Yargı bağımsızlığı bağlamında Türkiye Adalet Akademisi'nin yeri ve önemi

Abstract

Demokratik hukuk devletinin temel gereklerinden biri olan yargının başta Anayasa ve kanunlarla olmak üzere kendisine verilen görevleri yerine getirebilmesi için bağımsız olması gerekmektedir. Bunun sağlanabilmesi hiç şüphesiz yargı işlevini yerine getiren bağımsız ve teminatlı hâkimlerin varlığına bağlıdır. Mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimler teminatı ilkeleri kuvvetler ayrılığı ilkesi ile ortaya çıkmış ve hukuk devletinin en önemli unsurlarından kabul edilmiştir. Yargı organına tanınmış olan bu güvenceler anayasal düzeyde güvence altına alınmışlardır. Ancak Türkiye'de yargı bağımsızlığına ilişkin sorunlar halen süregelmektedir. Bu sorunlardan biri de yürütmenin yargıya müdahalesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Müdahaleye kapı aralayan düzenlemelerden bir tanesi de hâkim ve savcıları yetiştiren aynı zamanda yargı mensuplarının alım komitesinde ki üyelerden birinin de kendi bünyesinden birinin olduğu Türkiye Adalet Akademisi kurumunun özerkliğidir. Türkiye Adalet Akademisi dolaylı da olsa hem yargının etkin ve verimli işleyişini hem de yargının bağımsızlığının ve tarafsızlığının sağlanması açısından bağımsız bir kurul olarak yerine getirmekte rolü vardır. Ve bu durumların açıklığa kavuşması adına irdelenmesi gerekmektedir. Çalışmamızda da bu konu hakkında literatür taraması yapılmak suretiyle tezimin ilk bölümünde yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı, unsurları, tarihsel gelişim süreci incelenmiş, İkinci bölümde ise karşılaştırılmalı hukukta Türkiye Adalet Akademisi'nin o ülkelerde ki benzer kurumların yapısı, hâkimlerin göreve alımı ve eğitimlerinde ki farklılıkları ve uluslararası belgelerde ele alınışı ayrıntılı biçimde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise Akademi geçmişten günümüze oluşumu, yapılan değişiklikler ve Yargı bağımsızlığına olan etkileri ayrıntılı olarak incelenmiştir. Sonuç bölümünde ise çalışma özetlenerek mevcut yapıya yönelik eleştirilere ve çözümlere yer verilmiştir.

The judiciary, which is one of the basic requirements of the democratic state of law, must be independent in order to fulfill the duties assigned to it, especially by the Constitution and laws. Achieving this undoubtedly depends on the existence of independent and assured judges performing judicial functions. The principles of independence of courts and security of judges emerged with the principle of separation of powers and were accepted as one of the most important elements of the state of law. These guarantees granted to the judicial branch are guaranteed at the constitutional level. However, problems regarding judicial independence still persist in Turkey. One of these problems is the intervention of the executive into the judiciary. One of the regulations that opens the door to intervention is the autonomy of the Turkish Justice Academy, which trains judges and prosecutors and where one of the members of the recruitment committee of members of the judiciary is one of its own members. The Turkish Justice Academy has a role, albeit indirectly, in ensuring the effective and efficient functioning of the judiciary as well as the independence and impartiality of the judiciary, as an independent board. And these situations need to be examined in order to become clear. In our study, by conducting a literature review on this subject, judicial independence and impartiality, its elements and historical development process were examined in the first part of my thesis. In the second part, the structure of similar institutions of the Turkish Justice Academy in comparative law in those countries, the differences in the recruitment and training of judges and international It is discussed in detail in the documents. In the third chapter, the formation of the Academy from past to present, the changes made and their effects on the independence of the Judiciary are examined in detail. In the conclusion section, the study is summarized and criticisms and solutions for the current structure are included.