Yazar "Güzel, Abdülkadir" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Germüş Platosu çevresinde jeomorfoloji çalışmaları ve Göbekli Tepe yerleşimi konusunda düşündürdükleri
    (Ege Üniversitesi, 2022) Karadoğan, Sabri; Güzel, Abdülkadir; Al, Aladdin; Özcanlı, Mehmet; Akbıyık, Mehmet; Öner, Ertuğ
    İnsanların yerleşik yaşam sürmeye başlamalarında birincil etmen olarak gösterilen Erken Holosen Dönemde iklim koşulları (klimatik optimum) çok durağan olmamış, sıcak ve soğuk dönemler halinde değişimler göstermiştir. Sıcak dönemler önemli uygarlıkların gelişime olanak sağlarken, soğuk dönemlerde önemli çöküş ve değişimler ortaya çıkmıştır. Dünyanın ilk anıtsal mimarilerinden birine sahip olmanın yanı sıra, olasılıkla geniş bir kültürel çevre için sosyal bir merkez niteliği taşıyan bir yerleşim merkezi konumundaki Göbeklitepe kronolojisinde de doğal çevre ile ilişkilendirilen problemler söz konusudur. Göbekli Tepe’nin üzerinde bulunduğu Germüş platosu ve çevresi biri birine kavuşan iki tali akarsu havzası tarafından drene edilir. Karstik kaynaklardan beslenerek oluşmuş mevsimlik yan derelerden oluşmuş bu iki vadi birleşerek tektonik bir boğazdan Harran Ovasına Ulaşır. Bugün için sürekli bir akışın söz konusu olmadığı vadilerin Harran Ovası ile kontakt sahasında belirgin bir eşik, yani fluviyal taraçalar söz konusudur. Bu taraçaların oluşumu kuşkusuz Kuvaterner’deki önemli bir iklimsel ve fluviyal çevre değişiminin işaretleridir. Bu nedenle bu çevresel süreçler başta Göbeklitepe olmak üzere çevredeki tarih öncesi yerleşmelerle ilişkilendirilebilir.Bu çalışmada özellikle Göbeklitepe ören yeri ve kronolojisi ile ilişkilendirmek üzere, Harran Ovasının kuzeydoğu bölümünde (Germüş Platosu) arazi gözlemleri ve Holosen boyunca alüvyal biriktirme ve aşındırma faaliyetlerin aşamalarını ve yaşlarının belirlenmesi amacıyla, geçmiş sulak alanları temsil eden yan derelerin sağ ve sol yakasında oluşmuş taraçalardan örnekler alınarak radyokarbon tarihlendirmeleri yapılmıştır. Sonuç olarak yaşlandırma verileri ile bu taraçaların, Holosen dönemi taraçası olduğunu ve buzul sonrası dönemde şiddetli bir erozyon ve tortulanmanın meydana geldiğini düşündürmektedir.