Geçmişten günümüze Diyarbakır’da su yapılarının gelişimi

Abstract

Geçmişte yerleşmelerin yer seçiminde rol oynayan suyun, günümüzde kullanım amacı değişmiştir. Canlılar için yaşamsal öneme sahip su, işlevsel ve estetik amaçlarla kullanılır hale gelmiştir. İhtiyaçlara göre şekillenen suyun kullanımı farklı mimari eserlerin ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Köklü tarihi geçmişe sahip Diyarbakır’da da suyun kullanımına bağlı olarak su yapılarında değişim gözlenmektedir. Avlulardaki su kullanımı, köprüler, sokak çeşmeleri gibi su yapıları yıllarca topluma hizmet etmiştir. Nüfus artışı karşısında toplumsal yapı ve gereksinimlerin değişimi su yapılarını değiştirmiştir. Sokak başlarında bulunan çeşmeler, suyun evlere girmesiyle eski önemini kaybetmiştir. Aynı şekilde, suyun serinletici etkisi nedeniyle avlularda tercih edilen su öğesi yerini parklardaki kullanıma bırakmıştır. Çalışmada, Diyarbakır kentinde geçmişten günümüze kadar olan süreçte suyun kullanım amacına bağlı olarak su yapılarının yapı, çevresi ve kentsel ölçekteki gelişimi ele alınarak irdelenmektedir.