Diyarbakır bölgesinde üretilen Anadolu manda sütlerinde somatik hücre sayısının ve mikrobiyolojik kalitenin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada Diyarbakır bölgesinde üretilen Anadolu manda sütlerinin somatik hücre sayısı ve mikrobiyolojik kalitesinin belirlenmesi amaçlandı. Üretici düzeyinde toplanan 65 adet manda sütü somatik hücre sayısı (SHS), toplam canlı sayısı (TVC), koliform bakteriler, E. coli, maya ve küf sayısı ile E. coli O157 varlığı yönünden incelendi. Ayrıca sütlerde pH analizi gerçekleştirildi. Süt örneklerinin tamamında ortalama 158.740 hücre/mL SHS ve 6.58±0.17 log10 kob/mL ile TVC tespit edildi. Örneklerin sırasıyla koliform, E. coli, maya ve küf ile ortalama 4.26±0.20, 2.19±0.13, 2.69±0.20, 2.08±0.27 log10 kob/mL düzeyinde kontamine olduğu belirlendi. Ancak örneklerin hiçbirinde E. coli O157 saptanmadı. Süt örneklerindeki pH değerlerinin ise 5.83 ile 6.99 arasında değiştiği ve ortalama 6.51±0.20 olduğu belirlendi. Bu çalışmada incelenen örneklerin çiğ süt için belirlenen uluslararası hijyen standartlarına göre SHS (n:4, %6.1) ve TVC (n:34, %52.3) yönünden limitleri aştığı saptandı. E. coli O157 patojeninin tespit edilmemiş olması tüketici güvenliği açısından olumludur. Ancak, bazı indikatör mikroorganizmaların yüksek sayılarda belirlenmiş olması manda sütü üretiminde hijyen ve sanitasyon uygulamalarının yetersiz olduğunu göstermektedir.

In this study it was aimed to determine the somatic cell count and microbiological quality of Anatolian buffalo milk produced in Diyarbakır province. Sixty five of buffalo milk collected at the producer level was examined for the presence of somatic cell counts (SHS), total viable counts (TVC), counts of coliform bacteria, E. coli, yeast and mold, and presence of E. coli O157. In addition, pH analysis was carried out in all milk samples. All of the samples contained SHS and TVC, respectively, with a mean count of 158.740 cells/mL and 6.58±0.17 log10 cfu/mL. The mean coliform, E. coli, yeast and mold counts (log10 cfu/mL) of the milk samples, which were 4.26±0.20, 2.19±0.13, 2.69±0.20, and 2.08±0.27, respectively. None of the samples were contaminated with E. coli O157. It was determined that the pH values in the milk samples ranged between 5.83 and 6.99, with an average of 6.51±0.20. In the analyzed milk samples in this study, international hygiene standards for raw milk were exceeded for TVC (n=34, 52.3%) as well as for SCC (n=4, 6.1%). The fact that the E. coli O157 pathogen has not been detected is good for consumer safety. However, the mean counts of some indicator microorganisms determined at high level shows that hygiene and sanitation practices are insufficient in buffalo milk production.