Yazar "Önen, Fevzi" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 19 / 19
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Barajların deşarj yapılarındaki akış karakteristikleri ve enerji kırıcı yapıların etkinliğinin sayısal analizi(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2022) Oğraş, Selman; Önen, FevziBaraj mühendisliğinin araştırma konularından olan barajların deşarj yapılarının hidrolik karakteristikleri ve ortaya çıkan enerjinin güvenli ve ekonomik olarak dağıtımının sağlanması hususu dikkate alındığında etkin bir proje tasarımı için yapılacak fiziksel modelleme, prototip deneyler ve sayısal modelleme sonuçlarının birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Deşarj yapılarının performansını değerlendirmek için kullanılan fiziksel model yöntemi geçmişte ve günümüzde başarılı olmasına rağmen HAD (Hesaplamalı Akışkan Dinamiği) yönteminin de fiziksel modellemeye göre çeşitli avantajlar sunduğu bilindiğinden günümüzde yapılacak hidrolik alanındaki mühendislik tasarımları artık deneysel çalışmalar ile birlikte HAD yazılımının kullanılmasını gerektirmektedir. Bu tür programların birçok hidrolik yapıların projelendirilmesinde kullanılması, planlanmada daha az hata oluşmasını, daha kısa zamanda ve daha ekonomik olarak yapılmasını sağlayacaktır. Bu çalışmada fiziksel model çalışmalarıyla belirlenen Ilısu Barajı dolusavak yapısındaki hidrolik karakteristikler ve enerji kırıcı yapıların etkinliği Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD) yöntemi ile sayısal olarak incelenmiştir. Çalışmanın sayısal modellemesinde özellikle açık kanal akımı, sediment taşınımı, oyulma gibi problemlerin çözümünde başarılı bir yazılım olan Flow3D kullanılmış olup sayısal hesaplamalardan elde edilen su yüzü, basınç değerleri ve hız profileri, 1/100 ve 1/30 model ölçekleriyle yapılan fiziksel model deney ölçümleriyle karşılaştırılarak ilgili sayısal analiz yönteminin performansı değerlendirilmiştir.Öğe Batman Barajının yıkılma analizi ve baraj güvenliği açısından değerlendirilmesi(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2022) Efe, Hüseyin; Önen, FevziGünümüzde artan tüketim miktarıyla birlikte içme – kullanma ve sulama suyu ihtiyacı da aynı oranda artış göstermiştir. Bunun sonucu olarak, mansabında yerleşim yerlerinin varlığına bakılmaksızın inşa edilen barajların güvenliği sorgulanır hale gelmiştir. Gelişen teknoloji sayesinde, barajların türüne (dolgu, beton gibi) topoğrafyasına ve yerleşim yerinin büyüklüğüne göre farklı senaryolar altında risk analizleri türetilerek çeşitli önlemler alınması mümkün hale gelmiştir. Özellikle modelleme programlarının gerçekçi bir seviyeye yaklaşmasıyla daha tutarlı sonuçlara ulaşılmıştır. Bu çalışmada, Batman ilinin 30 km kuzeyinde yer alan Batman Barajının mevcut durumundan yola çıkılarak risk sınıflandırması yapılmış ve HEC-RAS programı yardımıyla baraj yıkılması modellenerek olası bir yıkılma sonrası ortaya çıkacak olan taşkın dalgası sonucu afet durumları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Elde edilen model analiz sonuçları doğrultusunda; Batman il merkezinin büyük bölümünün yanı sıra, havalimanı ve 19 yerleşim yerinin sular altında kaldığı, afet sonrası ilk müdahalede kullanılacak yolların önemli kısmının tahrip olabileceği ortaya konulmuştur. Afet senaryosunun bertarafı için mansapta bulunan yerleşim alanlarına taşkın dalgası ulaşmadan önce erken tahliye için gerekli sürelerin ve acil durum müdahalelerinin tespiti açısından çalışmanın faydalı olacağı düşünülmektedir.