Yazar "Çelik, Recep" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 16 / 16
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Assessment of groundwater potential in the upper Tigris/Turkey Plain(Springer Nature, 2019) Çelik, RecepThe Upper Tigris Basin lays in the part of the upper historic Mesopotamian Basin, where agricultural activities have been carried out since civilization has passed through settled life. Products such as grain and cotton are grown in this region providing resources not only for Turkey, but also for other Middle Eastern countries. In recent years, irrigation agriculture has started to get more value-added products. However, the national dam for irrigation projects has not yet been completed in this basin, and groundwater is mostly for irrigation. For this purpose, the determination of the basin’s groundwater potential is enormously significant for sustainable irrigation. In this study, groundwater potential of the basin was assessed by handling data of opened water wells. The study shows the groundwater potential is high in the southern, southeastern and eastern parts of the Basin. While the groundwater potential in the western and southwestern parts of the Basin is normal, it has been found to be low in the Northern part.Öğe Assessment of Turkey-Harran Basin’s groundwater potential and hydrogeological properties(Springer Nature, 2019) Aslan, Veysel; Çelik, Recep; 0000-0002-0739-6146The Harran Plain is located in the region of Upper Mesopotamia where agricultural activities have been carried out for 4000 years. This region has a very fertile soil for agricultural activities. Its agricultural and socioeconomic values have increased since this area was subjected to irrigated agriculture within the scope of Southeastern Anatolian İrrigation Project. Hence, the determination of the hydrogeological properties and alternative groundwater potential of this basin is vital for sustainability. For this study, hydrogeological data belonging to Sanliurfa-Harran plain and general information about natural water resources were used. Using the DEM data of Sanliurfa province, river basins and geomorphological surfaces were formed. Hydrogeological and geomorphological thematic maps were produced. With the help of thematic maps showing the geomorphological structure, the groundwater potential of Harran Basin was revealed. Besides, groundwater layer levels and aquifer layer thicknesses of the basin have been determined.Öğe Delineation of the groundwater potential zones of upper Tigris Diyarbakır Sub-basin in Turkey using GIS and Analytical Hierarchical Process (AHP) techniques(Springer Nature, 2023) Çelik, Recep; 0000-0002-0739-6146With its water resources and agricultural activities, the Diyarbakir basin is considered as an important field not only in Turkey but also in the Middle East. Since the irrigation project has not been completed yet, there is a wide use of groundwater for irrigation. For this reason, the determination of groundwater potential should be evaluated properly. Instead of determining the Groundwater potential of the region with observation wells, which is an expensive method, this study opted for evaluating the groundwater potential of the basin by the GIS-based Multi-Criteria Decision Making (MCDM) method by means of essential factors affecting groundwater formation. For the delineation of the groundwater potential zones of Upper Tigris Basin, the AHP method and ArcGIS 10.2.1 program were used. 8 key criteria were properly taken into consideration; Geomorphology, Geology, Line Density, Drainage Density, Slope, Land use, Rainfall, and Soil Type. Weights of all criteria were assessed via the AHP technique. Finally, considering the weights of all the parameters through the Overlay Weighted Sum method, the Groundwater Potential Index (GWPI) was obtained. The potential was classified into five stages for the sub-basin as 1447 km2 (13.8%) portion of the basin is very poor potential, 3758 km2 (35.8%) portion of the basin is poor potential, 3267 km2 (31.1%) portion of the basin is moderate potential, 1443 km2 (13.7%) portion of the basin is good potential, 585 km2 (5.6%) portion of the basin is very good potential.