Bayam, Emine Gören2024-01-292024-01-292023Bayam, E. G. (2023). İbn Sînâ’nın dua anlayışı. Rize ilahiyat dergisi, (23), 155-165.2980-0331https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1202316https://hdl.handle.net/11468/13295https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/1202316Bu makalede İbn Sînâ felsefesinde, insanın Tanrı’dan bir şey istemesi anlamında duanın, istenilen şeyin gerçekleşmesinde ne tür bir etkiye sebep olduğu incelenmiştir. İbn Sînâ bu konuyu kozmoloji ve metafiziğin de işin içinde olduğu bir çerçevede sunarak hem duanın etkin olduğu hem de Tanrı’nın değişmez olduğunu koruduğu bir çözüm ortaya koyar. Çalışmada önce İbn Sînâ’nın da dahil olduğu klasik evren anlayışındaki canlı evren ve kozmik sempati görüşleri evrendeki varlıkların birbirini etkilemesi bağlamında dua anlayışıyla ilişkilendirilerek ele alınmıştır. Ancak İbn Sînâ’nın bunun bir ötesine geçerek meseleyi sadece kozmik sempati bağlamında değil sebeplilik ve inayet bağlamında incelediği görülmüştür. İbn Sînâ’ya göre, insanlar dua ederek semavi varlıkları etkilemekte, semavi varlıklar da duayı ve duanın gerçekleşme durumunu bilerek yerdekiler üzerinde bir etkide bulunmaktadır. İbn Sînâ’nın bu açıklaması duanın inayet ve sebeplilik bağlamında ele alındığını ortaya koyar. İbn Sînâ’ya göre inayet; Tanrı’nın her şeyi bilmesini, her şeye sebep olmasını ve bir yaratma düzeniyle varlıkların meydana gelmesini ifade ederken duanın da inayet çerçevesinde temellendirildiği görülür. Buna göre Tanrı her şeyi bildiği için duayı ve istenilen şeyin gerçekleşmesini bilir, buna sebep olur. Dua da istenilen şey için ikincil bir sebep olarak belirlenen düzende bir anlama sahip olur. Bu bağlamda makalede İbn Sînâ’nın kozmoloji, fizik, metafizik anlayışlarının birbiriyle sistemli bir şekilde ilişkisinin dua meselesini bu şekilde çözümlemesinde etkin olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır.In this article, in the philosophy of Avicenna, the effect of prayer, in the sense of asking something from God, has been examined. Avicenna presents this issue in a context where cosmology and metaphysics are also involved, and presents a solution in which both prayer is effective and God remains unchanging. In the study, the living universe and cosmic sympathy views in the classical universe understanding, including Avicenna, were discussed in relation to the understanding of prayer in the context of the interaction of beings in the universe. However, it was seen that Avicenna went beyond this and examined the issue not only in the context of cosmic sympathy, but also in the context of causation and providence. According to Avicenna, people influence the celestial beings by praying, and celestial beings have an effect on those by knowing the prayer and the realization of the prayer. This explanation of Avicenna reveals that prayer is handled in the context of providence and cause. According to Avicenna, prayer is based on providence. Providence means that God knows everything, causes everything, and that beings come into existence with a creation order. Accordingly, since God knows everything, he knows prayer and the fulfillment of the desired thing, causing it. Prayer also has a meaning in the order that is determined as a secondary reason for the desired thing. In this context, in this article, it has been tried to reveal that the systematic relationship of Avicenna's understandings of cosmology, physics and metaphysics is effective in solving the prayer issue in this waytrinfo:eu-repo/semantics/openAccessİbn SînâDuaDin felsefesiİnayetSebeplilikKozmik sempatiCanlı evrenPrayerAvicennaCausationProvidenceCosmic sympathyArticle23155165120231610.32950/rid.1285235