Öğe Batman Çayı'nın taşkın analizinin HEC-RAS programıyla yapılması(2015) Önen, Fevzi; Efe, HüseyinTaşkınlar, tropikal iklim kuşağında yer alan ülkelerin yanı sıra Türkiye gibi bu iklim kuşağının dışında yer alan ülkelerde de hem sayı olarak hem de verdiği zararlar açısından bir artış göstermektedir. Artan nüfus yoğunluğuyla beraber çarpık yerleşim bölgelerinin artmasıyla bu taşkınlar sonucu can ve mal kayıplarının da yaşanmasını kaçınılmaz hale getirmektedir. Özellikle son yıllarda hayatın her alanına girmeye başlayan Coğrafi Bilgi Sistemiyle, taşkın risk analizlerine dayalı risk haritaları yerleşim planlamalarında esas alınan öncelikli etmen olmaya başlamıştır. Bu çalışmada, Batman Çayı'nın Yeni Malabadi Köprüsü ile Diyarbakır - Batman Karayolu Köprüsü arasında kalan kesimine ait taşkın analizi yapılmıştır. Düşük bir eğimle (J?0.00019) menderesler çizerek sık sık akım yatağı değişen Batman Çayı'nın, Batman İl merkezi de dahil olmak üzere birçok yerleşim yerine sınırı bulunmaktadır. Bu da, yüksek bir debiye sahip olan Batman Çayı'nda zaman zaman can ve mal kaybına neden olmaktadır. Çalışma yapılan bölgeye ait 1/1000 ölçekli haritada AutoCADCivil 3D programıyla toplamda 165 adet enkesit alınmıştır. Elde edilen bu enkesitlerle, HEC-RAS (Hydrologic Engineering Centers River Analysis System) programı yardımıyla Batman Çayı'nın tek boyutlu taşkın hidrolik analizi yapılmıştır. Değişik feyezan değerlerine bağlı taşkın zararlarının alansal değişimleri göz önüne alınarak mevcut dereye ait doğal yatakta Q5, Q10, Q25, Q50, Q100 ve Q500 taşkın tekerrür debilerinde su üst yüzünün geldiği kotlar belirlenmiştirÖğe Batman Çayı’nın taşkın analizinin HEC-RAS programıyla yapılması(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2015) Efe, Hüseyin; Önen, FevziTaşkınlar, tropikal iklim kuşağında yer alan ülkelerin yanı sıra Türkiye gibi bu iklim kuşağının dışında yer alan ülkelerde de hem sayı olarak hem de verdiği zararlar açısından bir artış göstermektedir. Artan nüfus yoğunluğuyla beraber çarpık yerleşim bölgelerinin artmasıyla bu taşkınlar sonucu can ve mal kayıplarının da yaşanmasını kaçınılmaz hale getirmektedir. Özellikle son yıllarda hayatın her alanına girmeye başlayan Coğrafi Bilgi Sistemiyle, taşkın risk analizlerine dayalı risk haritaları yerleşim planlamalarında esas alınan öncelikli etmen olmaya başlamıştır. Bu çalışmada, Batman Çayı’nın Yeni Malabadi Köprüsü ile Diyarbakır – Batman Karayolu Köprüsü arasında kalan kesimine ait taşkın analizi yapılmıştır. Düşük bir eğimle (J≈0.00019) menderesler çizerek sık sık akım yatağı değişen Batman Çayı’nın, Batman İl merkezi de dahil olmak üzere birçok yerleşim yerine sınırı bulunmaktadır. Bu da, yüksek bir debiye sahip olan Batman Çayı’nda zaman zaman can ve mal kaybına neden olmaktadır. Çalışma yapılan bölgeye ait 1/1000 ölçekli haritada AutoCADCivil 3D programıyla toplamda 165 adet enkesit alınmıştır. Elde edilen bu enkesitlerle, HEC-RAS (Hydrologic Engineering Centers River Analysis System) programı yardımıyla Batman Çayı’nın tek boyutlu taşkın hidrolik analizi yapılmıştır. Değişik feyezan değerlerine bağlı taşkın zararlarının alansal değişimleri göz önüne alınarak mevcut dereye ait doğal yatakta Q5, Q10, Q25, Q50, Q100 ve Q500 taşkın tekerrür debilerinde su üst yüzünün geldiği kotlar belirlenmiştir.Öğe Clear-water scour at a side-weir intersection along the bend(Wiley, 2005) Ağaççıoğlu, Hayrullah; Önen, Fevzi; 0000-0002-2368-1035The present study focuses on the local depth of clear-water scour at a side-weir intersection located on the curved part of an alluvial channel for each 30 degrees angle along the bend. At the downstream end of the side-weir, a longitudinal bar in the middle of the channel and a scour hole close to the outer bank are formed because of the changes in shear stress field and velocities. The depth of clear-water scour approaches the equilibrium depth