Öğe Dicle Havzasında yağış ve akışların alternatif yöntemlerle modellenmesi(Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2024) Baykale, Didem Aydın; Çelik, Recep; Fidancı, HüseyinBu çalışmada, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan Dicle Havzası sınırları içerisinde yer alan Dankıran Deresi, Batman Çayı ve Başnik Çayı akım gözlem istasyonu verileri ile Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden alınan yağış verileri kullanılarak drenaj ağı oluşturulmuştur. Dicle Havzası alt havzalara bölünerek HEC-HMS hidrolojik modelli ile Dicle Havzası’nın yağış-akış ilişkisi incelenmiştir. Bu çalışmada Intial and Loss Methodu (Başlangıç ve Kayıp Yöntemi) seçilmiştir. Başlangıç ve Kayıp Metotu simülasyon sürecinin başlangıcında toprak tabakasının ihtiyaç duyduğu su hacmini karşılamaktadır. Daha sonra Transform (Dönüşüm) Metotu olarak alt havza transformunda SCS Unit Hydrograph (Birim Hidrograf) kullanılmıştır. Bir sonraki aşamada ise; alt havza yağışı için, Specified Hyetograph (Belirlenen Heyetograf) seçeneği HEC-HMS hidrolojik modellinde aktif hale getirilmiştir. SCS Eğri Sayısı Yöntemi, toplam yağıştan toplam akışı ve zamanla sızma kaybını hesaplamak ve akış hidrografını oluşturmak için kullanılmıştır. Dönüşüm metodu, toplanma ve gecikme süreleri, yağış verileri gibi parametreler baz alınarak hesaplanmıştır. Yapılan simülasyon neticesinde modelin performansını, istatistiksel endeksler – belirleme katsayısı (R2 ), Nash-Sutcliffe verimliliği (NSE), sapma yüzdesi (PBIAS) ve kök ortalama karekök hatası (RMSE) standart sapma oranı (RSR) kullanılarak değerlendirilmiştir. Bu çalışma neticesinde elde edilmiş bulgular uygulamalı hidroloji alanında örnek bir uygulama ve Dicle Havzası için bir görüş teşkil etmektedir.Öğe Diyarbakır Çınar tarımsal alanlarının yıllara göre yeraltı suyu seviye haritalarının Coğrafik Bilgi Sistemi (CBS) İle tespiti(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2016) Çelik, RecepTarımsal üretimde pazar garantisinin artması sonucu sulama projelerinin yer almadığı ya da henüz tamamlanmamış yerlerde tarımsal faaliyetlerde yeraltı suyuna talep son yıllarda hızla artmıştır. Ancak bölgede yaşanan kuraklık ve yeraltından yıllık beslenme miktarı üzerinde aşırı su çekilmesi, her geçen yıl çiftçilerin suya ulaşmasını zorlaştıracaktır. Diyarbakır Çınar ovası yer altı su potansiyeli açısından zengin bir bölgedir. Bu bölgede GAP sulama projelerinin hala hayata geçirilmemiş olması nedeniyle yer altı su kullanımı önemli ölçüde artmıştır. Bu çalışmada Çınar Ovasında açılmış 1996-2011 yılları arasında açılmış olan su kuyularının statik su seviyeleri Coğrafik Bilgi Sistemleri (CBS ) yardımıyla interpolasyon yapılarak dönemsel veriler incelenmiş, dönemsel Tematik haritalar oluşturulmuştur. Bu haritalar yardımıyla tarımsal alanlarda sulama etkisi ile yer altı su değişiminin etkileri araştırılmış, zaman içinde yer altı su seviyesinin özellikle orta ve batı bölgelerinde düştüğü tespit edilmiştir.Öğe Diyarbakır tarihi Sur Bölgesinin yeraltısuyu potansiyelinin incelenmesi(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2017) Çelik, Recep9500 yıllık ömründe 28 den fazla medeniyete ev sahiplik yapan tarihi Diyarbakır Sur içi hala canlılığını korumaktadır. Binlerce yıldır yaşama ev sahipliği yapan kadim Diyarbakır Sur bölgesi tarih boyunca iskânlara zengin yeraltı su kaynakları ile mukabelede bulunmuştur. Bazalttan fışkıran kaynak sular kadar tarihi evlerin avlusunda bulunan kuyularla insanlığa karşı bu şehir her zaman cömert olmuştur. Ne yazık ki artan nüfus ve çarpık şehirleşme ile bu kentin yeraltı su kaynakları da hızla azalmış, statik seviye düşmüştür. Bugünlerde ise Diyarbakır kent merkezi içme suyu projesi ile artık kentin yeraltı su kaynaklarına eskisi kadar ihtiyaç duyulmamaktadır. Bu çalışmada özellikle kent