Bazı arpa genotiplerinin Diyarbakır ve Mardin koşullarında verim ve kalite parametrelerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada bazı arpa genotiplerinin farklı lokasyonlarda verim ve verim bileşenlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, Diyarbakır lokasyonunda Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanında ve Mardin lokasyonunda 2014-2015 yetiştirme sezonunda, tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Materyal olarak Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından geliştirilen 3 arpa hattı ile ticari 2 arpa çeşidi (Samyeli ve Altıkat) ve ICARDA orjinli 5 arpa genotipi kullanılmıştır. Çalışmada; tane verimi, SPAD değeri, 1000 tane ağırlığı, nişasta miktarı, hektolitre ağırlığı, protein oranı, yaprak alan indeksi (YAI), vejetasyon indeksi (NDVI) ve bitki sıcaklığı özellikleri incelenmiştir. Yapılan birleşik varyans analiz sonucuna göre, tane verimi, SPAD, Nişasta oranı, YAİ ve bitki sıcaklığı özellikleri lokasyona göre değişim göstermiştir. Genotip etkisi incelendiğinde, SPAD değeri hariç incelenen özelliklerin tümünde genotipik farklılıkların etkili olduğu görülmüştür. Tane verimi ve vejetasyon indeksi hariç incelenen özelliklerin tümünde genotip x lokasyon interaksiyonun etkili olduğu belirlenmiştir. Arpa genotiplerinde tane verimi 339.38 -701.80 kg da-1 , SPAD değeri 41.15-52.13, 1000 tane ağırlığı 30.15-51.82 g, protein oranı % 12.27-16.32, nişasta oranı % 59.52-63.10, hektolitre ağırlığı 61.57-73.44 kg hl-1, YAİ 1.425-6.000, vejetasyon indeksi 0.715-0.787 ve bitki sıcaklığı 14.65-24.23 değerleri arasında değişmiştir. Vejetasyon indeksi ile hektolitre ağırlığı arasında her iki lokasyonda da pozitif korelasyon belirlenmiştir. IBYT-W-6 genotipinden elde edilen değerlere bakıldığında çeşit adayı olarak öne çıktığı görülmektedir.

In this study was aimed to investigate the differences of yield and quality traits in two different locations. Experiments were conducted in University of Dicle Faculty of Agriculture experiment field and Mardin locations during 2014-2015 growing season. The experiment was arranged in accordance with a completely randomized block design with four replications. Three barley lines which developed by University of Dicle, Faculty of Agriculture, two commercial barley genotype (Samyeli and Altıkat) and 5 barley genotypes which obtained from the ICARDA were used as material. The traits of grain yield, SPAD value, thousand kernel weight, starch content, test weight, protein content, leaf area index (LAI), normalized difference vegetation index (NDVI) and plant canopy temperature were investigated in study. Grain yield, SPAD, starch content, LAI and plant canopy temperature traits changed depend on location effects. Genotypic differences were found significant for all investigated traits except SPAD value. Location x genotype interaction was found significant for all investigated traits except grain yield and NDVI. The values ranged in genotypes between 339.38-701.80 kg da-1 in grain yield, 41.15-52.13 in SPAD, 30.15-51.82 g in thousand kernel weight, 12.27-16.32 % in protein content, 59.52-63.10 % in starch, 61.57-73.44 kg hl-1 in test weight, 1.425-6.000 in LAI, 0.715-0.787 in NDVI and 14.65-24.23 in plant temperature. Positive and significant correlation was obtained between NDVI and text weight in both location according to correlation analysis. The genotype of IBYT-W-6 among advanced lines was determined as promising new cultivar candidate according to own performance.