of scour asymptotically with time, depending on flow intensity. It was also found that the equilibrium depth of scour depends on the dimensionless parameters of flow intensity, flow shallowness, weir crest height, side-weir length and the angle of the bend centre. Although there is no scour for flow intensities less than 0.55, the equilibrium depth of scour increases almost linearly with an increasing of the flow intensity and attains the maximum value of scour at a depth when the dimensionless approach velocity is equal to 1.0. The equilibrium depth of scour also increases while the dimensionless parameters such as side-weir length, side-weir height and flow shallowness increase. In a curved channel, the equilibrium depth of scour has the maximum value at 30 degrees and the minimum value at 120 degrees and 150 degrees sections of the bend depending on the direction of the path of maximum velocity which is affected momentum remaining in the main channel. Copyright (c) 2005 John Wiley & Sons, Ltd.Öğe Dicle Nehri’nin taşkın analizinin HEC-RAS programı ile yapılması(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2019) Oğraş, Selman; Önen, FevziTaşkınlar, tropikal iklim kuşağında yer alan ülkeler ve Türkiye gibi bu iklim kuşağında yer almayan ülkelerde de hem nicelik olarak hem de verdiği zararlar açısından bir artış eğilimindedir. Türkiye’de coğrafi yapı çok karmaşık ve kısa mesafelerde dahi değişiklik gösterdiğinden oluşan taşkınların şekil ve etkileri de bölgeden bölgeye farklılık göstermektedir. Doğanın kendine özgü durumu göz önüne alındığında, depremden sonra en büyük felaket olan taşkınların meydana gelme ihtimali oldukça düşüktür. Ancak; nüfus artışı, yanlış imar ve plansız mühendislik uygulamaları sonucunda taşkınlar insanoğlu için her geçen gün daha riskli hale gelmektedir. Taşkınlardan oluşan zararları azaltmak için alınacak önlemlerin başında ıslah çalışmaları gelmektedir. Bu çalışmaların yapılabilmesi için akarsular üzerindeki köprü ve regülatör gibi hidrolik yapıların akarsu en kesitlerinde meydana getirdiği değişiklikler ile arazinin doğal durumundan dolayı kesitlerde meydana gelen değişimlerin su yüzü profiline etkisinin belirlenmesi gerekmektedir. Su yüzü profilinin belirlenebilmesi için hesap ve analiz kolaylığı sağlayan paket programlar geliştirilmiştir. HECRAS (Hydrologic Engineering Centers - River Analysis System) bunlardan bir tanesidir. Bu çalışmada Dicle Nehri’nin Diyarbakır- Silvan karayolu ile tarihi On Gözlü Köprü arasındaki kesimde HEC-RAS ile taşkın analizi yapılmıştır. Dicle Nehri üzerindeki köprüler gibi hidrolik yapıların neden olduğu kesit değişimleri, ayrıca mevcut doğal kesit değişimlerinin de akıma etkisini tespit etmekle beraber oluşabilecek taşkın yayılım alanlarının güzergah üzerinde bulunan özel işletmelere ait tesisler, Dicle Üniversitesi yerleşkesinde bulunan üniversiteye ait tesisler ve hastaneler, kısmi de olsa yerleşim alanları, turizm açısından önemli konuma sahip Tarihi On Gözlü Köprü (Dicle köprüsü) ile UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde yer alan Hevsel Bahçeleri, bunların yanı sıra sonraki yıllarda yapılması düşünülen Dicle Vadisi projesine olası etkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma yapılan bölgeye ait 1/1000’lik haritalar AutoCAD Civil 3D programı kullanılarak sayısallaştırılmış ve bölgenin sayısal yükseklik modelleri elde edilerek en kesitler elde edilmiştir. Elde edilen en kesitler HEC-RAS programına tanımlanarak taşkın yatağının hidrolik karakteristikleri ve Q25, Q50, Q100, Q500 taşkın tekerrür debilerinin su yüzü profilleri belirlenmiştir.