merkezi civarında açılmış su kuyuları ile mevcut kentin yer altı su potansiyeli ve temel kimyasal özelliklerinden olan EC ve PH değerleri Coğrafik Bilgi Sistemi ile tespit edilmeye çalışılmıştırÖğe Ergani İlçesi Ovasının yeraltısuyu potansiyelinin Coğrafi Bilgi Sistemi ile belirlenmesi(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2018) Çelik, Recep; Hamidi, NizamettinNüfus artışı, ekonomik aktiviteler, tarımsal sulama artışı ve endüstriyel faaliyetler nedeni ile yüzeysel su kaynaklarının yetersiz kaldığı durumlarda su gereksinimleri yer altı suları ile karşılanmaktadır. Yeraltı sularının yararlı kullanım amaçlarına göre nicelik ve nitelik yönünden potansiyelinin bilinmesi ve korunması gerekmektedir. Bu nedenle son yıllarda birçok alanda kullanılan Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS), yeraltı suları potansiyeli ve kalitesinin belirlenmesinde de önemli bir gelişme gösteren teknikler ile kullanılmaktadır. Bu çalışma yer altı su potansiyelinin belirlenmesi amacı ile 1489 km² alana sahip Diyarbakır iline bağlı Ergani ilçesi ovasında yapılmıştır. Ergani, Diyarbakır ilinin en büyük ilçesidir. Yukarı Dicle Havzasının kuzey-batı kısmında kalır. Tarımsal faaliyetleri fazla olan ilçe sınırlarında yeraltı suları yoğun bir şekilde sulama ve içme suyu olarak kullanılmaktadır. Yeraltı sularının yoğun olarak kullanıldığı bölgelerde yeraltı su potansiyeli ve seviyelerinin öncelikle tespiti ve düzenli olarak ta takip edilmesi gerekir. Bu çalışmada yeraltı sularının akışıyla beslenen alt havzada önceden belirlenen seçilmiş kuyuların verileri kullanılarak, Ergani ilçesinin yer altı su potansiyel durumu belirlenmiştir. İlçenin yer altı su statik su seviye, dinamik su seviyesi, kuyu verimleri ve yer altı su potansiyelini belirleyen tematik haritalar Coğrafik Bilgi Sistemi kullanılarak elde edilmiştir. Elde edilen tematik haritalar ile sığlık, derinlik ve verimlilik değerlerine göre yeniden sınıflandırılması yapılmıştır. Buna göre Ergani ilçesinin önemli bir kısmının yeraltı su potansiyelinin iyi, statik ve dinamik seviyelerin de sığ-normal seviyede olduğu tespit edilmiştir.Öğe Evaluation of groundwater potential by GIS-based multicriteria decision making as a spatial prediction tool: Case study in the Tigris River Batman-Hasankeyf Sub-Basin, Turkey(MDPI AG, 2019) Çelik, RecepThe Tigris River Batman-Hasankeyf region sub-basin drainage area is in the Upper Tigris basin and lies between the area where the Batman stream joins the river and the Yanarsu stream flows into the river. Intensive agricultural activities are carried out in this region, and irrigation is generally obtained from groundwater just as it moves away from the riverfront. The study area is a valuable basin for both Turkey and the Middle East. In this study, the effectiveness of the Geographic Information System (GIS)-based multicriteria decision-making (MCDM) analytic hierarchy process (AHP) as a spatial prediction tool was utilized in exploring the groundwater potential of the drainage area. In the analysis, eight hydrological and hydrogeological criteria were considered as influencing factors, namely, geomorphology, geology, rainfall, drainage density, slope, lineament density, land use, and soil properties. The weights of these criteria were determined through the AHP method; the Arc GIS 10.2.2 program and its submodules were used. The major findings of the study were that groundwater-potential index values of the basin were derived. Groundwater-potential-zone evaluation of the basin was obtained as follows: very poor (19%), poor (17%), moderate (34%), good (17%), very good (13%); and groundwater potential zone (GWPZ) maps of the sub-basin were created.