Süheyl ü Nev-Bahâr (Metin-Aktarma, Art zamanlı anlam değişmeleri,Dizin)

Abstract

Bu çalışma 14. yüzyılda Hoca Mesûd ve yeğeni İzzeddin Ahmed tarafından Farsçadan Türkçeye çevrilmiş olan Süheyl ü Nev-bahâr adlı mesnevi üzerine gerçekleştirilmiştir. Eser, Yemen padişahının oğlu Süheyl ile Çin hükümdarının kızı Nevbahâr arasındaki aşkı anlatan bir mesnevidir. Çalışma Giriş, Metin-Aktarma, Art Zamanlı Anlam Değişmeleri, Sonuç ve Dizin olmak üzere beş bölümden oluşmaktadır. Metin-Aktarma bölümünde Süheyl ü Nev-bahâr adlı eser Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Eser tercüme olmasına karşın deyim ve atasözü yönünden oldukça zengindir. Eserin dili ile Türkiye Türkçesi karşılaştırıldığında art zamanlı anlam değişmeleri görülür. Bu değişmeler; anlam değişmesi (başka anlama geçiş), anlam iyileşmesi, anlam kötüleşmesi, anlam daralması, anlam genişlemesi olmak üzere beş başlık altında ele alınmıştır. Çalışmada okuyucuya kolaylık sağlamak amacıyla Dizin ve Özel Adlar Dizini hazırlanmıştır.

This study has been carried out concerning Süheyl ü Nev-bahâr mathnawi that translate Turkish from Persian by Hodja Mesûd and his cousin Izzeddin Ahmed in fourteen century. The work is a mathnawi about son of the Yemen padishah Süheyl and daughter of the ruler of China Nevbahâr love. This study has been consisted of five chapters including Introduction, Text- Translation, Diachronis Meaning Changes, Results and Index. In chapter Text-Translation, Süheyl ü Nev-bahâr has been translated present-day Turkey Turkish. Süheyl ü Nev-bahâr is propertied with regard to idioms and proverbs although it is a translation work. When compared the language of work and Turkey Turkish it was detected diachronis meaning changes. This changes it has been handled under five headings; meaning changes (the transition to another meaning), meaning healing, meaning worsening, meaning narrowing, meaning expansion. In this study, it has been preperated Index and Special Names Index as a matter of convenience for readers.