Yazar "Ay, Selma" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Küreselleşme sürecinin mekansal boyutu: Diyarbakır örneği
    (Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2020) Ay, Selma; Özer, Mehmet Halis
    İktisat bilimi, insanlık tarihinin başlangıcından beri var olan bir bilimdir. İktisat ve tarih bu sebeple birbirinden ayrılmayan iki kavramdır. Tarım Devrimi ile dünyada yeni bir ekonomik sistem başlamış ancak bu sistem o dönemde henüz kapitalizm olarak adlandırılmamıştır. 5. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar devam eden feodalizm, sonrasında kapitalizme evrilmiştir. Buhar gücüyle çalışan makinelerin icat edilmesi ile Sanayi Devrimi gerçekleşmiş ve o zamana kadar insanlık tarihinde daha önce görülmemiş bir sermaye birikimi açığa çıkmıştır. Böylece ilk küreselleşme dalgası evresine girilmiştir. Dünya savaşlarının araya girmesi ile küreselleşme, felaket çağına girmiş olsa da kapitalizmin mantığı gereği savaşlardan güçlü bir biçimde çıkmıştır. Dünyanın tek bir pazar haline dönüşmesi olarak ifade edilen küreselleşme, üçüncü dalgada yani 1980'lerden sonra literatüre girmiştir. Küreselleşme ile birlikte kent mekanlarında ciddi değişimler yaşanmış ve kentlerin sermaye birikim sürecine katkısı eleştirel olarak incelenmiştir. Kapitalizmin bir mantığı olan eşitsiz coğrafi gelişim, ülkemizde kendini net bir şekilde göstermiştir. Türkiye'nin doğusu ile batısı arasındaki gelişmişlik farklarına bakıldığında, küreselleşmenin batıdaki bir kent üzerindeki etkisi ile doğudaki bir kent üzerindeki etkisi de farklılaşmaktadır. Bölgesel eşitsizliği gidermek adına yapılan bölgesel kalkınma planları ve sonrasında kurulan Kalkınma Ajansları da bu farklılaşmayı giderememiştir. Küreselleşme ile mekanlar üzerinde farklar daha da derinleşmiştir. Türkiye'nin doğusunda bulunan Diyarbakır ili de küreselleşme ile bir dönüşüme girmiştir. Yaklaşık iki milyon nüfusa sahip bu kentte, yaşanan terör olayları ve göçler sonucunda iki farklı görüntü ortaya çıkmıştır. Bir tarafta göçlerle gelen ve sosyo-ekonomik sorunlar ile mücadele eden alt sınıf insanlar, diğer taraftan ise kenttin içinde ancak diğer insanlardan izole şekilde yaşamını sürdüren üst sınıf insanlar. Küreselleşme sadece kent mekanlarında eşitsizliğe değil, aynı zamanda gelir dağılımında da eşitsizliğe ve adaletsizliğe sebep olmuştur.