Bozan, MetinUslu, Zeynep2020-02-272020-02-2720192019-06-18Uslu, Z. (2019). Bâtıni dini yapılanmalarda döngüsellik. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakırhttps://hdl.handle.net/11468/4593Lisansüstü tezlerin elektronik ortamda toplanması, düzenlenmesi ve erişime açılması konusuna ilişkin yök'ün 18.06.2018 tarihli yönergeye istinaden artık bu tarihten sonra gizlilik şartı aranmayan bütün tezler erişime açılacaktır.Bu çalışmada, Şiiliğin alt yapısında bulunan ve daha sonra imamet konusunda farklılık gösteren Batınilik ve Batıni yapılanmaların "döngüsellik" öğretisini ele aldık. Çalışmamız giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, ilk olarak İslam dünyasının yaşadığı itikadi ayrılıklardan bahsettik. Sonra Batıniyye'nin zeminini oluşturan Şia üzerinde durduk. Daha sonra "Batıni/ Batınilik" kavramını analiz ederek kavramın farklı dönemlerde ve bölgelerde kazandığı anlamları aynı zamanda terim olarak ne anlam ifade ettiğini tespit etmeye çalıştık. Batıni hareketin ortaya çıkıp yayılmasında etkili olan sosyokültürel, siyasi ve ekonomik nedenleri analiz ettik. Bunun yanında Batıniliğin kökeni olarak bilinen Şia ve Batıni hareketler arasında zikredilen Hattabiyye, Keysaniyye, Karmatiler, Fatımiler, Nusayriler, Dürziler, Yezidiler, Bahailer, Alevi/ Bektaşiler ve Yaresaniler/ Ehl-i Hak gibi fırkaları genel hatlarıyla ele almaya çalıştık. Birinci bölümde ise giriş bölümünde ele aldığımız batıni fırkalarda döngüsellik öğretisinin, inanç esaslarına etkisini ortaya koyduk. Döngüsellik düşüncesinin fırkalarda ne gibi fikirlerin ortaya çıkmasına sebep olduğunu ele aldık. İkinci bölümde ise döngüselliğin Batıni hareket içerisinde etki ettiği, "Yedi Devir, Tenasüh, Binyılcılık/ Millenyumculuk ve Hulûl" gibi öğretileri mukayeseli olarak ele almaya çalıştık.In this study, the "cycle" doctrine of Batiniyya and Batini structures which are found in the sub-structure of Shia and which later differ in Imamate are discussed. This research consists of introduction and two parts. In the introductory section, we first talked about the belief differences experienced bythe Islamic world. Then we elaborated on the Shia, which formed the ground of the Batiniyya. After that we analyzed Batini/ Batiniyya concept and tried to determine the meaning of this concept gained in different periods of time and different parts of the world. At thesame time, we tried to identify the meaning of this concept as a term. Later, we analyzed the socio-cultural, political and economic reasons that causes the evolution and spread of the concept of "Batini". Besides, we tried to deal with the branches of Shia and Batini movements that regarded as the origin of Batiniyya, such as Hattabiyya, Kaysaniyya, Qarmatis, Fatimis, Nusayris, Razzis, Yazidis, Bahais, Alawi/ Bektashis and the Companions/ people of Haqq. In the first section, we have revealed the effect of the cyclic doctrine in the Batini branches on the principles of faith. We have discussed what ideas the circularity thought has led to emerge in the branches. In the second part, we tried to approach to the doctrines of "seven cycles, tenasuh, Millenium and Hulul" comparatively, as they are believed to affect Batini movement.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessBâtınilikDöngüsellikDevirli zamanYedi devirTenasühHulûlBinyılcılık/ MillenyumculukBâtıniyyaCycleCycling timeSeven cycleTenasuhHululMilleniumMaster Thesis