Ankilozan spondilitli hastalarda interlökin 23’ün klinik ve laboratuvar parametreleri ile ilişkisi

Abstract

ÖZET Ankilozan spondilit başlıca Sakroiliak eklemler ve omurgayı etkileyen kronik, inflamatuar bir romatizmal hastalıktır. Günümüzde AS‟nin patogenezi ile ilgili araştırmalar; başlatıcı faktörlerin tanımlanması, hastalığın seyrinde gelişen olaylar, inflamasyon mediyatörleri ve hastalığın seyrinin düzenleyicileri üzerine yoğunlaşmıştır. Bu nedenle bu çalışmada; aksiyel iskeleti etkileyen, yapısal ve fonksiyonel yetersizlikle birlikte yaşam kalitesinde azalmaya yol açabilen, karakteristik inflamatuar bel ağrısına sebep olan yaygın romatizmal bir hastalık olan AS‟li hastalarda IL-23‟ün klinik ve laboratuar parametreleri ile ilişkisini araştırmak ve aynı zamanda AS‟li hastalarda BASDAI ve BASFI‟nin iki yanıtlama yönteminin performans karakteristiklerini karşılaştırmayı amaçladık. Bu çalışmaya Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı polikliniğine, 15Aralık2013-30 Mart 2014 tarihleri arasında başvuran, kronik bel ağrısı olan AS tanısı alan hastalar dahil edildi. Hasta ve kontrol grubunda yaş, cinsiyet, eğitim durumu gibi demografik verileri kaydedildi. Laboratuar bulgusu olarak ESH, CRP ve IL-23 değerleri kaydedildi. Hastaların fonksiyonel olarak değerlendirilmeleri için BASDAI, BASFI, VAS ve ASQoL ölçekleri kaydedildi. AS hastalarının IL-23 seviyeleri sağlıklı kontrollerle kıyaslandığında anlamlı olarak yüksek tespit edildi (p<0,05). Korelasyon analizinde IL-23 seviyeleri periferik artrit sayısı ve CRP seviyesi ile pozitif yönde ilişki göstermekteydi. Enteziti olan ve olmayan hastaların klinik ve laboratuar parametreleri karşılaştırıldığında Enteziti olan hastalarda BASDAI, BASFI ve VAS skorları Enteziti olmayanlara kıyasla anlamlı yüksekti (p<0,05). ASQoL skoru yüksek/düşük olan hastalarda AS‟nin klinik ve laboratuar parametreleri (IL-23,ESH, CRP) karşılaştırıldığında ASQoL skoru yüksek olan hastalarda BASDAI, BASFI, VAS skorları anlamlı yüksekti (p<0,05). Labaratuar parametrelerindende ESH anlamlı yüksekti. Sonuç olarak Ankilozan Spondilitin progresif bir hastalık olduğunu, hastaların yaşam boyu izlenmesi gerektiğini, CRP ye göre daha pahalı olsa da IL- 23‟ün de laboratuar bulgusu olarak kullanabileceğini ve BASDAI, BASFI, VAS ve XIII ASQol‟ün bu izlemlerde faydalı olabileceğini söyleyebiliriz. Ayrıca tedavide IL-23 baskılanmasının ne kadar anlamlı olacağı mutlaka araştrılmalıdır. Anahtar Sözcükler: Ankilozan Spondilit, CRP, IL – 23,BASDAI, BASFI, VAS, ASQol XIV ABSTRACT Ankylosing spondylitis is a chronic, inflammatory, rheumatic disease that affects main sacroiliac joints and spine. Nowadays, researches about AS‟s pathogenesis focus on defining major factors, incidents that develop during the disease, inflammation mediators and the regulatories of the course of disease. For this reason in this study we aimed to investigate relationship between IL-23 and clinical and laboratory parameters in patients who has a common rheumatic disease called AS, which affects axial skeleton, causes decrease in life quality as well as structural and functional inability and characteristic inflammatory backache. At the same time we aimed to compare performance characteristics of the two answering methods of BASDAI and BASFI in AS patients. In this study, diagnosed AS patients with chronic backache who applied at Dicle University Medical Faculty, Department of Physical Medicine and Rehabilitation, between December 15 2013 and March 2014, were included. The demografic information such as sex and educational status of both patient and control group is recorded. As a laboratory finding, ESH, CRP and IL-23 values are recorded. To evaluate patients functionally BASDAI, BASFI, VAS and ASQol scales are recorded. When AS patients‟ IL-23 levels are compared with healthy controls, it is reported significantly high (p<0,05). In the analysis of correlation, the IL-23 levels showed positive relationship with the number of peripheral artrit and CRP level. When compared the clinical and laboratory parameters of patients with enthesitis and patients without enthesitis, BASDAI, BASFI and VAS scores were significantly higher in patients with enthesitis than patients without enthesitis (p<0,05). When compared clinical and laboratory parameters of patients with high and low ASQol scores, it is observed that patients with high ASQol score had significantly high scores in BASDAI, BASFI and VAS (p<0,05). As a result, we can say that AS is a progressive disease, these patients need to be monitored throughout their life, although it is more expensive than CRP, IL-23 XV can also be used as a laboratory finding and BASDAI, BASFI, VAS and ASQol can be useful in this monitoring process. Key Words: Ankylosing spondylitis, CRP, IL -23, BASDAI, BASFI, VAS, ASQoL