İle-ife: Geleneksel Yoruba dininde yaratılışın ve dünyanın merkezi

Abstract

Öz:Makalenin konusu, Geleneksel Yoruba Dininde yaratılışın ve dünyanınmerkezi kabul edilen İle-İfe’dir. Konu inançsal ve uygulama, mitolojik ve insanyaşamı boyutlarıyla işlenmiştir. Mitolojiye göre İle-İfe yaratılışın, insanlığın(Yorubaların) ve kutsal krallığın beşiğidir. Gök, yer ve yeraltının birleştiğieksendir. Bu eksen Orişaların diktiği Hayat Ağacıdır. Göklerin yere, yeryüzününgöklere açılan kapısı bu eksendedir. Evrenin ve insanın yaratılışının başladığınokta İle-İfe’nin merkezidir. Burası şimdi sarayın ve tapınağın bulunduğuyerdir. İle-İfe farklı Yoruba yaratılış mitlerinde ortak unsurlardan birisidir.Yorubalara göre tanrısal alemden inip yeryüzünde krallığını kuran Oduduvaatasal Orişaya dönüşmüş ilk ata ve kraldır, İle-İfe merkezli en etkili Orişadır.Obatala yaratılışta rol oynasa da etkisi ikinci derecededir. İle-İfe, Olodumare’yetek somut tapınım yeridir. Merkezde Oduduva’nınki ve etrafında diğerOrişaların tapınakları bulunur. Şehirde çok çeşitli festivaller, ritüeller, sunularicra edilir. Burası bütün yolların kendisine çıktığı dünyanın merkezidir. İle-İfe,Yoruba kültür ve sanat merkezidir.

The subject of this article is Ile-Ife, namely the centre of creation and the world in the Yoruba religion. In mythology, Ile-Ife is the cradle of the earth, of the Yorubas and the kingdom, and the gate of the heavens to the earth and the earth to the heavens. The Tree of Ile-Ife planted by the Orishas is the axis that connects the sky, the earth and the underworld. The centre of this axis is the IfaVara, the royal palace. Oduduva, the first progenitor and also the first king, is both primordial and ancestral to Orisha. He is the most influential Orisha in IleIfe. On the other hand, Obatala, which takes part in the creation of human being, is in the second status. Ile-Ife is the only place where Olodumare is the only concrete ritual. The temple of Oduduva is at the centre of the other Orisha temples. In addition to this, Ile-Ife is also in the centre of festivals, rituals, presentations, including Yoruba culture and art.