Demir, HakanHalifeoğlu, Fatma Meral2023-12-202023-12-202023Demir, H. ve Halifeoğlu, F. M. (2023). Tarihi yapılarda kesişim mekânı olarak mahzen odaları: Şanlıurfa örneği. Kent Akademisi, 16(2), 1362-1373.2146-9229https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1181334https://hdl.handle.net/11468/13093https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/1181334Göbeklitepe kazıları, Şanlıurfa’nın tarihini M.Ö.11.000 yıl öncesine götürmektedir. Bu bakımdan bu kentte birçok medeniyetin yaşadığı bilinmektedir. Kentte çok sayıda farklı döneme ait yapı bulunmaktadır. Kentin ticari yollar üzerinde olması, ticari alanların gelişmesine katkı sağlamıştır. Osmanlı imparatorluğu döneminde ticari alanların artması ve han, bedesten ve tarihi çarşıların bulunduğu birçok sosyal ve ticari yapılar inşa edilmiştir. Şanlıurfa’da yer alan Gümrük Hanı, Sipahi Pazarı ve Şanlıurfa Bedesteni tarihi özelliği bulunan ticari yapılarındandır. Gümrük Hanı, bu yapılar arasında en büyüğüdür. Bu yapının güneyinde Bedesten, batısında Sipahi Pazarı bulunmaktadır. Üç yapının bağlantısını sağlayan geçiş kapıları bulunmaktadır. Bu kapılar, ticari yapılarda bağlantı ve akışın sürekliliğini oluşturmaktadır. Osmanlı geleneksel yapı tasarımında ortak mekân ya da yapılar arasında geçiş yapan bazı alan çözümleri bulunmaktadır. Sipahi Pazarı ile Bedesten dükkânlarının üzerindeki alan, Gümrük Hanı’nda mahzen odası olarak düzenlenmiştir. Bu çalışmada Bedesten ve Sipahi Pazarı dükkânlarının üzerinde yer alan ancak Gümrük Hanın üst katındaki odaların içinden geçilerek ulaşılan mahzen odalarının özellikleri ve üç yapı için oluşturduğu mekânsal ilişki değerlendirilmektedir.Göbeklitepe excavations take the history of Şanlıurfa back to 11,000 years BC. In this respect, it is known that many civilizations lived in this city. There are many buildings belonging to different periods in the city. The fact that the city is on commercial roads has contributed to the development of commercial areas. During the Ottoman Empire period, commercial areas increased and many social and commercial structures including inns, covered bazaars and historical bazaars were built. Gümrük Han, Sipahi Bazaar and Şanlıurfa Bedesten are some of these structures. Gümrük Han is the largest among these structures. There is a Bedesten to the south of this building, and the Sipahi Bazaar to the west. There are transition doors that connect the three buildings. These gates form the continuity of connection and flow in commercial buildings. In Ottoman traditional building design, there are some space solutions that transition between common spaces or structures. The area above the Sipahi Bazaar and Bedesten shops was arranged as a cellar room in the Gümrük Han.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessŞanlıurfa ticari alanBedestenGümrük hanıMahzen odasıŞanlıurfa commercial areaSipahi bazaarCellar roomArticle16213621373118133410.35674/kent.1166117