Öğe Diyarbakır Kenti içmesuyu ihtiyacının genetik ifadeli programlama ile modellenmesi(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2018) Aslan, Behzat; Önen, Fevzi; Hamidi, NizamettinEvsel su ihtiyacı, ticaret, sanayi, hizmet sektörü, turizm, hayvan su ihtiyacı, özel ihtiyaçlar ve su kayıpları toplam su ihtiyacını oluşturmaktadır. Yerleşim yerlerinin hâlihazır veya gelecekteki içme suyu ihtiyacının belirlenmesinde nüfus tahmin yöntemleri kullanılmasına rağmen günümüzde içme suyu ihtiyacı veya tüketimini etkileyen daha birçok parametrenin var olduğu bir gerçektir. Bu çalışmada, Diyarbakır Kenti için 2005–2014 yılları arasında ilgili kurum ve kuruluşlardan temin edilen şebekeye verilen su miktarı, şebekede oluşan su kayıpları, tahakkuk, sıcaklık, nem, nüfus, yağış, gelişmişlik durumunu gösteren Gayrı Safi Yurtiçi Hâsıla (GSYH) ve içmesuyu abone sayısı gibi parametrelerin verileri kullanılmıştır. Su talebi ve içmesuyu tüketimini etkileyen bu parametrelerin verileri ile gelecekteki içmesuyu ihtiyacı tahmini için bir yapay zekâ tekniği olan Genetik İfadeli Programlamaya dayalı modeller oluşturulmuştur. İçmesuyu talep ve tahmininde Genetik İfadeli Programlama ile farklı modeller oluşturularak, tüketime etki eden parametrelerin etkileri incelenmiştir. Ayrıca oluşturulan farklı modellerin performanslarını değerlendirmek için Determinasyon Katsayısı (R2 ) ve Ortalama Karesel Hatanın Karekökü (RMSE) gibi istatistiksel değerlere göre modellerin tahmin değerleri ölçülen değerlerle karşılaştırılmış ve oldukça önemli sonuçlar elde edilmiştirÖğe Energy dissipation potentials of grouped spur dikes in an open channel(Springer Science and Business Media, 2023) Ulu, Ali Emre; Aydın, Mehmet Cihan; Önen, FevziSpur dikes are frequently preferred fow regulation structures, especially for open channels and coastal morphology due to their ease of application and economics. Since spur dikes placed on the edge of the stream isolated (single) or in groups do not have a length across the entire channel width, they can also play the role of a semi-permeable weir in the stream. In this study, the efects of spur dikes of the same length and height placed asymmetrically on both sides of the channels at fve diferent angles on the fow were investigated experimentally and numerically. The energy dissipation ratios of the spur dikes in the channel were calculated in submerged and unsubmerged fow conditions. A total of 45 tests were performed using nine diferent discharges, and comparisons were made by transferring the same characteristics from the experimental conditions to the numerical environment. According to the obtained data, the situation with the highest energy dissipation occurred at θ=120°. At low discharges, more vortex was observed in the eyes between the dikes, but as the discharge increased, the vortex seen in the fow decreased. The velocity distributions on the channel cross-sections were also presented to obtain fow patterns along disturbed fow in the channel. At the maximum discharge, the θ=30° placement showed the highest velocities in most cross-sections, while the lowest velocities were observed at the θ=120°.Öğe Experimental and numerical analysis of weir structures in open channel flows(Bitlis Eren Üniversitesi, 2021) Ulu, Ali Emre; Aydın, Mehmet Cihan; Önen, FevziWeirs are important water structures used to hold water in dams and canals and to safely transfer water from upstream to downstream. Due to these features, these structures, which have been used for years, have many different designs. In this study, a rectangular labyrinth weir and an inclined-bed rectangular weir were studied experimentally and numerically. The weir geometries used in the experiment were produced in a 3D printer and transferred to the numerical simulation with the same dimensions. The discharge and discharge coefficients corresponding to five different upstream heights obtained from the experiment and numerical simulation were obtained and the data were compared.