Erken evre meme kanserinde lokal nüksü ve sistemik metastazı etkileyen prognostik faktörler

Abstract

Amaç: Meme kanseri dünyada ve ülkemizde kadınlarda en sık görülen kanser türüdür. Opere edilen hastalarda ölüm nedenleri nüks ve metastazlardır. Bu hastalarda nüksü etkilediği bilinen prognostik faktörler yaş, tümör boyutu, tutulan aksiler lenf nodu sayısı, hastalık grade’i, ER, PR, HER-2 ekspresyonu, lenfatik invazyon varlığı olarak sıralanabilir. Biz de bu çalışmamızda opere meme kanserli hastalarımızda nüksü, erken-geç nüksü ve lokal ve uzak metastaz riskini belirleyen prognostik faktörleri bulmayı amaçladık. Materyal-metod: 2001-2010 yılları arasında Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı’na başvuran opere meme kanseri tanılı hastaların dosyaları retrospektif olarak incelendi. Takipleri sırasında nüks olan hastaların oluşturduğu grup nüks-metastaz grubu diğer hastalar remisyon grubu olarak adlandırıldı. Bu iki grup arasında yaş, cinsiyet, ikamet yeri, menapozal durum, aile öyküsü, erken menapoz, geç menapoz, gebelik sayısı, abortus sayısı, canlı doğum sayısı, BMI, oral kontraseptif kullanımı, sigara kullanma öyküsü, ilk semptom, meme lokalizasyonu, tümörün histolojisi, boyutu, lenf nodu sayısı, lenfovasküler invazyon varlığı, tümör grade’i, ER, PR, HER gibi moleküler özellikler, evreleme çalışmaları; cerrahi özellikler, cerrahi-kemoterapi ve cerrahi-radyoterapi arasındaki süre gibi zaman özellikleri; kemoterapi ve hormonal tedavi özellikleri açısından nüks-metastaz grubu ile remisyon grubu karşılaştırıldı. Daha sonra nüks eden hastalar içerisinde erken(≤24 ay) ve geç(>24 ay) nüksü, lokal(lokal,aynı aksilla,kemik) ve uzak(lokal dışındaki yerler)nüksü belirleyen faktörler araştırıldı. İstatistiksel analizler için SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 11.5 programı kullanıldı. P < 0,05 değeri anlamlı olarak kabul edildi. Bulgular: Toplam 802 hastadan 479 adet opere meme kanseri hastası çalışmaya dahil edildi. Median yaş 47 (18-79) idi. Hastalardan 136’sı nüks-metastaz grubuna dahil olurken 343 hasta remisyon grubunda yer aldı. Nüksü belirleyen faktörler tümör boyutu(tümör boyutu arttıkça nüks artıyordu p<0,05), tutulan lenf nodu sayısı(lenf nodu tutulumu arttıkça nüks oranı artıyordu p<0,05), lenfovasküler invazyon( lenfovasküler invazyon sıklığı nüks grubunda daha fazlaydı.p<0,05), greyd(orta ve yüksek greydli hasta yüzdesi nüks grubunda daha yüksekti.p<0,05), yetersiz evreleme(evrelemesi eksik olanlarda nüks daha sıktı. p<0,05) ve cerrahi ile kemoterapi arasında geçen süre(cerrahi ile kemoterapi arasındaki süre >1 ay olanlarda nüks daha sıktı. p<0,05) olarak saptandı. Erken(≤24 ay) ve geç(>24 ay) nüksü belirleyen faktörler açısından ER pozitifliği(p<0,05) ,adjuvan hormonal tedavi kullanımı(p<0,05) ile geç nüks arasında anlamlı ilişki saptandı. Lokal ve uzak metastazı belirleyen faktörler içerisinde lenf 8 nodu tutulum sayısı(≥10 lenf nodu tutulumu ile uzak metastaz arasında anlamlı ilişki saptandı. P<0,05) ve yetersiz evreleme(evrelemesi eksik olanlarla lokal nüks arasında anlamlı ilişki saptandı. P<0,05)olarak belirlendi. Sonuç: Opere meme kanserli hastalarda nüksü belirleyen faktörler tümör boyutu, tutulan lenf nodu sayısı, lenfovasküler invazyon, grade, eksik evreleme ve cerrahi ile kemoterapi arasında geçen süre >1 ay olarak saptandı. Geç nüksü belirleyen faktörler ER pozitifliği ve adjuvan hormonal tedavi kullanımı olarak tespit edildi. Lokal nüks ile yetersiz evreleme ve uzak metastaz ile ≥10 lenf nodu tutulumu arasında anlamlı ilişki saptandı. Anahtar kelimeler: Erken evre meme kanseri, Lokal nüks, Sistemik metastaz, Prognostik faktörler

Aim : Breast cancer is the most frequent kind of cancer at women in all over the world and our country. In patients that are operated the reasons of death are relapse and metastases. The prognostic factors that are known to affect relapse can be enumerated as age, tumor size, the number of axillary lymph node, degree of the illness as ER, PR, HER-2 expression, the existence of lymphatic invasion. In this study we have aimed to find out prognostic factors which determine relapse, early-late relapse and local and distant metastases risc in our patients suffering from operated breast cancer. Material-method: The files of the patients diagnosed with operated breast cancer who have consulted to Medical Oncology Field of Dicle University Medical Faculty between the years 2001-2010 were examined as retrospective. During their surveillance the group formed with the patients who have relapsed were called as relapse-metastases and the other patients were called as remission group. The molecular aspects between these two groups such as age, sex, place of residence, menopausal condition, family story, early menopause, late menopause, the number of pregnancy, the number of abortus, the number of live birth, BMI, using of oral contraceptive, the story of using cigarette, the first symptom of breast localization, the histology of tumor, its size, the number of lymph node, the existence of lymphovascular invasion, the degree of tumor, molecular aspects as ER, PR, HER, staging studies; surgical features, the time characteristics as between surgical –chemotherapy and surgical radiotherapy; relapse-metastases group and remission group were compared in terms of chemotherapy and hormonal therapy. Then among the patients who have relapsed the factors determining early and late relapse, local and distant relapse were examined. For the statistical analysis SPSS (Statistical Package for Social Sciences) Windows 11.5 program was used. The value of P ≤0,05 was accepted as meaningful. Findings: From 802 patients 479 patients suffering from operated breast cancer were included in this study. Median age was 47 (18-79). While 136 of the patients were included in relapsemetastases group 343 of them took place in remission group. The factors determining the relapse were determined as tumor size, the number of lymph node, lymphovascular invasion, grade, insufficient staging and the time passing between surgical and chemotherapy. The factors which determine early and late relapse were determined as ER pozitivity and using adjuvant hormonal therapy. Among the factors determining local and distant metastases the keeping of lymph node number and insufficient staging were found. Result: In patients suffering from operated breast cancer the factors determining the relapse were determined as tumor size, the number of lymph node that was involve, lymphovascular invasion, grade, insufficient staging and the time passing between surgical and chemotherapy. The factors 10 defining early and late relapse were assessed as ER pozitivity and using of adjuvant hormonal therapy. Among factors defining local and distant metastases the number of lymph node involving and insufficient staging were determined. Key words: Early stage breast cancer, Local relapse, Systematic metastases, Prognostic factors