Öğe Harran Ovası'nın yeraltısuyu potansiyelinin coğrafi bilgi sistemi ile modellenmesi(2017) Akyıldız, M. Hayrullah; Aslan, Veysel; Çelik, RecepŞanlııurfa İline bağlı Harran ovasına ilişkin jeolojik, meteorolojik, tabii su kaynakları ile ilgili genel bilgiler, Şanlıurfa -Harran ovasına ait genel jeolojik, meteorolojik, doğal kaynaklar ve doğal su kaynakları ile ilgili genel bilgiler, bu çalışma için kullanılmıştır. Şanlıurfa kent merkezinin sınırları içinde yer alan kamu kurum ve bireylere ait su kuyusu logları da incelenmiştir. Statik su seviyesi, dinamik su seviyesi ve kuyu verim değerleri sınıflandırılarak ve tematik haritalar CBS programları kullanılarak kuyulardan elde edilen veri modellemeyle sonuçlandırılmıştır. Hidrojeolojik değerlendirme bu tematik haritaların yardımıyla yapılmıştır. Söz konusu ovada gelecekte yeraltı suyu seviyesini kontrol edebilmek amacı ile tematik haritalar dâhilinde bir veri tabanı oluşturuldu. Bilindiği gibi risk haritaları oluşturma ve su potansiyeli modellemesi en uygun olarak kullanılan su kaynakları olmak üzere bir sigorta özelliğine sahiptir. Göz önüne alınan yeni yerleşim alanları kadar sanayi bölgelerinin yeraltı suyu potansiyelinin de olması daha detaylı çalışmalar yapan araştırmacılar için daha yararlı olacaktır.Öğe Harran Ovası’nın yeraltısuyu potansiyelinin coğrafi bilgi sistemi ile modellenmesi(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2017) Çelik, Recep; Aslan, Veysel; Akyıldız, M. HayrullahŞanlııurfa İline bağlı Harran ovasına ilişkin jeolojik, meteorolojik, tabii su kaynakları ile ilgili genel bilgiler, Şanlıurfa -Harran ovasına ait genel jeolojik, meteorolojik, doğal kaynaklar ve doğal su kaynakları ile ilgili genel bilgiler, bu çalışma için kullanılmıştır. Şanlıurfa kent merkezinin sınırları içinde yer alan kamu kurum ve bireylere ait su kuyusu logları da incelenmiştir. Statik su seviyesi, dinamik su seviyesi ve kuyu verim değerleri sınıflandırılarak ve tematik haritalar CBS programları kullanılarak kuyulardan elde edilen veri modellemeyle sonuçlandırılmıştır. Hidrojeolojik değerlendirme bu tematik haritaların yardımıyla yapılmıştır. Söz konusu ovada gelecekte yeraltı suyu seviyesini kontrol edebilmek amacı ile tematik haritalar dâhilinde bir veri tabanı oluşturuldu. Bilindiği gibi risk haritaları oluşturma ve su potansiyeli modellemesi en uygun olarak kullanılan su kaynakları olmak üzere bir sigorta özelliğine sahiptir. Göz önüne alınan yeni yerleşim alanları kadar sanayi bölgelerinin yeraltı suyu potansiyelinin de olması daha detaylı çalışmalar yapan araştırmacılar için daha yararlı olacaktırÖğe Integrated gis-based multi-criteria analysis for groundwater potential mapping in the euphrates’s sub-basin, Harran Basin, Turkey(2021) Aslan, Veysel; Çelik, RecepThe Harran Basin is an important region where agricultural activities have been conducted for millennia. The agricultural water needs of the basin are largely met with surface irrigation through the GAP (South-Eastern Anatolian Project), while groundwater is used in some regions as potable water, tap water, and irrigation water. In this study, the groundwater potential of the Harran Basin was determined through the “GIS-based Multi-Criteria Decision Making (MCDM)” Method. Ten criteria were considered: Land Use, Soil, Geomorphology, Geology, Aquifer, Drainage Density, Rainfall, Slope, Lineament Density, and Terrain Class. The weights of these criteria were determined through the AHP method, and the operations were performed in the ArcGIS environment. As the results of this study, the Groundwater Potential Index (GWPI) values were obtained, and five regions were determined based on their Groundwater Potential Zone (GWPZ) classifications: very poor GWPI: 0.10% (5.14 km2); poor GWPI: 29.20%; moderate GWPI: 38.20%; good GWPI: 30.90%; and very good GWPI: 1.50%). We determined that the region is a plain with a low slope and geologically consists of limestone. Notably, areas with poor water potential are mountainous and hilly, and the slopes over these areas are high.