Öğe Flood analysis with HEC-RAS: A case study of tigris river(Hindawi Limited, 2020) Oğraş, Selman; Önen, FevziFloods are seen in countries in tropical climatic zones, both in terms of quantity and harm. The non-tropical climate countries such as Turkey are also affected by the floods. The geographical structure of Turkey is extremely complex and varies even at short distance. Therefore, the shape and effects of the floods vary from region to region. Considering the peculiar state of nature, floods, which are the greatest disasters after the earthquake, are unlikely to occur. But floods are becoming more risky for human beings day by day because of the population growth, need of water and settlements, wrong zoning plan, and unplanned engineering practices. Regulation comes at the beginning of measures to be taken to minimize the damages that occur from the floods. To do these studies, it must be specified the changes which bridges on the rivers and hydraulics structures like regulator cause in cross sections and the effects of the changes to water surface profile due to the natural state of the land. In order to determine water surface profiles, many software packages have been developed for facilitating the analysis and calculation. HEC-RAS is one of them. In this study, the floodplain analysis was handled between Diyarbakir-Silvan Highway and historical Ten-Eyed Bridge. There are three bridges, and one of which are historical bridges, as well as fertile agricultural lands, facilities, and hospitals in the Dicle University campus, the Hevsel Gardens on the UNESCO World Cultural Heritage List, and some residential areas on the route under study. The aim of the study we have done in this much important route is to evaluate the flood areas and create a flood hazard map which can predict risky areas. And also contributing to the Tigris River Rehabilitation Project is one of the aims. About methodology, the 1/1000 maps of the study area were digitized using the AutoCAD Civil 3D program and cross sections were made by obtaining the digital elevation models of the region. The obtained cross sections were defined in the HEC-RAS software, and the hydraulic characteristics of the flood bed and the water surface profiles of the Q25, Q50, Q100, and Q500 flood recurring and one-dimensional floodplain analysis of the Tigris River were determined.Öğe Genetik ifadeli programlama İle taşkın öteleme modellemesi(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2019) Ok Oral, Şafak; Önen, FevziAkarsuyun belirli bir kesimine ve ya hazneye giren taşkın dalgası su seviyesinin yükselmesine sebep olmakta ve bu değişim taşkın öteleme yöntemi ile incelenmektedir. Taşkın öteleme bir akarsuyun kesitinde taşkın verilerini kullanarak taşkın değişimini belirlemek için kullanılan bir yöntemdir. Bu çalışmada 4 Kasım 1995 yılında Aksu Akarsuyunun bir kolu olan Sütçüler Değirmendere’ de meydana gelen, can ve mal kaybına yol açan Sütçüler taşkını, Taşkın öteleme metodu kullanılarak modellenmiştir. Yapay zekâ (Artificial intelligence) alanındaki ilerlemeler, yeni algoritma ve modelleri kullanarak mühendislik çalışmalarında (Su kaynakları, Hidrolik ve Hidrolojik olaylarda) fırsatlar sunmaktadır. Bu çalışma, taşkın ötelenmenin modellenmesine bir alternatif olarak genetik programlamanın bir uzantısı olan Genetik ifadeli Programlama (GEP) metodunu sunmaktadır. Böylece taşkın öteleme tahmininde GEP metodu kullanılarak yeni modeller geliştirilmiştir. GEP yönteminde giriş debisi (I), çıkış debisi (Q) ve zaman (T) parametreleri kullanılmıştır. Modelin performansı determinasyon katsayısı (R2 ) ve Ortalama Karesel Hatanın Karekökü (RMSE) olmak üzere iki uygunluk ölçüsü ile değerlendirilmiştir. Model tabanlı GEP'in, taşkın öteleme tahmininde Muskingum modeli ve sonlu farklar metotlarına dayanan diğer çözüm tekniklerinden daha fazla performansa sahip olduğu görülmüştür.