Yazar "Şahin, Fatma" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Dengbêj Bekirê Îdirî (Jîyan, sermîyan û repertuar)
    (Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2024) Şahin, Fatma; Kazan, Faruk
    Dengbêjlik, bir sözlü sanat biçimidir. Sanatsal yönüyle birlikte, dengbêlik kürt kültürünü, dilini ve tarihini korumuştur. Bu yönüyle önemli bir fonksiyona sahip olan bir sanattır. Bu sanat, günümüzde azalmış olsa da kalıcı olmuştur. Günümüzde halen bu sanatı icra eden dengbêjler var. Malesef, dengbêjlerin söylediği birçok kilam, yazıya geçirilmeden kaybolup gitmekte. Bu çalışma, bu amaç doğrultusunda dengbêjlik ve kilamların derlenmesini amaç edinmiş ve bu çerçevede, Dengbêj Bekirê Îdirî'nın repertuarı ile birlikte, hayatı ve tecrübelerini sunmaktadır. Dengbêj Bekrê Îdirî 1945 yılında Iğdır'ın Alut (Yüzbaşılar) köyünde dünyaya gelmiştir. Serhatlı bir dengbêjdir. Serhad Bölgesi, dengbêjlîk ve dengbêjleriyle meşhurdur. Evdalê Zeynê'den bu yana, birçok tanınan dengbêj bu bölgeden çıkmıştır. Bu özeliğiyle birlikte, bu bölgedeki söylenen kilamlar enstrümansızdır. Iğdır'lı Dengbêj Bekir ise, bu özelliğin dışına çıkmış ve kilamlarını enstrüman (mey) ile söylemiştir. Bu çalışma, giriş ile birlikte üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde kısaca kültür, sözlü kültür ve sözlü kültür içinde dengbêjlik geleneğinin rolü ve dengbêjlik geleneğinden bahsedilmiştir. Dengbêjimiz Serhat Bölgesî'nden olduğu için ilk bölümün başlığı altında, kısaca Serhat dengbêjliğinden de bahsedilmiştir. İkinci bölümde, dengbêjin hayatı ve tecrübeleri, saha araştırması metoduyla yapılan çalışma doğrultusunda elde edilen bilgiler verilmiştir. Saha çalışması sürecinde dört defa dengbêj ile görüşülmüştür. Üçüncü bölümde, Iğdır'lı Dengbêj Bekir'in kendi söylediği kılamları, hikayeleri ile birlikte yazılmıştır. Bu kılamlar bizim tarafımızdan deşifre edilmiş olup, her kılam konu ve tema bakımından değerlendirilmiştir. Sonuç olarak dengbêjin kendi söylemiş olduğu 15 kılam seçilmiş ve bu tez de verilmiştir. Bu kilamlar konu açısından beş çeşide ayrılmıştır. Sırasıyla; yas, deneyim, gönül, yiğitlik ve düğün kılamları olarak belirlenmiştir. Iğdır'lı Dengbêj Bekir'in kendi söylemiş olduğu kilamları dışında, arşivinde kendisinin doldurmuş olduğu 28 tane kaset tesbit edilmiştir. Çalışmanın sonunda, dengbêjin kendi kasetlerinde tesbit etiğimiz kılamlarından oluşan ve her biri bir sayı altında belirlenen kılamların tasnif tablosu verilmiştir. Bu kılamlar bizim tarafımızdan deşifre edilmiştir.