Farklı dozlarda C vitamini uygulanan koyunların ileri gebelik, erken ve geç laktasyon dönemleri ile bunlardan doğacak kuzularda hematolojik ve biyokimyasal parametrelerin tespiti

Abstract

Çalışma; antioksidan vitaminlerden C vitamininin farklı dozda uygulamalarının, gebelik ve laktasyon dönemindeki koyunlarda ve bunlardan doğacak kuzularda hematoloji ve bazı biyokimyasal parametreler üzerindeki etkilerinin araştırılması amacıyla yapıldı. Çalışmada toplam 48 koyun ile bunlardan doğan 50 kuzu kullanıldı. Koyunlar dört gruba ayrıldı. Grup1 (negatif (-) kontrol, n:8) ve Grup2 (pozitif (+) kontrol, n:13)’deki koyunlara serum fizyolojik, Grup3 (n:13) ve Grup4 (n:14)’teki koyunlara ise gebeliğin 4. ayının başlamasıyla birlikte doğuma kadar her hafta sırasıyla 2.5 ml ve 5 ml C vitamini enjeksiyonu yapıldı. Gebe koyunlarda C vitamini uygulamasının hematolojik parametreler ile ALP, AST, ALT, TP, Kreatinin, Üre, Fe, Na+ ve Ca++ parametreleri üzerine önemli bir etkisi olmazken; gebelik döneminde glikoz düzeyinde artma, laktasyon döneminde ise K+ düzeyinde azalma istatistiksel açıdan önemli bulundu (p<0.05). Kuzularda yapılan gruplar arası karşılaştırmalarda C vitamini enjeksiyonu, ölçülen parametreler üzerine etkili bulunmadı. Grup içi kıyaslamalarda ise 4 haftalık kuzularda 1 haftalık kuzulara göre MCV ve ALP düzeylerinde istatistiksel açıdan önemli derecede azalma (p:0.01), Fe düzeyinde ise artma tespit edildi (p:0.01). Sonuç olarak; gebelik döneminde C vitamini ilavesinin gebe koyunlar ile bu koyunlardan doğan kuzularda metabolik olarak fazlaca değişiklik yapmadığı görülmekte, bununla birlikte C vitamininin farklı doz ve uygulama yollarının denenebileceği daha ileri çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

This study was conducted to investigate the effects of vitamine C administration with different doses on some haematological and biochemical parameters in ewes of different pregnancy and lactation periods and in their lambs. A total of 48 sheep and 50 lambs born from them were used in the study. Ewes were divided into four groups. Group 1 (n:8) negative (-) control, Group 2 (n:13) positive (+) control were injected with phisiologic saline solution while Group 3 (n:13) and Group 4 (n:14) were injected with 2.5 ml and 5 ml vitamine C beginning from 4th month of pregnancy until delivery. While vitamin C administration in pregnant ewes had no significant effect on hemotological parameters and ALP, AST, TP, Creatinine, Urea, Fe, Na+ and Ca++ parameters; increase in glucose level during pregnancy and decrease in K+level during lactation were found to be statistically significant (p<0.05). Vitamin C was not found to be effective on the measured parameters in the comparisons between groups in lambs. In the intergroup comparisons, a statistically significant decreased in MCV and ALP levels (p:0.01) and an increased in Fe levels were detected in 4 week old lambs compared to 1 week old lambs (p:0.01). As a result, it is seen that the addition of vitamin C during pregnancy does not make much metabolic changes in pregnant sheep and lambs born from these sheep, however, further studies are needed to test different doses and administration routes of vitamin C.