Yazar "Güzel, Esra" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Diyarbakır Suriçi bölgesinde yer alan tarihi türbe yapılarının tespiti ve koruma sorunları(Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2023) Güzel, Esra; Oğuz, Gülin PayaslıDiyarbakır kenti; Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde, Güneydoğu Toros dağları ve yukarı Dicle Havzası arasında uzanan bölgede yer almaktadır. Ne zaman kurulduğuna ilişkin kesin bir bilgi olmamakla beraber en eski veriler M.Ö. 3000 yıllarında bu bölgeye hâkim olan Hurriler'e ait kalıntılardır. İçkale Amida Höyüğünde yapılan bu çalışmalar kent merkezinin kuruluş tarihini göstermekte ve günümüze kadar kentin merkezi konumunun korunduğunu kanıtlamaktadır. Bulunduğu konum itibarı ile ticaret yollarının kesişim noktasında olması kenti önemli bir merkez haline getirmiş ve birçok medeniyetin ev sahipliği yapmasını sağlamıştır. Kent yönetimindeki bu farklılıklar, kentin şekillenmesine ve mimari yapılarına yansıyarak zengin bir dokunun oluşmasına olanak sağlamıştır. Diyarbakır Suriçi bölgesi, geleneksel mimari dokunun günümüze kadar ulaştığı tarihi kentlerden biridir. Bu alanda farklı medeniyetlere ait birçok askeri, dini, ticari, eğitim, idari, sosyal, sivil ve anıtsal yapılar bulunmaktadır. Suriçinde bulunan dini mimari yapıları içerisinde başta cami ve kiliseler olmak üzere türbeler de önemli bir yer tutmaktadır. İslam ordusunun Diyarbakır'ı fethinden sonra bu bölgede türbe yapıları yapılmaya başlanmıştır. Kente hâkim olan; Mervanoğulları, Artuklular, Akkoyunlular ve Osmanlı Döneminde birçok türbe yapısı inşa edilmiş ve günümüze kadar ulaşmıştır. Diyarbakır Suriçi bölgesinde, farklı dönemlerde ve tarzlarda inşa edilen türbe yapıları; dini, tarihi, mimari ve kültürel değer taşımaktadır. Şehrin geçmişini ve kültürel zenginliğini yansıtan önemli yapılardır. Bu çalışmada, Diyarbakır Suriçi bölgesinde yer alan türbe yapıları mimari ölçekte ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Türbe yapılarının, Suriçi bölgesindeki dağılımları ve yakın konumdaki yapılar ile ilişkisi değerlendirilmiştir. Türbe yapılarının kronolojik olarak nasıl bir değişiklik gösterdiği ele alınarak, plan formu, üst örtü, taşıyıcı sistemi, malzeme özellikleri ve yapısal elemanları üzerinden değerlendirilmiştir. Türbelerde tek yapı ölçeğinde ve çevresel ölçekte oluşan hasarlar incelenmiş ve bu hasarların nedenleri belirlenmiştir. Bu bağlamda türbe yapılarında oluşan sorunlar için bilimsel koruma yöntemleri ile kalıcı çözüm önerileri geliştirilmiştir. Diyarbakır Suriçi'ndeki türbe yapılarının, kültürel miras özelliğini kaybetmeden sürdürülebilir bir anlayışla korunması önemlidir. Tezin ana hedefi, türbe yapılarının gelecek nesillere özgün bir şekilde ulaşmasını sağlamak amacıyla temel bir kaynak sunmaktır.
