Diyarbakır koşullarında farklı ekim zamanlarının ikinci ürün silajlık mısır çeşitlerinde verim ve kalite özelliklerine etkisi

Abstract

Bu araştırma, GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü Araştırma ve Uygulama alanında 2014-2015 yıllarında ikinci ürün yetiştirme sezonunda tesadüf bloklarında bölünmüş deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırma materyali olarak; Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsünden 'Burak', Pioneer Tohumculuktan '31Y43', Sakarya Mısır Araştırma İstasyonundan 'Ada 523', Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsünden 'Samada-07' ve Monsanto Tohumculuktan 'DKC 7211' çeşitleri kullanılmıştır. Deneme, ekim zamanları (15 Haziran, 30 Haziran ve 15 Temmuz) ana parselleri, çeşitler ise (Burak, 31Y43, Samada-07, DKC 7211 ve Ada 523) alt parselleri oluşturacak şekilde düzenlenmiştir. Araştırmada 28 parametre incelenmiştir. Silaj rengi, silaj kokusu, silaj strüktürü, asetik asit oranı, bütrik asit oranı ve propiyonik asit oranı istatistiksel olarak önemsiz bulunurken, bitki boyu, yaprak oranı, koçan oranı, sap oranı, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, silaj kuru madde oranı, silaj kuru madde verimi, silaj ADF oranı, silaj NDF oranı, sindirilebilir kuru madde oranı, kuru madde tüketimi, nisbi yem değeri, silaj flieg puanı, laktik asit oranı ise istatistiksel olarak önemli olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; bitki boyu değerleri 248.8-291.6 cm, bitki sap çapı 20.1-28.4 mm, yaprak oranı %16.0-22.7, koçan oranı %25.0-30.9, sap oranı %46.6-58.4, yeşil ot verimi 6000.5-10372.8 kg/da, kuru ot verimi 1656.9-2556.9 kg/da, silaj kuru madde oranı %20.3-28.1, silaj kuru madde verimi 1493.9-2937.8 kg/da, silaj Ph değeri 3.7-3.8, silajda ham protein oranı %7.4-7.9, silajda ham protein verimi 131.2-196.0 kg/da, silajda ham kül oranı %5.7-7.1, silajda ham kül verimi 94.3-180.6 kg/da, silajda ADF oranı %30.7-36.2, silajda NDF oranı %38.3-47.9, silajda flieg puanı 95.6-112.3 puan, silajda DLG puanı 16.9-18.3 puan ve silajda laktik asit oranı %8.26-11.34 arasında değişmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; ot verimi için Diyarbakır koşullarında Burak çeşidinin 15 Temmuz ekimi, silaj kalitesi için ise 31Y43 çeşidinin 30 Haziran ekimi önerilebilir. Anahtar Kelimeler: Ekim zamanı, ikinci ürün, çeşit, kalite, verim ve verim unsurları.

This research was carried out in the Research and Application field of GAP International Agricultural Research and Training Center in four replications according to the random blocks design under second crop growing conditions in 2014-2015. Western Mediterranean Agricultural Research Institute variety 'Burak', Pioneer Seed Company variety '31Y43', Sakarya Maize Research Institute variety 'Ada 523', Black Sea Agricultural Research Institute variety 'Samada-07' and Monsanto Seed Company variety 'DKC 7211' was used as research material. Sowing times (15 june, 30 june ve 15 july) was main parcels and varieties (Burak, Samada-07, DKC 7211,31Y43, Ada 523) was subparcels in the trials. 28 parameters were investigated in the study. While the silage color, silage odour, silage structure, acetic acid ratio, butric acid ratio and propionic acid ratio were found to be statistically insignificant, plant height, leaf ratio, stalk ratio, stem ratio, green grass yield, dry grass yield, silage dry matter rate, silage dry matter yield, silage ADF ratio, silage NDF ratio, digestible dry matter ratio, dry matter consumption, relative feed value, silage flieg score and lactic acid ratio were statistically significant. According to the results of the research; plant height values ranged between 248.8-291.6 cm, plant stem diameter ranged between 20.1-28.4 mm, leaf ratio ranged between 16.0-22.7%, cob ratios ranged between 25.0-30.9%, stem ratio ranged between 46.6-58.4%, green grass yield ranged between 6000.5-10372.8 kg/da, dry grass yield ranged between 1656.9-2556.9 kg/da, the dry matter content of the silage was ranged between 20.3-28.1%, the silage dry matter yield was ranged between 1493.9-2937.8 kg/da, the silage Ph value was ranged between 3.7-3.8, the crude protein ratio in silage was ranged between 7.4-7.9%, the crude protein yield in silage was ranged between 131.2-196.0 kg/da, crude ash content in silage was ranged between 5.7-7.1%, crude ash yield in silage was ranged between 94.3-180.6 kg/da, ADF ratio in silage was ranged between 30.7-36.2%, silage NDF ratio was ranged between 38.3-47.9%, silage flieg score was ranged between 95.6-112.3 points, silage DLG score was ranged between 16.9-18.3 points and the ratio of lactic acid in silage ranged from 8.26-11.34%. According to the results 15th of July planting date of the Burak variety for grass production and 30th of June date of the 31Y43 variety for silage production may be recommended under Diyarbakir conditions.