Öğe GEP prediction of scour around a side weir in curved channel(Taylor and Francis Ltd., 2014) Önen, FevziSide-weirs have been widely used in hydraulic and environmental engineering applications. Side-weir is known as a lateral intake structure, which are significant parts of the distribution channel in irrigation, land drainage, and urban sewerage system, by flow diversion device. Local scour involves the removal of material around piers, abutments, side-weir, spurs, and embankments. Clearwater scour depth based on five dimensional parameters: approach flow velocity (V1/Vc), water head ratio (h1-p)/h1, side-weir length (L/r), side-weir crest height (b/p) and angle of bend θ. The aim of this study is to develop a new formulation for prediction of clear-water scour of side-weir intersection along curved channel using Gene Expression Programming (GEP) which is an algorithm based on genetic algorithms (GA) and genetic programming (GP). In addition, the explicit formulations of the developed GEP models are presented. Also equations are obtained using multiple linear regressions (MLR) and multiple nonlinear regressions (MNRL). The performance of GEP is found more influential than multiple linear regression equation for predicting the clearwater scour depth at side-weir intersection along curved channel. Multiple nonlinear regression equation was quite close to GEP, which serve much simpler model with explicit formulation.Öğe Kanalizasyon inşaatlarında adam-saat değerlerinin belirlenmesi(Dicle Üniversitesi, 2016) Önen, Fevzi; Çelebioğlu, İlkayİller Bankası A.Ş. Birim Fiyat Analizleri, inşaat firmalarının teklif hazırlama ve planlama yapma işleri dışında, keşif hazırlama, yaklaşık maliyet ve bütçe belirleme gibi konularda yoğun olarak kullanılmaktadır. Söz konusu analizlerdeki işgücü değerleri, makine gücü ve malzeme miktarlarıyla birlikte birim fiyatları oluşturan önemli değişkenlerin bir kısmını içermektedir. Kanalizasyon inşaatlarının günümüz şartlarında önemini hiç kaybetmemesi, bu inşaatlarda işgücü değerlerinin belirlenmesinin maliyet, planlama ve bütçe konularında etkin bir yerinin olması ve İller Bankası A.Ş’nin faaliyetleri içinde yer alması nedeniyle bu çalışma önem arz etmektedir. Bu çalışmada kanalizasyon inşaatlarında adam saat değerlerinin belirlenmesi ele alınmıştır. Bu bağlamda dört adet kanalizasyon inşaatı şantiyesinde belirlenen dokuz adet kanalizasyon inşaatı pozu ile ilgili iş ölçümleri yapılmış ve bulunan sonuçlar İller Bankası analiz verileriyle karşılaştırılmıştırÖğe Kezer Çayı'nın hidroelektrik enerji potansiyelinin değerlendirilmesi(2013) Eminoğlu, Mahmut; Önen, FevziTürkiye'de su kullanım hakkının devrine ilişkin yasanın yürürlüğe girdiği 2001 yılından itibaren Hidroelektrik Santral (HES) yatırımları ivme kazanmış ve böylece ülkemiz adeta bir şantiye halini almıştır. Bu durum HES planlamalarının önemini ve akademik düzeyde ilgiyi arttırmıştır. Bu çalışmada, Kezer Çayı'nın hidroelektrik enerji potansiyelinin değerlendirmesine yönelik olarak, biriktirmesiz bir hidroelektrik tesisin planlamasına ait somut bir örnek incelenmiştir. Bu kapsamda ilk önce Türkiye'nin enerji politikasında HES'lerin önemine değinilmiştir. Proje sahası topografik, coğrafi, sosyal ve kültürel açıdan ele alınarak, Kezer Çayı hakkında drenaj