Yazar "Kaçar, Emel" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 2 / 2
  • Küçük Resim
    Öğe
    Dicle Nehri’nin Ilısu Baraj Göl Bölgesi’ndeki su, sediment ve bazı balıklardaki ağır metal birikiminin incelenmesi
    (2016) Kaçar, Emel; Karadede Akın, Hülya
    Bu çalışmada, Dicle Nehri'nin Ilısu Baraj Göl Bölgesi'nde farklı lokalitelerden mevsimsel olarak alınan su, sediment ve Cyprinion macrostomum Heckel, 1843, Chondrostoma regium (Heckel, 1843), Capoeta trutta (Heckel, 1843) örneklerinin karaciğer, solungaç ve kas dokularında Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Cd ve Pb gibi ağır metal konsantrasyonları belirlenmeye çalışılmıştır. Su ve balık örneklerindeki ağır metal analizi İnduktif Eşleştirilmiş Plazma Kütle Spektrometresi ile (ICP-MS), sediment örnekleri ise Atomik Absorbsiyon Spektrometresi (AAS) ile yapılmıştır. Sudaki mevsimsel ağır metal konsantrasyonları incelendiğinde Ilısu (Cr ve Ni hariç) ve Batman Barajı'nda (Cr hariç) yazın, Hasankeyf'te (Cr hariç) ise kış aylarında yüksek değerlerde olduğu belirlenmiştir. Tüm lokalitelerdeki su örneklerinde en fazla rastlanılan metalin Fe, en az rastlanılan metalin ise Cd olduğu tespit edilmiştir. Dicle Nehri sedimentinde ağır metal konsantrasyonları Ilısu Barajı ve Hasankeyf'te Fe > Mn > Cr > Ni > Zn > Cu > Co, Batman Barajı'nda Fe > Mn > Ni > Cr > Zn > Cu > Co olarak tespit edilmiş ve en yüksek ağır metal birikimi Ilısu Barajı'nda gözlenmiştir. Sedimentte mevsimsel metal birikimi Ilısu Barajı'nda ilkbahar, Hasankeyf'te sonbahar, Batman Barajı'nda ise kışın yüksek olarak belirlenmiştir. Farklı lokalitelerden yakalanan C. macrostomum, C. regium ve C. trutta örneklerinin karaciğer, solungaç ve kas dokularındaki ağır metal birikimlerinin lokalitelere göre farklılık gösterdiği ve genelde Ilısu Barajı örneklerindeki ağır metal birikiminin, Hasankeyf ve Batman Barajı örneklerindeki metal birikimine oranla daha yüksek olduğu, Batman Barajı örneklerindeki metal birikiminin ise diğer lokalitelere göre düşük olduğu belirlenmiştir. C. macrostomum, C. regium ve C.trutta'da en yüksek metal birikiminin karaciğer ve solungaç gibi metabolik olarak aktif olan organlarında, en düşük metal birikiminin ise kas dokularında olduğu tespit edilmiştir. Çalıştığımız balık örneklerindeki mevsimsel farklılıklar incelendiğinde C. macrostomum'un kasındaki ağır metal birikiminin; Hasankeyf'te Cr, Cu ve Zn'nun ilkbaharda; Batman Barajı'nda ise Fe'in yazın artış gösterdiği (p<0,05), ancak Ilısu Barajı örneklerinin kas dokularındaki ortalama ağır metal konsantrasyonları ilkbaharda yüksek olmasına rağmen istatistiksel olarak incelendiğinde önemli bir farklılık görülmediği saptanmıştır (p>0,05). C. regium'un kas dokusu incelendiğinde Ilısu Barajı'nda Fe, Co, Ni ve Pb ile Hasankeyf'te Cr, Cu ve Zn'nun ilkbaharda; Batman Barajı'nda Cr, Ni ve Cu birikiminin sonbahar ve kış aylarında artış gösterdiği belirlenmiştir (p<0,05). C. trutta'nın mevsimsel farklılıkları incelendiğinde, Ilısu Barajı'nda Ni ile Hasankeyf'te Cr, Mn, Cu, Zn ve Cd ilkbahar ve yazın, Batman Barajı'nda ise ağır metal konsantrasyonlarının (Cu ve Ni dışında) sonbahar ve kış aylarında artış gösterdiği tespit edilmiştir (p<0,05). Sonuç olarak, Dicle Nehri'nin Ilısu Baraj Göl Bölgesi'nde yaşayan, yöre halkı tarafından besin olarak tüketilen ve bölge için ekonomik öneme sahip olan C. macrostomum, C. regium ve C. trutta'nın kas dokularındaki ağır metal birikimi WHO, FAO, EC ve Türk Gıda Kodeksi tarafından önerilen kabul edilebilir değerlerle uyum içinde olduğu ve insan tüketimi için uygun olup herhangi bir risk taşımadığı söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Dicle Nehri, Ilısu Barajı, Ağır Metal, Cyprinion macrostomum, Chondrostoma regium, Capoeta trutta, Su, Sediment, Mevsimsel değişim.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Seasonal variations of heavy metals in some tissues of Chondrostoma regium (Heckel, 1843) from Batman Dam, Turkey
    (Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2019) Kaçar, Emel; Akın, Hülya Karadede
    In this study, it was aimed to investigate seasonal changes in levels of Chromium (Cr), Manganese (Mn), Iron (Fe), Cobalt (Co), Nickel (Ni), Copper (Cu), Zinc (Zn), Cadmium (Cd) and Lead (Pb) in liver, gill and muscle tissues of Chondrostoma regium from Batman Dam. Inductively coupled plasma mass spectrometry (ICP-MS) was used to analyze heavy metal concentration levels in the fish. The metal concentrations in the same tissues of samples taken from Batman Dam were slightly variable. Among the metals that were studied, concentration of Fe in the tissues of the fish was the highest. The metal concentrations in the liver and gill of Chondrostoma regium were higher than those in the muscle. The average heavy metal concentration in the muscle of Chondrostoma regium was higher in the autumn and winter. The amounts of metal in muscle tissues of the fish were found lower than the acceptable values in fish tissues.