Farklı iskeletsel vertikal boyutlara sahip sınıf I, sınıf II ve sınıf ııı malokluzyonlu hastalarda dental ve iskeletsel asimetrilerin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı farklı vertikal iskeletsel boyutlara sahip Sınıf I, Sınıf II ve Sınıf III malokluzyonu olan hastalarda iskeletsel ve dental asimetri varlığının değerlendirilmesidir. Kriterlerimize uygun olarak ayıklanmış 200 hastanın tomografisi sagital yönde ANB, vertikal yönde SNGoGn açısına göre sınıflandırılarak 9 alt gruba ayrılmıştır. Bu gruplar 26 adet Sınıf I hipodiverjan, 31 adet Sınıf I normodiverjan, 24 adet Sınıf I hiperdiverjan, 19 adet Sınıf II hipodiverjan, 26 adet Sınıf II normodiverjan, 21 adet Sınıf II hiperdiverjan, 20 adet Sınıf III hipodiverjan, 17 adet Sınıf III normodiverjan ve 16 adet Sınıf III hiperdiverjan bireyden oluşmaktadır. Hastaların KIBT'lerinden elde edilen veriler Dolphin 3D (version 11.9, Dolphin Imaging, Chatsworth, California) programına aktarılmış ve 3 boyutlu sert doku modelleri üzerinde 89 adet boyutsal ve 8 adet açısal olmak üzere toplam 97 parametre değerlendirilmiştir. İstatistiksel değerlendirmede gruplar arasındaki farklılığın değerlendirilmesi için Tek Yönlü Varyans Analizi (Oneway ANOVA), grupların birbirleriyle karşılaştırılması için Tukey HSD testi kullanılmıştır. Sağ ve sol parametreler arası farkların değerlendirilebilmesi için paired sample t testi kullanılmıştır. Dental asimetri değerlendirildiğinde grup içi karşılaştırmalarda Sınıf II hipodiverjan ve normodiverjan gruplarında maksillar arkın sol tarafta sağ tarafa göre daha uzun olduğu, Sınıf II hipodiverjan grubundaki hastalarda sağ molar farkının sola göre fazla, sol mandibular molar dişin sağa göre daha önde olduğu bulunmuştur. Dental asimetrinin gruplar arası karşılaştırmasında ise; sağ molar farkının Sınıf II ve Sınıf III gruplarında Sınıf I grubuna göre daha fazla olduğu ve overbite'ın Sınıf II grubunda Sınıf I ve Sınıf III gruplarına göre daha fazla olduğu bulunmuştur. Maksilla ve mandibulada yapılan asimetri ölçümlerinin grup içi karşılaştırmalarında sağ ve sol gonion noktalarının sagital düzleme uzaklığında, gruplar arası karşılaştırmalarında mandibular düzlem açısı ve sağ ve sol gonion noktalarının sagital düzleme uzaklığı parametrelerinde fark bulunamazken diğer tüm parametrelerde farklılık görülmüştür. Kondiler asimetrinin hem grup içi hem gruplar arası karşılaştırmalarında kondil başının anteroposterior ve mediolateral yönlerdeki boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı faklılık tespit edilmiştir. Gruplar arası karşılaştırmada kondil başının Sınıf I hiperdiverjan ve normodiverjan gruplarında diğer gruplara göre hem mediolateral yönde hem de anteroposterior yönde daha uzun olduğu bulunmuştur. Koronal düzlemde ortogonal asimetri ölçümlerinin grup içi karşılaştırmala-rında orbitanın sagital yönde sol tarafta sağ taraftan daha önde olduğu tespit edilmiştir. Aksiyal düzlemde ortogonal asimetri ölçümlerinin grup içi karşılaştırmala-rında; kondil başının genellikle sol tarafta sağ tarafa göre daha aşağıda konumlandığı bulunmuştur. Gruplar arası karşılaştırmalarında ise normal vertikal yüz boyutlarına sahip Sınıf III hastalarda dişlerin, aynı vertikal gruptaki Sınıf I ve II hastalara göre daha aşağıda, çene ucunun daha yukarıda konumlandığı ve Sınıf II hastalarda Sınıf I ve III hastalara göre kondilin daha aşağıda konumlandığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak özellikle maksiller-mandibular ölçümlerde olmak üzere neredeyse tüm gruplardaki parametrelerde asimetri bulgusuna rastlanmıştır fakat asimetrinin istatistiksel olarak anlamlı bulunduğu parametrelerde çıkan değerler genel olarak 2 mm'den daha azdır. Bu da, bu asimetrik değerlerin klinik olarak ihmal edilebilir düzeyde olduğunu göstermektedir.

The aim of this study is to evaluate dental and skeletal asymmetry of Class I, Class II and Class III patients with different vertical skeletal pattern. CBCT of 200 patients that sorted according to our criteria were divided into 9 subgroups by classifying with ANB angle in the sagittal direction and SNGoGn angle in the vertical direction. These subgroups include; 26 Class I hypodivergent, 31 Class I normodivergent, 24 Class I hyperdivergent, 19 Class II hypodivergent, 26 Class II normodivergent, 21 Class II hyperdivergent, 20 Class III hypodivergent, 17 Class III normodivergent and 16 Class III hyperdivergent patients. The data obtained from the CBCT images were transferred to the Dolphin 3D (version 11.9, Dolphin Imaging, Chatsworth, California) software and a total of 97 parameters (89 linear and 8 angular) were studied on these 3 dimensional hard tissue models. For statistical evaluation, One way ANOVA test was used to evaluate the difference between the groups and Tukey HSD test was used to compare the groups with each other. Paired-t test was used to compare the right and left parameters within groups. Dental asymmetry evaluation showed that in the intra-group comparison, the left side of the maxillary arch is longer than the right side in the Class II hypodivergent and normodivergent groups, right molar difference is more than left molar difference and left mandibular molar tooth is more mesially positioned than right mandibular molar tooth in the Class II hypodivergent group. In the inter-group comparison, right molar difference was found to be greater in the Class II and III groups than in the Class I group and overbite was found to be higher in the Class II group than in the Class I and Class III groups. While there was no statistically significant difference in the distance of the right and left gonion points to the sagittal plane in the intra-group comparison of asymmetry measurements made in maxilla and mandible and also no statistically significant difference in the mandibular plane angle and distance of the right and left gonion points to the sagittal plane in the inter-group comparison of asymmetry measurements made in maxilla and mandible, asymmetry was found in all other parameters. There was statistically significant difference in the anteroposterior and mediolateral dimensions of the condylar head in both intra- and intergroup comparisons of condylar asymmetry. In the inter-group comparison, condylar head was found to be longer in the mediolateral and anteroposterior direction in the Class I hyperdivergent and normodivergent groups than the other groups. In the intra-group comparisons of orthogonal asymmetry measurements in the coronal plane, it was found that in the sagittal direction orbita was more anteriorly positioned on the right side than the left side. In intra-group comparisons of orthogonal asymmetry measurements in the axial plane; condylar head is usually located lower on the left side than the right side. Inter-group comparison showed that teeth were located lower and the chin were located upper in Class III patients with normal vertical facial pattern than Class I and II patients in the same vertical group and condyle was located lower in the Class II patients than Class I and III patients. Consequently, asymmetry was found in almost all parameters of all groups, especially in maxillary-mandibular measurements. However, the values of asymmetry in statistically significant parameters are generally less than 2 mm, so these asymmetric values are clinically negligible.