir. Devir sayısı artıkça ham kül oranının düştüğü tespit edilmiştir. Beslenme miktarının artmasıyla birlikte ham kül oranında azalma gözlenmiştir. Bunun yanı sıra parlatma süresinin artması ham kül değerinin düşmesine yol açmıştır. Bunun nedeni olarak uzun parlatma işleminde dane üzerindeki miktarın fazla alınması olarak gösterilebilir. Batör devri ve besleme miktarını ve parlatma süresinin Ham Protein miktarı üzerindeki etkisinin önemli olduğu tespit edilmiştir. Devir hızı ve besleme miktarının artması Ham protein miktarını artırırken, parlatma süresinin artması Ham Protein oranının düşmesine yol açtığı tespit edilmiştir. Farklı devir sayısı, besleme miktarı ve parlatma süresinin Ham Yağ oranı üzerindeki etkisinin önemli olmadığı belirtilmiştir.