İn vivo double haploid tekniği ile yerel çeşitlerden elde edilen haploid bitkilerin saf hat olarak kullanilabilirliğinin belirlenmesi

Abstract

Double haploid (DH) teknolojisi son yıllarda gelişmiş ıslah programlarında yaygın olarak kullanılan bir araç haline gelmiştir. Mısır ıslahında in vivo double-haploid yöntemiyle saf hat elde etme, ıslahta zaman ve maliyet yönünden büyük avantaj sağlamakta ve ıslah süresini 6 yıl kadar kısaltmaktadır. Ayrıca daha fazla kendilenmiş hattın kolayca elde edilmesi ıslahtan elde edilecek başarı oranını artırmaktadır. Double-haploid saf hatlar %100 homozigot olmaları nedeniyle konvansiyonel yöntemle elde edilmiş kendilenmiş hatlara kıyasla daha yüksek genetik stabiliteye sahiptirler. Araştırmada maternal in vivo double-haploid yönteminin yukarıda sayılan avantajlarından faydalanılması hedeflenmiş ve haploid tohumlara kromozom katlaması tekniği başarıyla uygulanmıştır. DH tekniği ile geliştirilen n kromozomlu 12 adet haploid genotip, 2019 yılında Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri bölümüne ait laboratuvar, bitki yetiştirme kabini ve sera koşullarında incelenmiştir. Çalışmada kullanılan 12 genotipte kromozom katlanma işlemi başarıyla gerçekleştirilmiş ve bu genotiplere ait bazı agronomik özellikler incelenmiştir. Kendilenmiş double-haploid bitkilerde incelenen agronomik özellikler neticesinde DZM-45 ve DZM-7 genotiplerinin diğer hatlara üstünlük sağlayarak kendilenmiş hat olabilme potansiyelinde olduğu gözlemlenmiştir.

Double haploid (DH) technology has become a widely used tool in advanced breeding programs in recent years. Obtaining an inbred line in corn breeding with the in vivo double-haploid method provides a great advantage in terms of time and cost in breeding and shortens the breeding period by 6 years. In addition, easily obtaining more inbred lines increases the success rate of breeding programme. Since double-haploid inbred lines are 100% homozygous, it has higher genetic stability compared to inbreds line obtained by conventional method. In study, it was aimed to benefit from the advantages of the maternal in vivo double-haploid method mentioned above and the chromosome doubling technique was successfully applied to haploid seeds. Twelve haploid genotypes with n chromosomes were examined and growen 2019 in the laboratory, plant growing cabin and greenhouse conditions of the Dicle University Faculty of Agriculture Field Crops Department. Chromosome doubling process was successfully performed in 12 genotypes and their agronomic parameters were investigated. As a result of the agronomic parameters examined in inbred double-haploid plants, it was observed that DZM-45 and DZM-7 genotypes were suitable to use as inbreed lines.