Yazar "Ibrahim, Ibrahim" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 2 / 2
  • Küçük Resim
    Öğe
    Memlüklüler döneminde yazılmış coğrafya kitaplarında Kürtler ve Kürtlerin yaşadıkları coğrafya (H. 648-922/M. 1250-1517)
    (Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2021) Ibrahim, Ibrahim; Önen, Hacı
    Kürtler, orta çağda İslam medeniyeti ve tarihine büyük katkılarda bulunmuş önemli halklardan biri sayılmaktadır. Bu bağlamda siyasî, askerî, iktisadî, ilmî, dinî ve benzeri birçok alanda medeniyet kurma noktasında etkili olmuşlardır. Dolayısıyla Arap İslam kültür mirası kitaplarında Kürtlerden, yurtlarından, kabilelerinden ve beyliklerinden dikkat çekici bir şekilde söz edilmiştir. Bu kitaplardan bir kısmı Arap coğrafyası edebiyat kitaplarıdır. Bu kitaplarda da Kürtlere yer verilmiş olup kitaptan kitaba farklılıklar görülmektedir. Memlüklüler döneminde (h. 648-922/ m. 1250-1517) telif edilmiş Arap coğrafyası edebiyatı kitapları, Kürtlerin doğasını, ictimaî, iktisadî ve siyasî hayatını betimlediği gibi yurtlarının yanı sıra genişliği ve yayılma alanları açısından dikkat çekerek Kürtlerin yayılmış oldukları çeşitli bölgelerin coğrafyalarına da ışık tutmuştur. Yine yaşadıkları şehir, köy, kır ve otlakları; su kaynakları, nehirleri, bahçeleri, farklı tarım alanları ve çeşitlilik gösteren doğal kaynaklarıyla betimlemiş, medrese, cami, hamam, çarşı, saray ve benzeri eser ve yapılarına değinmiştir. Aynı şekilde Kürtlerin ün saldığı “dağlı” niteliğinin günümüze kadar onların ayrılmaz parçası sayılan dağlarını da betimleyerek bu dağların yalçın ve olabildiğince geniş alanlara uzanan dağlar olduğuna dikkat çekmiştir. Arap coğrafyası edebiyat kitapları, onlarca kitap içinde dağınık bir şekilde yer alan Kürt tarihi açısından da önemli bir kaynak oluşturmaktadır. Bu kitaplar, Kürtlerin çeşitli bölgelerde kurmuş olduğu ya da kurulmasına katkı sağladığı yönetim sistemlerini de ele alarak bölgedeki çeşitli güçlerle çekişmelerine de değinmiştir. Yine bu kitaplar, Moğolların İslam dünyasını istila ettikten sonra Abbasî halifeliğini yıkıp, İslam coğrafyasının geniş alanlarını işgal etmesi sonucunda şehirlerin geldiği durum ve bu şehirlerde oluşan yıkımı da ele almıştır. Bu çalışma, söz konusu kitaplarda Kürtler ve medeniyete yaptıkları çeşitli katkılar ile ilgili söylenenleri gözler önüne sermeyi amaçlamaktadır.
  • [ X ]
    Öğe
    Sekizinci yüzyıl coğrafyacısı Ebu’l-Fida'nın Takvîmu’l-Buldân kitabında (Almanak Ülkeleri) Kürtler ve onların dağ ülkeleri
    (2021) Ibrahim, Ibrahim
    Islam coğrafyacısı Ebu'l-Fida'nın Kürtler üzerine araştırması, İslami kaynakların "dağların toprakları (cibâl)" olarak adlandırdığı bu tanım, hem bir yeri hem de onun kültürel özelliklerini belirten bölgeyi irdelemektedir. Ebu'l-Fida olarak bilinen Ebu'l-Fida Imadüddin el-Melikü'l-Müeyyed Ismail b. 'Ali b. Mahmud el-Eyyûbi (ö 732 HS/1331 MS), bu bölgenin Islam medeniyetinin gelişmesinde önemli olduğunu iddia etmiştir. Bu çalışma, Kürtlerin Islam uygarlığına yaptıkları katkılarının gösterildığı kısa bir girişle başlamaktadır. Yaşamı boyunca hüküm süren siyası koşulları belirlemenin yanı sıra, Ebu'l-Fida 'nın yaşamı, yetiştirilme tarzı, yazıları ve İslam kültürüne yaptığı katkıların kısa bır özeti bulunmaktadır. Ayrıca Takvîmu'l-Buldân kitabındaki konular incelendiğinde, kitabın yazılmasına yol açan koşullar, kitabın yaklaşımı ve yazarın Kürtleri nasıl gördüğü ile onların "dağların topraklarında" dağılımı veya çeşıtlı "dağ ülkeleri" gibi ifadelere yer verildiği görülmektedir. Çalışmanın konusu, Kürtlerin yaşadıkları önemli şehirlerden, köylerdeki yaşam alanlarından, çorak arazilerinden ve kırsal yaşamlarından bahsetmeyı gerek kılmıştır Kürtlerin ekonomik, sosyal ve dinsel yaşamının yönleri tek tek incelenmiştir.