Bazı susam hatlarının kökboğazı çürüklüğü hastalığı (Macrophomina phaseolina)' na karşı reaksiyonları ve hastalık gelişiminin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, bazı susam hatlarının kökboğazı çürüklüğü etmenine (Macrophomina phaseolina)’na karşı reaksiyonlarını ve hastalık gelişimini belirlemek amacıyla, 2006-2007 yıllarında Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma alanında yapılmıştır. Çalışmada, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi kökenli 6 susam hattı (B–60, C–7, C–36, C–53, Y–7, Y–11) ile M. phaseolina fungusuna ait 3 izolat kullanılmıştır. Ekimden önce deneme alanı hastalık etmeni ile yapay olarak inokule edilmiş ve tohumlar, 05.05.2006, 22.06.2006, 11.05.2007 ve 22.06.2007 tarihlerinde ekilmiştir. Denemeler, bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre, üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Susam hatlarının hastalık oranları gelişme dönemi boyunca birer hafta arayla kaydedilmiştir.Susam hatlarının ortalama hastalık oranları, ekim zamanı ve sulama koşullarına göre farklılık göstermiş ve %14.68 ile %73.68 arasında değişiklik göstermiştir. Tüm hatlar birlikte değerlendirildiğinde, en az hastalık oranı sulu koşullarda geç ekilen bitkilerde (%21.35), en fazla hastalık oranı ise susuz koşullarda erken ekilen parsellerde ortaya çıkmıştır (%67.86). Hatlar ayrı ayrı ele alındığında, en az hastalık oranı B-60 nolu hatta (%40.60), en yüksek hastalık oranı ise C-36 nolu hatta (%48.98) ortaya çıkmıştır. Bütün susam hatlarının hastalık oranları erken ekim, geç ekim, sulu ve susuz koşullarda mevsim boyunca artış göstermiştir.