İmmobilizasyon+soğuk stresine maruz kalan sıçanlarda karaciğer lipit peroksidasyonu düzeyine vitamin E, selenyum ve allopurinolün etkileri

Abstract

Amaç: îmmobilizasyon (hareketsizlik)+soğuk stresi biyolojik membranlarda serbest radikal üretimini artırarak lipit peroksidasyonunu uyarır. Lipit peroksidasyonu hücre membranında poli-doymamış yağ asitlerinin oksitlemesi ile oluşan bir kimyasal reaksiyon olup, serbest radikallere bağlı hasarın sap-tanmasında önemli bir göstergedir. Biz bu çalışına ile sıçanlarda immobilizasyon+soğuk stresi modeliyle karaciğerde oluşturulan lipit peroksidasyonuna karşı, antioksidan etkinliğe sahip maddeler olan, Vitamin E, Selenyum ve Allopurinolün tek başlarına ve/veya kombinasyonları halinde koruyucu etkilerinin bulunup bulunmadığını araştırdık. Materyal ve Mctod: Bu çalışına için 6'şar adet Spraque-Dawley sıçandan oluşan 8 grup oluşturuldu: 1. Kontrol 2. Vit-E (3 mg /kg/gün, i.m., 8 hafta) 3. Vit-E (10 mg/kg/gün, Lm., 8 hafta) 4. Vit-E (100 mg/kg/gün, i.m., 8 hafta) 5. Selenyum (350 mg/kg/hafta, i.m., 8 hafta) 6. Allopurinol (50 ıng/kg/gün, s.c., 5 gün) 7. Vit-E (10 mg/kg/gün, Lm., 8 hafta) + Selenyum (35 mg/kg/hafta, Lm., 8 hafta) 8. Vit-E (10 mg/kg/gün, i.m., 8 hafta) + Allopurinol (50 mg/kg/gün, s.c., 5 gün). İlaç ön uygulaması yapılan ve yapılmayan gruplara immobilizasyon + soğuk stresi uygulandı. Daha sonra sıçanlar servikal dislokasyon ile sakrifıye edilerek, karaciğerleri alındı. Karaciğer dokusundaki lipit peroksidasyoııunun göstergesi olan doku malondialdehit (MDA) düzeyinin tespiti için tiyobarbiturik asit metodu kullanıldı. Gruplar arasındaki farkın anlamlılığı uygun olduğunda ANOVA veya Mann-Whitney U testi ile değerlendirildi, p$leq$ 0.05 ise aradaki farkın anlamlı olduğuna karar verildi. Sonuçlar: İmmobilizasyon + soğuk stresi uygulandıktan sonra karaciğer MDA düzeyleri saptandığında: Kontrole göre, ilaç uygulanan gruplarda karaciğer MDA düzeylerinin azaldığı gözlendi (p=0.009). Gruplar arası karşılaştırma yapıldığında; Vitamin E (3 mg) ve Vitamin E + Selenyum uygulanan gruplarda MDA düzeylerinin daha düşük olduğu tespit edildi ( p< 0.01). Çıkarım: Sıçanlarda; immobilizasyon+soğuk stresi ile oluşan, serbest radikallere bağlı karaciğer hasarını E vitamini, Selenyum ve Allopurinolün tek başlarına ya da kombinasyonları halinde ön-leyebilecekleri kanısına varıldı.