Öğe Küresel iklim değişikliğinin Diyarbakır kent merkezi yeraltı suyu seviyesine etkisi(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2016) Çelik, Recep; Toprak, Z. FuatKüresel iklim değişikliği 1980’li yıllardan beri dünya gündemini ciddi olarak meşgul eden bir konudur. Bu küresel problem, ekonomiden su kaynaklarına, enerjiden gıdaya tüm yaşam sektörlerini ve tüm varlık ortamını olumsuz yönde etkilediği için tüm sektörleri yakından ilgilendirmektedir. Küresel düzeyde bütün yönleri ile bu denli tartışılması da bu yüzdendir. Hidrolojik çevirimde tatlı su miktarı sabit iken insan nüfusundaki artış ve teknolojiye bağlı olarak su kullanımında artan çeşitlilik dünyanın birçok bölgesini su stresi veya su kıtlığı ile karşı karşıya getirmiştir. Problemin su ile ilgili boyutunda günümüzde üç ana başlık önem kazanmaktadır: 1) su potansiyelinin doğru bir şekilde tespiti 2) küresel iklim değişikliğinin zamansal ve konumsal olarak su kaynaklarının üzerinde nitelik ve nicelik olarak etkisinin doğru bir şekilde saptanması 3) mevcut su kaynaklarının, içme/kullanma, sanayi ve sulamada efektif bir şekilde kullanımı ve kayıp ve kaçakların önlenmesi. Bilindiği üzere yer altı suları ve kar/buzul suları yerkürenin sadece kötü zamanlarda kullanılmak üzere tatlı su depolarıdır. Bu suların yine nitelik ve nicelik olarak korunması ve küresel iklim değişikliğinden ne kadar etkilendiğinin tespiti de gittikçe önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, Diyarbakır kent merkezinde yer altı suyunun küresel iklim değişikliğine paralel olarak yıllara göre seviye değişimleri araştırılmıştır.Öğe Long-term meteorological and hydrological drought characteristics on the lower Tigris-Euphrates basin, Türkiye: relation, impact and trend(Springer Science and Business Media Deutschland GmbH, 2023) Eşit, Musa; Çelik, Recep; Akbaş, ErgünThis study aims to provide a comprehensive analysis of meteorological and hydrological droughts in the lower Tigris-Euphrates basin, Türkiye over 12-month time scale using the standardized precipitation index (SPI) and the Standardized Precipitation Evapotranspiration Index (SPEI) and the standardized streamflow index (SDI). To evaluate monthly trends of the SPI, SPEI, and SDI series, Mann–Kendall (MK), Spearman Rho (SR), and innovative trend analysis (ITA) tests are employed. The intrinsic relationships between the hydrological and meteorological drought in the study area as well as the specifics of how the oscillation period changes over time can also be obtained via wavelet transform coherence (WTC), which can reveal essential information. The results of all trend tests performed a decreasing trend consistently at stations 17275, 17810, 17948, 17950, and 17968 for all months in terms of SPI. SPEI is more sensitive to trend detection than SPI when taking into account all trend testing. In addition, the three trend tests are found to be more consistent with each other when SPEI is compared to SPI. According to SDI, the ITA method is clearly superior to the other two methods for identifying hidden trends. The ITA method, for example, captures a considerably increasing/decreasing trend at stations E26A038 (January and February), E26A012 (January, February, and from May to December), and E26A033 (from June to December) despite MK and SR tests finding no significant trends at any of the stations. When considering the WTC, positive month signals are strongly correlated with 12-month periods, according to the majority of stations.Öğe Mann Kendall, Spearman Rho ve yenilikçi şen yöntemlerinin meteorolojik veriler kullanılarak değerlendirilmesi: Batman Bölgesi örneği(Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2023) Akbaş, Ergun; Çelik, Recep; Eşit, MusaBu çalışmada Meteoroloji Genel Müdürlüğünden elde edilen Batman ili merkezinde bulunan 17282 no’lu istasyona ait 1963-2021 yılları arasındaki yıllık toplam yağış, yıllık toplam evapotranspirasyon (PET), yıllık ortalama sıcaklık ve yıllık ortalama nisbi nem verileri kullanılarak trend analizi yapılmıştır. Verilerin trend analizleri Spearman Rho, Mann Kendall ve Yenilikçi Şen yöntemlerine göre yapılmıştır. Sen’in Eğim testi ile de trendin eğimi bulunmuştur. Yıllık toplam yağış verisinde hem Spearman Rho hem de Mann Kendall yöntemlerinde trend belirlenmezken Yenilikçi Şen yönteminde azalan yönde trend belirlenmiştir. Üç yöntem için ortak olarak yıllık ortalama sıcaklıkta ve yıllık toplam buharlaşmada artan, yıllık ortalama nisbi nem verisinde ise azalan yönde trend tespit edilmiştir. Yıllık toplam yağış, yıllık ortalama sıcaklık ve yıllık ortalama nisbi nem verilerinde Mann Kendall mertebe korelasyon testine göre trendin başladığı yıl tespit edilmez iken, yıllık toplam evapotranspirasyon verisinde 1969 yılı trendin başladığı yıl olarak belirlenmiştir.