Peptik ülser perforasyonunda morbidite ve mortaliteye etkili risk faktörleri

Abstract

Amaç: Peptik ülser perforasyonu günümüzde halen önemli bir cerrahi problemdir. Bu çalışmada peptik ülser perforasyonunda morbidite ve mortaliteye etkili risk faktörleri incelendi. Materyal metod: Ocak 2006-Aralık 2010 yılları arasında peptik ülser perforasyonu nedeniyle çalışmaya dahil edilen 148 hastanın dosyaları retrospektif olarak incelendi. Hastalarda yaş, cinsiyet, başvuru şikayetleri, şikayetlerin başlangıcı ile hastaneye başvuru arasında geçen süre, fizik muayene bulguları, yandaş hastalıklar, laboratuar ve görüntüleme bulguları, ameliyat teknikleri, hastanede yatış süresi, morbidite ve mortalite kaydedildi. Bulgular: Hastaların 129' u (%87,2) erkek, 19' u (%12,8) kadındı. Ortalama yaş 51,7± 20 (15-88) yıldı. Hastaların 45’ inde (%30.4) en az bir yandaş hastalık saptandı. Postoperatif dönemde hastaların 30' unda (%20.3) komplikasyon gelişti. En sık gelişen komplikasyon yara yeri enfeksiyonu idi. Hastaların 27’ sinde (%18.2) mortalite gelişti. En sık mortalite nedeni sepsis idi. Bu çalışmada univariate analizde 60 yaştan büyük olma, yandaş hastalıkların olması, perforasyon çapı ve Mannheim peritonit indeksi istatistiksel olarak morbidite üzerine etkili bulunurken, hastaların ortalama yaşı, hastaneye başvuru süresi, şok bulgularının mevcut olması, yandaş hastalıkların olması, perforasyon çapı, Mannheim peritonit indeksi ve Akut fizyoloji ve kronik sağlık değerlendirme II mortalite üzerine etkili olarak belirlendi. Multivariate logistik regresyon analizde 60 yaş üstü olma, yandaş hastalıkların olması ve Mannheim peritonit indeksi morbidite üzerine bağımsız risk faktörü olarak bulunurken, 60 yaş üstü olma, başvuru süresi ve Mannheim peritonit indeksi mortalite üzerine bağımsız risk faktörü olarak bulundu. Sonuç: Peptik ülser perforasyonu ile başvuran hastalarda erken tanı ve uygun tedavi önemlidir. Anahtar kelimeler: Peptik ülser perforasyonu, morbidite, mortalite, risk faktörleri, başvuru süresi.

Aim: Perforated peptic ulcer remains a crucial surgical problem. In this study, we examined the risk factors for morbidity and mortality in perforated peptic ulcer. Materials: The retrospective study included 148 patients who were operated on due to perforated peptic ulcer between January 2006 and December 2010. Age, gender, symptoms at admission, time between first symptoms to hospital admission, physical signs, accompanying diseases, laboratory and imaging parameters, surgical procedures, duration of hospital stay, and morbidity and mortality were recorded. Results: The patients comprised 129 (87.2%) males and 19 (12.8%) females, with a mean age of 51.7±20 (15-88) years. Forty-five (30.4%) patients had at least one accompanying disease. Total complication occurred in 30 (20.3%) patients. Wound infection was the most common complication. Total mortality occurred in 27 (18.2%) patients. Sepsis was the most common cause for mortality. In univariate analysis, morbidity was statistically associated with 60 years above, accompanying diseases, perforation diameter, and Mannheim peritonitis index while mortality was associated with the mean age of the patient group, time between first symptoms to hospital admission, presence of preoperative shock, presence of accompanying diseases, perforation diameter, Mannheim peritonitis index, and acute physiology and chronic health evaluation II. In multivariate logistic regression analysis, independent risk factors for morbidity included over 60 years of age, accompanying diseases, and Mannheim peritonitis index while the ones for mortality comprised over 60 years of age, time between first symptoms to hospital admission, and Mannheim peritonitis index. Conclusion: Early diagnosis and proper treatment play a vital role for the cases with perforated peptic ulcer. Keywords: Perforated peptic ulcer, morbidity, mortality, risk factors, admission time.