Keskin, Mehmet SalihOthman, Reshin2023-04-192023-04-1920222022Othman, R. (2022). Coğrafi bilgi sistemi (CBS) kullanılarak sıvılaşma potansiyelinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.https://hdl.handle.net/11468/11730Geoteknik açıdan, deprem sırasında en önemli zemin hasarlarından biri olan sıvılaşma, suya doygun kumlu, siltli zeminlerde depremin dinamik etkisi ile ya da ani yüklenme ile zemin direncinin azaldığı durumda oluşan ve zeminin adeta bir sıvı gibi davrandığı olaydır. Bu çalışmada, Van ili İpekyolu, Edremit ve Tuşba ilçelerinin zemin sıvılaşma potansiyelinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanında yapılan 43 adet sondajdan elde edilen SPT sonuçları ve alınan zemin numuneleri üzerinde laboratuvar deneyleri yapılarak zemin fiziksel özellikleri belirlenmiş ve analizler için bir veri tabanı oluşturularak, her 1.5 metre derinlikteki zemin tabakaları için sıvılaşma emniyet faktörü hesaplanmıştır. Böylece elde edilen sonuçları değerlendirilerek çalışma alanın sıvılaşma potansiyeli ortaya konulmuştur. Sıvılaşma analizi için ofis programı olan Microsoft Excel kullanılarak Seed ve İdriss (1971) tarafından önerilen "Basitleştirilmiş'' yönteme göre her bir ilçenin verileri için ayrı tablolar oluşturularak dört farklı deprem büyüklükleri (Mw=6,0; 6,5; 7,0; 7,5) için çalışma kapsamında olan sondajların her 1,5 m derinlikteki sıvılaşma emniyet faktörünün değerlerini hesaplanarak çalışma alanının sıvılaşma risk potansiyelini ortaya konulmuştur. Bunun sonucunda dört farklı deprem büyüklükleri için sıvılaşma potansiyeli haritaları, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Global Mapper (20.1) programını kullanılarak oluşturulmuştur. Sıvılaşma potansiyeline ilişkin elde edilen sonuçlara göre çalışma alanının İpekyolu, Edremit ve Tuşba ilçelerinin deprem büyüklükleri (Mw= 6,5; 7,0; 7,5) için sıvılaşma riski taşıdığını görülmüştür. Deprem büyüklüğü (Mw= 6,0) için ise sıvılaşma riski birçok sondaj kuyusunda görülmezken, bazılarında sıvılaşma riski tespit edilmiştir. Ancak, çalışma alanın yer altı suyu ve kumlu siltli zeminlerin varlığında, bölgenin sismik özellikleri nedeniyle daha kapsamlı araştırmaların yapılması gerekmektedir.From a geotechnical point of view, liquefaction, which is one of the most important soil damages during an earthquake, is the phenomenon that occurs in saturated sandy, silty soils with the dynamic effect of the earthquake or when the soil resistance decreases with sudden loading and the ground behaves almost like a liquid. In this study, it was aimed to determine the soil liquefaction potential of Van province İpekyolu, Edremit and Tusba districts. The physical properties of the soil were determined by performing laboratory tests on the soil samples and the SPT results obtained from 43 drillings in the study area, and a database was created for the analyzes and the liquefaction safety factor was calculated for the soil layers at a depth of 1.5 meters. Thus, the liquefaction potential of the study area was revealed by evaluating the results obtained. Using Microsoft Excel, an office program for liquefaction analysis, four different earthquake magnitudes (Mw=6.0; 6.5; 7.0; 7.5), the liquefaction risk potential of the study area was revealed by calculating the values of the liquefaction safety factor at every 1.5 m depth of the drillings within the scope of the study. As a result, liquefaction potential maps for four different earthquake magnitudes were created using the Geographical Information Systems (GIS) Global Mapper (20.1) program. According to the results obtained regarding the liquefaction potential, it has been observed that the study area carries a liquefaction risk for earthquake magnitudes (Mw= 6.5; 7.0; 7.5) in İpekyolu, Edremit and Tusba districts. For earthquake magnitude (Mw= 6.0), liquefaction risk was not observed in many boreholes, while liquefaction risk was detected in some. However, in the presence of groundwater and sandy silty soils in the study area, more comprehensive investigations are required due to the seismic characteristics of the region.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessSıvılaşmaSPTMicrosoft ExcelMwGlobal MapperLiquefactionSPTMicrosoft ExcelMwGlobal MapperMaster Thesis