Yazar "Cebe, Tuba" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 2 / 2
  • Küçük Resim
    Öğe
    Hinduizm' de doğum algısı ve jatakarma (doğum ritüeli)
    (Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2023) Seyfeli, Canan; Cebe, Tuba
    Makalenin konusu Hinduizm’de doğum algısı ve doğum ritüeli olan jatakarmadır. Doğum ritüelinin temel amacı dünyaya yeni gelen insanı arındırmak ve kutsamaktır. Çünkü doğum mokşaya ulaşamamış, yani samsaraya tabi olmuş ruhun önceki yaşamından kalan kötü karmalarının sonucudur. Bu nedenle Hinduizm’de her yeni doğan insan kirli kabul edilir ve arınma gerekir. Arınma ise ritüelle mümkündür. Bunun için doğum ritüeli doğumun hemen sonrasında icra edilir. Törende sırasıyla şu üç ayin yapılır; zihin/bilgelik üretme, uzun ömür ve güç ayini. Makalenin temel amacı doğum algısının karma, ölüm, samsara, mokşa kavramlarıyla bir bütün oluşturduğunu ve bunlara göre biçimlendiğini ortaya koymaktır. Buna göre doğum, bu kurtuluş kavramları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Zihnin Brahman’dan uzak tutulması insanı dünyaya bağlar, kötü karma biriktirmesine sebep olur ve kurtuluştan uzaklaştırır. Bu yönüyle doğum olumsuz ve acıdır. Ancak, arzu ve istek gibi insanın doğuştan gelen kusurlarına karşın bu olumsuz durumdan kurtulma potansiyeli de vardır. Bu nedenle doğum olumlu ve kurtuluş imkanıdır. Doğum ritüeli ise kurtuluş yolunda iyi karma biriktirmek için olumlu bir başlangıç ve hazırlık anlamına gelir. Ölüm sonrası yakılan beden süfli bedendir. Önceki yaşamın tüm eylem ve düşüncelerinin izlerini taşıyan ince bedense korunur ve atmanı (ruhu) çevreler ve korur. Bu, olumsuz izlerle dünyaya gelen ruh kurtuluşa ulaşamaz. Özellikle gerçek bilginin kavranması için zihindeki izler silinmelidir. Çünkü bilinç altına yerleşmiş olan düşünceler yaşantıya ve düşünceye olumsuz anlamda yön verir. Bu sebeple, doğum ritüelinde bu izlerin silinmesi için yapılan uygulamalar vardır. Hinduizm’de doğum algısının olumsuz olması, jatakarma ritüelinin oluşumunu büyük oranda etkilemiştir.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Hinduizm'in kurtuluş fikrinde samskaralar: Geçiş ritüelleri
    (Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Cebe, Tuba; Seyfeli, Canan
    Bu çalışmanın konusu, Hinduizm'in kurtuluş fikrinde samskara geçiş ritüelleridir. Geçiş ritüelleri insanın her gelişim ve değişim aşamasına etki ederek yaşamın bir sonraki aşamasına geçmeyi anlamlı kılar. Bu nedenle çalışmada, samskaralarda insan geçiş aşamalarını kutsama ve arındırma yoluyla kurtuluş ümidi doğuran geçiş ritüelleri ele alınmıştır. Nitekim çalışmanın temel amacı samskara geçiş ritüellerinin kurtuluş fikrinin bir parçası olduğunu açığa çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda samskara ritüelleri kurtuluş, insan, dünya hayatı ve ölüm sonrası hayat gibi temel konularla ilişkisi bağlamında değerlendirilmiştir. Bunlardan hareketle doğum ritüelleri insan doğasına yönelerek kurtuluşu ararken Upanayana samskarasında kurtuluşun mistik boyutu öne çıkar, evlilik ritüeli erkek bir Hindunun görev ve sorumlulukları çerçevesinde kurtuluşu anlamlandırır, cenaze ritüeli ise ölümün anlamına göre gelişerek ruhun kurtuluşunu hedefler. Aynı zamanda insan benliği ve buna paralel olarak insanın düzeltilebilecek olan kısmı açığa çıkarılarak samskara ritüelleri ve insan arasında bağ kurulmuştur. İnsanın kusurlu tarafını düzeltebilecek potansiyalde olması kurtuluş için ümit vererek samskara ritüellerinin kurtuluştaki anlamını da açığa çıkarır. Dolayısıyla bu çalışmada samskaraların kusurlu ve kirli olan insan bedenini, zihnini arındırma ve kutsama yoluyla insanı mükemmelleştirerek en nihai hedef olan kurtuluşu yaşattığı anlaşılmıştır.