Öğe Silvan İlçesi Ovası yeraltı suyu potansiyeli ve tematik haritalarının Coğrafi Bilgi Sistemi ile belirlenmesi(Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 2018) Çelik, Recep; Hamidi, NizamettinNüfus artışı, hızlı büyüme, tarımsal sulama artışı ve endüstriyel gelişmelere bağlı olarak su kullanımının artması, su gereksinimi ve ihtiyacın karşılanmasında önemli bir sorun teşkil etmektedir. Ayrıca göller ve nehirlerdeki kullanılabilir yüzeysel su kaynakları nicelik ve nitelik olarak yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle içme, kullanma, tarımsal ve endüstriyel gereksinimlerin bir kısmı yer altı suları ile karşılanmaktadır. Son yıllarda birçok alanda kullanılan Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yeraltı sularının potansiyelinin belirlenmesinde de önemli bir gelişme gösteren teknikler ile kullanılmaktadır. Bu çalışma yer altı su potansiyelinin belirlenmesi amacı ile 1373 km² alana sahip Diyarbakır iline bağlı Silvan ilçesi ovasında yapılmıştır. Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Silvan ilçesi Diyarbakır ilinin tarihi ilçeleri arasında yerini almaktadır. İlçenin kuzey kısımları dağlık ve engebeli iken, doğu ve güney kısmı düz ova şeklindedir. Silvan ilçesi sınırları içinde faaliyet gösteren özel sondaj firmalarından temin edilen veriler kullanılarak Silvan ilçesi ovasının statik su seviyesi, dinamik su seviyesi ve kuyu verimleri tasnif edilmiştir. Bu kuyulardan elde edilen veriler Arc Info Coğrafi Bilgi Sistemi programı kapsamındaki mesafe ile ters ağırlıklı Inverse Distance Weighted (IDW) enterpolasyon jeoistatistik yöntemi kullanılarak tematik haritalar elde edilmiştir. Bu tematik haritalar Spatial Analiz “Reclass modülü” ile yeniden sınıflandırılmıştır. Nihai olarak statik su seviye, dinamik su seviye ve kuyu verimliliği sınıflandırılmış haritalar ile ağırlık oranları belirleme yöntemi ile Overlay yapılarak işletme açısından uygun tematik haritalar elde edilmiş ve yeraltı suyunun potansiyel durumu belirlenmiştir.Öğe Spatial and temporal variation of meteorological parameters in the lower Tigris–Euphrates basin, Türkiye: application of non-parametric methods and an innovative trend approach(IWA Publishing, 2023) Eşit, Musa; Çelik, Recep; Akbaş, ErgünIn this study, Mann–Kendall (MK), Spearman’s rho (SR), and innovative trend analysis with significance test (ITA-ST) are performed on about 53 years of meteorological parameters obtained from 23 meteorological stations located in the lower Tigris–Euphrates basin (LTEB), Türkiye. Finally, sequential Mann–Kendall (SMK) and Cusum tests are applied to detect any abrupt changes in annual time series. Results indicate that MK and SR demonstrate a significant trend in seven of the total annual precipitation series, and ITA-ST captures the existence of a significant trend in 21 of the 23 total annual precipitations. Three methods reveal that there is an increasing trend in both the annual mean temperature and the annual total evapotranspiration (EP). MK, SR, and ITA-ST capture a significant decreasing trend in the 10, 8, and 16 of the 23 annual mean relative humidity (RH) series, respectively. According to the findings, ITA-ST is more sensitive than the classical MK and SR methods. Cusum and SMK tests are detected the start of trend year 21.7 and 8.6% of annual total precipitation, 95.65 and 69.56% of annual mean temperature, 47.82 and 17.4% of total mean RH, and 95.65 and 69.56% of annual total EP time series, respectively. The Cusum test is found to be more sensitive than the SMK test.