alanı, beslendiği sular ve katıldığı akarsu hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. Akım gözlem istasyonu debi ve akım kayıtlarından faydalanılarak debi süreklilik eğrisi oluşturularak su debisi bulunmuştur. Çökeltim havuzu, iletim kanalı, cebri borudaki sürekli ve yersel yük kayıpları toplamı hesaplanarak net düşüm yüksekliği bulunmuştur.Debi, net düşü ve türbin verimi değerleri kullanılarak kurulu güç ve yıllık toplam enerji değerleri bulunmuştur.Son olarak regülatör dolu savak kapasitesinin belirlenmesi amacıyla bölgesel taşkın frekans analizi yöntemi kullanılarak taşkın hesaplamaları yapılmıştır.Öğe Kezer çayı’nın hidroelektrik enerji potansiyelinin değerlendirilmesi(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2013) Eminoğlu, Mahmut; Önen, FevziTürkiye'de su kullanım hakkının devrine ilişkin yasanın yürürlüğe girdiği 2001 yılından itibaren Hidroelektrik Santral (HES) yatırımları ivme kazanmış ve böylece ülkeniz adeta bir şantiye halini almıştır. Bu durum HES planlamalarının önemini ve akademik düzeyde ilgiyi arttırmıştır. Bu çalışmada Kezer Çayı'nın hidroelektrik enerji potansiyelinin değerlendirilmesine yönelik olarak, biriktirmesi bir hidroelektrik tesisin planlanmasına ait somut bir örnek incelenmiştir. Bu kapsamda ilk önce Türkiye'nin enerji politikasında HES'lerin önemine değinilmiştir. Proje sahası topografik, coğrafi, sosyal ve kültürel açıdan ele alınarak, Kezer Çayı hakkında drenaj alanı, beslendiği sular ve katıldığı akarsu hakkında detaylı bilgiler erilmiştir. Akım gözlem istasyonu debi ve akım kayıtlarından faydalanılarak debi süreklilik eğrisi oluşturularak su debisi bulunmuştur. Çökeltim havuzu, iletim kanalı, cebri borudaki sürekli ve yersel yük kayıpları toplam hesaplanarak net düşüm yüksekliği bulunmuştur. Debi, net düşü ve türbin verimi değerleri kullanılarak kurulu güç ve yıllık toplam enerji değerleri bulunmuştur. Son olarak regülatör dolu savak kapasitesinin belirlenmesi amacıyla bölgesel taşkın frekans analizi yöntemi kullanılarak taşkın hesaplamaları yapılmıştır.Öğe Live bed scour at a side-weir intersection located on an alluvial channel(Wiley-Blackwell, 2013) Önen, Fevzi; Ağaççıoğlu, Hayrullah; 0000-0002-1860-9848; 0000-0002-2368-1035This study aims to obtain both the depth of clear water and live bed scour around side-weirs located on an alluvial channel for sharp-crested side-weirs under subcritical flow conditions. At the downstream end of the side-weir, a longitudinal bar in the middle of the channel and a scour hole close to the outer bank are formed because of changes in shear stress field and velocities. Dimensionless depth of scour increases with an increase of the dimensionless parameters of flow depth, side-weir length and sediment size. The dimensionless depth of scour increases almost linearly with the dimensionless parameter of flow velocity for clear water scour, and it decreases for live bed conditions at the straight channel due to the decreasing deviation angle and kinetic energy toward the side-weirs and bed material coming from upstream of the main channel. Because of the effect of the helicoidal flow created by bends, the dimensionless depth of scour fluctuated with the dimensionless parameter of flow velocity at the maximum value of clear water scour for movable bed conditions at a bend. At the 30 degrees section of a bend, the equilibrium depth of scour is achieved as maximum values due to the deviation on the path of maximum velocity towards the outer bank. Copyright (c) 2013 John Wiley & Sons, Ltd.