Mrtyu: Hinduizm'de ölüm

Abstract

Makalenin konusu mrtyu, yani Hinduizm’de ölümdür. Ölüm (mrtyu) fikri yaratılış, tanrıça Mrtyu, ruhgöçü ve mokşa, cenaze ritüeli ve ölüm sonrası hayat fikirleriyle ilişkisi doğrultusunda ele alınmıştır. Böylece yaratılıştan ahiret fikrine ölüme yüklenen anlamlar üzerinden Hinduizm’deki bütünlüğü ortaya koyma hedeflenmiştir. İlk yaratılışta Mutlak Bir’den kaynaklı olarak varlık sonsuzdur ve ölümün köken miti ölümsüzlüğe son vermeyi anlatır. Ölüm, Upanişadlar felsefesiyle gelişen ruhgöçü fikriyle yakından ilişkilidir. Her şeyin başlangıcı Mutlak Bir’dir. Dolayısıyla nihai hedef (mokşa) tekrar ona ulaşmaktır. Ulaşamayan ruh ruhgöçüne tabi olur. Yeniden doğuş karma yasasıyla işler. Karma tanrısal alemde cennet ve cehennemin ve ruhgöçüyle yeniden doğumun nasıl olacağını belirleyen ilkedir. Sürekli ruhgöçü, ruhun döngüsel olarak ilüzyon (avidya) içerisinde tutsak kalmasıdır. Her ruhgöçü yeni bir karmayla bu yanılgıdan kurtulma imkanıdır. Kurtuluşun gerçekleşmesi ise mokşaya ulaşma ve bu döngüden kurtulmadır. Hinduizm’de ruh ölümsüz, beden ise ölümlü ve maddi aleme aittir. Ölümsüz olan ruh Mutlak Bir’de sonsuzluğa ulaştığında samsara çarkından kurtulmuş olur. Hinduizm’de ölümün doğum (başlangıç, yaratılış) anlamı, ruhgöçü fikrinden dolayı diğer dinlere göre yaşamı daha derinden etkiler. Bu nedenle ölüm bir son değil yeni bir yaşamdır. Hindu cenaze ritüeli de buna göre biçimlenmiştir. Cesetin yakılması ruhun diğer dünyaya geçişini rahatlatmak için Agni’ye kurban sunusudur. Ateş, Brahman’ın alevidir. Kıyamet ise evrenin ölümüdür ve yeniden doğmasının sebebidir. Buna evrenin yeniden doğumu veya evrensel ruhgöçü denebilir. Bu yüzden Hinduizm’de ruhgöçü evrenin yeniden doğumu fikriyle de doğrudan ilişkilidir. Buna göre evrensel ölüm ve doğum, kıyametin kopması ve evrenin yeniden yaratılmasıdır. Evrenin ölümü ve doğumu kalpa ve yuga terimleriyle açık hale gelir. Ruhgöçü, evrenin kıyametine yeni kalpa anlamı yüklerken yenilenme anlamı da taşır. Şimdi Kali Yuga çağıdır. Bu çağın kıyametini Kalki gerçekleştirecektir. Vişnu her kalpanın başı ve sonunda evreni yeniler. Bu yenileme kıyamet ve yaratılışın başlangıç zamanına tekrar dönüş anlamına gelir. Ancak bu dönüş evrensel anlamda Mutlak Bir’e ulaşma anlamı taşımaz. Sadece evrenin başlangıcına dönülerek yenilenmesidir.

The subject of the article is mrtyu, that is, death in Hinduism. The idea of death (mrtyu) is discussed in relation to the ideas of creation, the goddess Mrtyu, reincarnation and moksha, the funeral ritual, and the afterlife. Thus, it is aimed to reveal the integrity in Hinduism through the meanings attributed to death to the idea of the hereafter from creation. Originating from the Absolute One in the first creation, existence is infinite, and the origin myth of death tells about ending immortality. Death is closely related to the idea of reincarnation, which developed from the Upanishads philosophy. The beginning of everything is the Absolute One. So the ultimate goal (moksha) is to reach it again. The soul that cannot reach it is subject to reincarnation. Rebirth works by the law of karma. Karma is the principle that determines what heaven and hell and rebirth will be like in the divine realm. The soul, which cannot reach salvation, is cyclically trapped in the illusion (avidya). Every reincarnation is an opportunity to get rid of this illusion with a new karma. As for the realization of liberation, it is reaching moksha and getting out of this cycle. In Hinduism, the soul is immortal, while the body is mortal and belongs to the material realm. When the immortal soul reaches eternity in the Absolute One, it is freed from the wheel of samsara. The birth (beginning, creation) meaning of death in Hinduism affects life more deeply than other religions due to the idea of reincarnation. Therefore, death is not an end but a new life. The Hindu funeral ritual was also shaped accordingly. The cremation of the corpse is a sacrificial offering to Agni to ease the soul’s passage to the other world. Fire is the flame of Brahman. When it comes to the apocalypse, it is the death of the universe and the reason for its rebirth. This might be called the rebirth of the universe or the universal reincarnation. Therefore, reincarnation in Hinduism is also directly related to the idea of the rebirth of the universe. According to this, universal death and birth is the breaking and re-creation of the apocalypse. The death and birth of the universe becomes clear in terms of kalpa and yuga. While reincarnation gives the meaning of new kalpa to the apocalypse of the universe, it also carries the meaning of renewal. Now is the age of Kali Yuga. Kalki will bring about the apocalypse of this age. Vishnu renews the universe at the beginning and end of every Kalpa. This renewal means a return to the origin, the origin of the apocalypse and creation. However, this return does not mean reaching the Absolute One in the universal sense. It is simply the renewal of the universe by returning to its beginning.