Bazı yeni nesil insektisitlerin gammarus kischineffensis (Schellenberg,1937) (Crustacea: Amphipoda) üzerindeki toksik etkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada indoxacarb, thiamethoxam ve endosulfan içerikli üç ticari insektisidin Gammarus kischineffensis (Schellenberg,1937) üzerindeki akut toksisitesi ve bu pestisitlerin bu canlıların solungaç dokusunda neden olduğu histopatolojik değişikliklerin incelenmesi amaçlanmıştır. Akut toksisite testlerinde G. kischineffensis örnekleri 24, 48, 72 ve 96 saatlik LC50 değerlerini belirlemek için her pestisitin belirli konsantrasyonlarına maruz bırakıldı. Aralık belirleme deneylerinden sonra deney konsantrasyonları indoxacarb için 0.0 (kontrol), 1, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 60, 70, 80, 90, 100 mg/l, thiamethoxam için 0.0 (kontrol), 2,5, 5, 7,5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 60, 70, 80, 90, 100 mg/l ve endosulfan için 0.0, 1.0, 2.5, 5.0, 7.5, 10.0, 12.5, 15.0, 17.5, 20 µg/l olarak belirlendi. Yapılan çalışmalar sonucu pestisitlerin 96 saatlik LC50 değerleri indoxacarb için 20.212 mg/l, thiamethoxam 3.751 mg/l ve endosulfan için 1.861 µg/l olarak bulundu. Histolojik çalışma için, bulunan LC50 değerlerinin 1/10, 1/100 ve 1/1000’lik oranları kullanıldı. 7. ve 14. günlerinde her pestisit grubundan 5 er canlı alınarak histolojik çalışma için sakrifiye edildi. Çalışmalar sonucunda indoxacarbın canlıların solungaç dokularında hemositik infiltrasyon, hemokoel atropisi, epitelyum hiperplazisi ve vakuolleşmeye neden olduğu belirlenmiştir. Thiamethoxam ise bu canlıların solungaçlarında hemositik infiltrasyon ve vakuolleşme meydana getirmiştir. Endosulfan canlıların solungaçlarında pillar hücrelerinde hemositik infiltrasyon, epitelyum hiperplazisi meydana getirmiştir. Anahtar kelimeler: indoxacarb, thiamethoxam, endosulfan, Gammarus kischineffensis, akut toksisite.

In this study the acute toxicity of indoxacarb, thiamethoxam and endosulfan on Gammarus kischineffensis (Schellenberg,1937) and the histopathological alternations caused by these pesticides in gill tissues of G. kischineffensis were aimed to be examined. In the acute toxicity tests G. kischineffensis samples were exposed to certain concentrasions of each pesticide in order to determine 24, 48, 72 and 96 hour LC50 values of these pesticides. After the range finding tests the experimental concentrations for indoxacarb were 0.0 (control), 1, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 60, 70, 80, 90 and 100 mg/l, the experimental concentrations for thiamethoxam were 0.0 (control), 2.5, 5, 7.5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 60, 70, 80, 90 and 100 mg/l concentrations of this pesticide. Adjusting concentrations of endosulfan were 1.0, 2.5, 5.0, 7.5, 10.0, 12.5, 15.0, 17.5 and 20 µg/l. After the acute toxicity study the 96 hour LC50 values found for indoxacarb, thiamethoxam and endosulfan were 20.212 mg/l, 3.751 mg/l and 1.861 µg/l respectively. For the hitological examination, the ratios 1/10, 1/100 and 1/1000 of LC50 values found after acute toxicity study were used. At 7th and 14th days, 5 samples were taken from each pesticide group and sacrified for histolojical examination. Indoxacarb caused hemocytic infiltration, hiperplasia of epithelium, thiamethoxam caused hemocytic infiltration and vacuolization and endosulfan caused hemocytic infiltration in pillar cells, hiperplasia of epithelium. Key words: indoxacarb, thiamethoxam, endosulfan, Gammarus kischineffensis acute toxicity.