Öğe Membran biyoreaktörlerde venturi enjektörü kullanarak işletme maliyetinin azaltılmasının araştırılması(2015) Önen, Fevzi; Bağatur, Tamer; Kayaalp, Necati[Abstract Not Available]Öğe Scour around a side-weir at a 30° section of a 180° alluvial curved channel(John Wiley & Sons Ltd, 2007) Ağaççıoğlu, Hayrullah; Önen, Fevzi; Toprak, Z. Fuat; 0000-0002-2368-1035; 0000-0003-0876-1165Local depths of clear-water scour around side-weirs located at a 30 degrees section of a 180 degrees alluvial bend have been investigated experimentally in this paper. Relations between the depth of clear-water scour as a function of time and approach flow intensity have been established. Regression analysis has been applied between the equilibrium depth of scour and the dimensionless parameters of approach flow intensity (V-1/V-c, approach flow velocity/critical velocity at the threshold conditions of bed material), water head ratio ((h(1)-p)/h(1), weir head over the side-weir/water depth in the main channel), and weir crest height (b/p, width of main channel/side-weir crest height) at 0 = 30 degrees. Although there is no scour when approach flow intensity is less than 0.55, the scour equilibrium depth increases almost linearly with the ratio of approach flow intensity, and the maximum value of scour depth occurs at a depth when the approach flow intensity is equal to 1.0 at the 30 degrees section of a 180 degrees alluvial curved channel. The location of the maximum scour hole occurs at the downstream of side-weir sections close to the outer bank of the main channel and it moves toward the downstream direction with an increase of the dimensionless parameters of approach flow intensity as well as the water head ratio, the weir crest height and the side-weir length (L/r, length of side-weir/radius of main channel from the bend centre).Öğe Yağış-akış ilişkisinin GEP ve ANFIS ile modellenmesi(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2023) Yaman, Yunus; Önen, FevziYağış-akış ilişkisinin doğru bir şekilde modellenmesi, su kaynaklarının yönetimi ve su taşkınlarının kontrolü gibi hidrolojik uygulamalar için hayati önem taşımaktadır. Ancak hidrolojik sistemlerin karmaşıklığı ve nonlineer özellikleri nedeniyle, yağış-akış ilişkisi gibi olayları tanımlamak için hala birçok model geliştirilmektedir. Özellikle son yıllarda küresel ısınma ve küresel iklim değişimi gibi etmenler, yağış-akış ilişkisini belirlemeyi daha da önemli hale getirmiştir. Bu nedenle, yapay zeka teknikleri gibi modern yaklaşımların kullanımı giderek artmaktadır. Bu çalışmada, havza yağış-akış modellemesi için iki farklı yapay zeka tabanlı yöntem olan Genetik İfadeli Programlama (GEP) ve Uyarlanabilir Sinirsel-Bulanık Çıkarım Sistemi (ANFIS) kullanılarak, tahmin edilen akış değerleri gözlenen akış değerleri ile karşılaştırılmıştır. Girdi parametreleri olarak, uydu verilerinden elde edilen 4km x 4km çözünürlüklü yağış verisi kullanılmıştır. Bu yağış verisi, havza için günlük ortalama yağış yüksekliği olarak elde edilmiştir. Akım verisi olarak, Berta Suyu Havzası çıkışındaki EİE-2334 No.lu akım gözlem istasyonunun (AGİ) günlük akış verileri kullanılmıştır. Akım verileri, Q(t-1), Q(t-2), Q(t-3), Q(t-4) ve yağış verileri olan P(t), P(t-1), P(t-2), P(t-3) gibi çeşitli girdi senaryoları oluşturulmuş ve çıkış olarak Q(t) ile eşleştirilmiştir. Modellerin performansı, determinasyon katsayısı (R2 ) ve ortalama karesel hatanın kökü (KOKH) gibi istatistiksel ölçütler kullanılarak değerlendirilmiştir. Yapılan çalışmada, ANFIS ve GEP yöntemlerinden elde edilen sonuçların birbirine yakın olduğu tespit edilmiştir. Berta Suyu Alt Havzası için en yüksek R2 =0,988 ve en düşük KOKH=4,770 değerini veren modelin ANFIS-K1 olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar, yapay zeka tekniklerinin yağış-akış ilişkisini belirlemede etkili bir araç olduğunu göstermektedir.
